هیچ تاریخ نویسی نمیتواند به ظرائف داستانهای قرآن پی ببرد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، یازدهمین جلسه تفسیر سوره دخان از سوی آیتالله سید محمدتقی مدرسی، شب یازدهم رمضان در بیت وی در تهران برگزار شد.
آیتالله مدرسی در ابتدای این جلسه با قرائت آیات 25 تا 31 سوره مبارکه دخان گفت: در داستانهایی که در قرآن وجود دارد، ظرافتهایی است که هیچ تاریخنویسی نمیتواند به آنها پی ببرد و فقط خدای سبحان که خالق تمام هستی بوده است؛ آن مسائل را بیان میکند.
وی افزود: فرعون هر چه ثروت داشت برای دیگران به ارث گذاشت و رفت. نکتهای که در این قسمت بیان شده این است که آسمان و زمین هرگز برای فرعونیان گریه نکردند. در طول تاریخ افرادی بودند که به خودشان «سوفسطا» به معنای دانای حکیم میگفتند. فلاسفه اول تاریخ سخنان و اندیشههایی داشتند که البته بیشتر آنها اشتباه و گاهی نیز توهم بود که همین افکار 16 قرن از پیشرفت بشر جلوگیری کرد.
این فقیه در ادامه بیان کرد: سردمدار این فلاسفه شخصی به نام ارسطو بود که هرچند مطالب مفیدی نیز ارائه داده بود ولی اکثر تفکراتش قابل قبول نیست. یکی از بزرگترین اشتباهات ارسطو این است که از نظر وی تنها انسان قدرت فهم و درک دارد و بقیه موجودات از جمله حیوانات و نباتات هیچگونه عقل و شعور ندارند.
وی در نقض تفکر ارسطو اظهار کرد: در قرآن مورچهها صحبت میکنند، و خدا به زنبور عسل دستور میدهد و در جایی دیگر اشاره میشود که همه موجودات خدا را تسبیح میکنند و خدا نیز صدای همهشان را میشنود و در روایات زیادی بحثهای عمیقی در این رابطه وجود دارد.
این مفسر قرآن گفت: خدا در قرآن میفرماید ما همین عقلی که به امانت به شما عطا کردیم؛ قبل از شما به کوهها و آسمانها و زمین عرضه کردیم و آنها ترسیدند که بار مسؤولیت این امانت سنگین باشد و نتوانند از عهده مسؤولیت آن بر بیایند و مورد عذاب الهی قرار گیرند. ما بر این عقیده هستیم که هر موجودی به اندازه خودش عقل و شعور دارد. مثالی بسیار معروف نیز درباره است که در روز قیامت تمام اعضای بدن انسان سخن میگویند و شهادت میدهند.
وی افزود: پیام اولی که میتوان برای این آیات بیان کرد این است که بشر هیچگاه همیشه نمیماند ولی متأسفانه فکر میکند که با نبودش همه چیز از بین میرود مانند شخص فرعون! ولی میبینیم که فرعون و آل فرعون به صورت ناگهانی از بین رفتند و تمامی باغات و اموالشان باقی ماند. پس ما نیز نسبت به مقام و ثروت هرگز نباید مغرور شویم و تنها در چارچوبی که خدا برایمان تعریف کرده حرکت و فعالیت کنیم.
آیتالله مدری بیان کرد: پیام دوم این آیات این است که ما باید نسبت به زمین و آسمان خیلی مراقب باشیم. روایت داریم که اگر خدا از کار کسی راضی باشد او را دوست خواهد داشت و ملائکه محبت او را در تمامی موجودات قرار میدهند مانند افرادی که بیدلیل برای ما محبوبند.
وی افزود: مسأله مهم دیگر این است که ما باید نسبت به طبیعت با احترام رفتار کنیم و به طبیعت ضرر و آسیب نرسانیم و حتی آنان را دوست داشته باشیم و به آنها محبت کنیم. در قرآن می خوانیم که آسمان گریه میکند و این خود دلیل بی احترامی انسانها و اعتراض آسمان است.
صاحب تفسیر «من هدی القرآن» اظهار کرد: روایت داریم که آسمان 40 شبانه روز برای حضرت یحیی(ع) و همچنین 40 شبانه روز برای حضرت اباعبدالله(ع) گریه کرد و حتی لحظه شهادت امام حسین(ع) آسمان و زمین گریه کردند. اینکه این موجودات گریه میکنند به این معناست که آنها نیز احساس و فهم دارند. حتی روایت داریم اگر خونی به ناحق ریخته شود زمین نفرین میکند و صیحه میزند.
آیتالله مدرسی در پایان سخنانش گفت: در ابتدای سوره دخان ربوبیت خدا به وضوح مشاهده میشود و البته این قدرتنمایی خدا همیشه ادامه پیدا خواهد کرد. بنیاسرائیل از ستم فرعون در یک لحظه نجات پیدا کرد، در حالی که بسیار و به ناحق مورد آزار و اذیت قرار گرفتند./202/9597/ب1