نقش شهید محمد باقر صدر در علم مقاصد شرعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدعلی تسخیری رییس سازمان تقریب مذاهب، در نشست با موضوع شهید صدر و صدور تفکر شیعه به جهان معاصر که شامگاه شنبه در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد، گفت: شاید آغازگر علم مقاصد شرعی مرحوم غزالی باشد ولی «امام الحرمین جوینی» نیز در ادامه وی بود، فردی که این موضوع را به شکل علم درآورد «شاطبی» است، کتاب الموافقات و این نظریه اثرات زیادی بر اسلام گذاشته است، البته فردی این علم را گسترش داد «بن عاشور» بود، این فرد مدعی بود مقاصد شرعی علمی است که تمام علوم را به یک شکل واحد در می آورد.

وی با اشاره به اهداف علم مقاصد، تصریح کرد: چهار هدف ازجمله کشف ارتباط میان عوامل شریعت، کشف ویژگی های اسلام ، کشف مقاصد شرعی از جمله عام و خاص و برای ولی امر(ول فقیه) یک جامعه گزینه های نظام های یک جامعه معرفی کرده تا وی آن را انتخاب کند و در جامه گسترش یابد، پس از انتخاب این موضوع توسط ولی فقیه مساله به حجت شرعی تبدیل می گردد.

آیت الله تسخیری در بخش دیگری از سخنان خود، ابراز داشت: فرق میان مقاصد شرعی و علم اصول فقه عاشوری می گوید این است که مقاصد شرعی انسان را به قطع می رساند و علم اصول فقط انسان را به ظن می‌رساند، این شخص متوجه نیست که وقتی گفته می شود خبر واحد حجت است به درستی این خبر قطع آور نیست ولی دلیل قطعی به واقعیت دارد.

وی ادامه داد: بنده معتقد هستم علم مقاصد انسان را به علم غیر حجت می رساند و علم اصول به انسان را به علم قطعی می رساند.

رییس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، افزود: علم «اصول فقه» کبری استنباط را دارد و وقتی کبری به صغری متصل می شود یک نتیجه قطعی را به دنبال می آورد، علم مقاصد علم نبوده و اگر دارد فقط شخصی است و فقط به در خود فرد می خورد.

وی، گفت: شهید صدر تمام اهداف علم مقاصد را در نظر داشته و در علم اقتصاد در نظر دارد، وی رابطه علم مقاصد و علم اقتصاد را بیان کرده است، وی علم اسلامی را بیان کرده و تاثیر علم به مقاصد در مصادیق شرعی را نشان داده است.

رییس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه مساله حکومت اسلامی بدون ولی فقیه از نظر مرحوم صدر قابل تصور نیست، تاکید کرد: افرادی که منکر ولایت فقیه هستد متوجه این موضوع نیستند زیرا که اسلام آمده برای تمامی اعصار، این شهید مدعی بود قرآن دلالت بر اثبات ولایت فقیه دارد.

وی، افزود: بانک بدون ربا طرحی است که شهید صدر برای یکی از بانک های کویت در 40 سال پیش  تدوین کرده بودند، تمام عملیان بانکی را براساس قواعد اسلامی تبیین کردند، او در مساله کسر قیمت سفته ها می گوید؛ در این رابطه دو روایت وجود دارد؛ مضمون این است که همان مبلغی را که دادی را باید بگیری و نه کمتر، وی با توجه به ضعیف بودن دو روایت در این باره به آن عمل می کند و می گوید من به دلیل ذوق فقهی خود نمی توانم خلاف این دو روایت عمل کنم، باید توجه شود که ذوق فقهی ایشان به دلیل علم او در این زمینه است./811/202/ب3