پژوهش‌های دینی باید متناسب با نیاز و امکانات روز انجام شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین بهرامی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در نشست علمی نقش بحارالانوار در احیای حدیث شیعه با اشاره به فضای سیاسی، اجتماعی و فلسفی دوران علامه مجلسی بیان داشت: وی در اواخر دوران صفویه زندگی کرده است.
وی ادامه داد: صفویه در آغاز به صوفی گری گرایش داشت اما با گذشت زمان حاکمان صفوی به دوازده امامی علاقه مند شدند و این امر موجب ارتباط حکومت با عالمان گردید؛ علامه مجلسی در اواخر عمر خود امام جمعه پایتخت یعنی اصفهان شد.
عضو هیأت مدیره انجمن حدیث حوزه علمیه خاطرنشان کرد: ارتباط حاکمان صفوی با علمای دینی موجب گردید علمای اسلامی از سراسر جهان در اصفهان گرد هم آیند و این شهر نیز به مرکز جهان تشیع شهرت یابد.
وی با اشاره به پیشینه تحصیلات علامه مجلسی گفت: وی علوم معقول را نزد مرحوم خوانساری و علوم منقول را نزد پدر خود تحصیل کرده است؛ گرایش علامه مجلسی به علوم نقلی بیش از علوم عقلی بوده و در برخی موارد از تحصیل علوم غیر از علوم وحیانی ابراز ندامت کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین بهرامی اضافه کرد: علامه مجلسی بیش از 1000شاگرد تربیت کرده و 76 اثر از خود به جای گذاشته و از میان آنها 54 اثر به زبان فارسی است که می توان گفت این آثار ترویجی و برای عموم مردم هستند نه برای اشخاص علمی.
وی با بیان این که در چند دهه اخیر دو جریان شخصیت و آثار علمی علامه مجلسی را مورد هجمه قرار داده اند، اظهارداشت: مستشرقان در آثار خود علامه مجلسی را از نظر سیاسی و اجتماعی شخصیتی متعصب و سخت گیر در برابر صوفیان و اقلیت های مذهبی معرفی می کنند.
عضو هیأت علمی گروه حدیث جامعه المصطفی افزود: نظر دادن در زمینه برخورد علامه مجلسی با تصوف نیازمند شناخت فعالیت های تصوف در آن دوران است و حامد الگور از مستشرقین نیز در مقاله ای نظریه برخورد سخت گیرانه علامه مجلسی با اقلیت های مذهبی را به چالش کشیده است.
وی ادامه اضافه کرد: برخی نواندیشان دینی از جمله علی شریعتی نیز تصویر ناصحیحی از علامه مجلسی برای جامعه مطرح کرده و او را نماد تشیع صفوی می دانند؛ باید توجه داشت در دوران علی شریعتی تفکر چپ که راه صحیح را مبارزه می داند بر جامعه حاکم بوده است که این نگاه حتی برخی حرکات ائمه معصوم(ع) را نیز زیر سؤال می برد.
معاون پژوهش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با بیان این که کتاب بحارالانوار با نام دائره المعارف حدیثی شیعه شناخته می شود، گفت: این کتاب مجموعه ای از احادیث شیعه موضوعات و منابع مختلف را در خود جای داده و به تعبیر امام خمینی(ره) می توان گفت بحارالانوار کتابخانه ای از احادیث شیعه است.
وی ادامه داد: این کتاب در 25 جلد با 44 فصل و 2489 باب تدوین شده که 15 جلد آن را علامه مجلسی خود پاک نویس کرده است و 10 جلد باقی مانده را پس از مرگ وی شاگردانش به اتمام رسانده اند؛ این کتاب در دوره معاصر با 110 جلد به چاپ می رسد.
حجت الاسلام والمسلمین بهرامی دقت در نقل حدیث را از ویژگی های کتاب بحارالانوار دانست و بیان داشت: علامه مجلسی احادیث را از کتاب های معتبر نقل کرده و در تحریف و تصحیف یعنی خطاهای موجود در بازنویسی بسیار دقت داشته است؛ استفاده از کار گروهی در تدوین کتاب ویژگی دیگر این کتاب است.
وی با بیان این که مشاهده می شود برخی افراد حدیثی را به دلیل این که در بحارالانوار ذکر شده است نامعتبر می دانند، خاطرنشان کرد: چنین تصوری اشتباه است زیرا باید توجه داشت هدف علامه مجلسی جمع آوری احادیث بوده است نه احادیث صحیح.
عضو هیأت مدیره انجمن حدیث حوزه علمیه در پایان خاطرنشان کرد: فعالیت های علامه مجلسی به دلیل این که متناسب با زمان خود بوده شهرت پیدا کرده است یعنی اگر در زمان دیگر می بود این گونه شهرت پیدا نمی کرد بنابر این نیاز است فعالیت های ما براساس نیاز روز و متناسب با امکانات و ابزار روز باشد که از جمله آن موارد می توان به استفاده از ابزارهای نرم افزاری اشاره کرد./1324/پ201/ی