قواعد فقه سیاسی باید در راستای یکپارچه سازی امت اسلام به کار گرفته شوند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سید مصطفی میرمحمدی، مدیر مرکز مطالعات حقوق تطبیقی، عصر امروز در نشست علمی « نقش قواعد فقه سیاسی در تعامل دولت اسلامی با سازمان های بین المللی» در حاشیه دومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی دفتر تبلیغات که در مرکز همایش های غدیر قم بر گزار شده است، با اشاره اهمیت موضوع نشست اظهار داشت: مناسبات میان سازمان های بین المللی و حقوق اسلام از مطالعات فقیر به حساب می آید و در این حوزه تئوری بپردازی و نظریه پردازی های اندکی صورت گرفته است.

وی با اشاره به این که در بدو تأسیس سازمان ملل از 50 کشور مؤسس 6 تای آنها اسلامی بودند، اظهار داشت: الان تعداد کشورهای مسلمان عضو سازمان ملل متحد به 56 عضو رسیده است که بیش از 25 درصد کشورهای عضو را تشکیل می دهند.

حجت الاسلام میرمحمدی با بیان این که جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا ضرورت و اهمیت سازمانهای بین المللی را دریافته بود، ابراز داشت: مقام معظم رهبری در اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی که در تهران برگزار شد فرمودند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال دست یابی به حق وتو برای کشورهای اسلامی در سازمان ملل متحد است و این حق را تعقیب می کند.

وی افزود: امروزه سازمان های بین المللی اهمیت زیادی پیدا کردند و دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور مهم و تأثیر گذار در منطقه که منافع کشورهای اسلامی را دنبال می کند خواستار شناسایی حق وتو برای سازمان همکاری اسلامی است.

مدیر مرکز مطالعات حقوق تطبیقی با بیان اینکه امروز در زمانی زندگی می کنیم که دولت ها کمرنگ شده اند و سازمان های بین المللی امور را اداره می کنند، خاطرنشان کرد: امروز سازمان های بین المللی جزء لا ینفک حیات بین المللی هستند و هیچ دولتی نمی تواند بدون عضویت در چند سازمان بین المللی حیات بین المللی داشته باشد.

وی با بیان اینکه امروزه 1500 سازمان بین المللی دولتی و بیش از 60 هزار سازمان بین المللی غیر دولتی وجود دارد، افزود: طبقه بندی سازمان ها بین المللی متفاوت است و گاهی اقتصادی است گاهی نظامی است و گاهی امنیتی و گاهی فرهنگی است و طیف وسیعی از سازمان های بین الملل را به وجود آورده است.

حجت الاسلام میرمحمدی با اشاره به این که ما دو رویکرد نسبت به سازمان های بین المللی می توانیم داشته باشیم، ابراز داشت: یک رویکرد سیاسی است به این معنی که سازمان های بین المللی مجموعه نهادهای همکاری هستند و دولت ها سازمان ها را به وجود می آورند تا در جهت اهداف مشترک آنها فعالیت کنند.

وی رویکرد دیگر به سازمان های بین المللی را رویکرد حقوقی دانست و افزود: رویکرد حقوقی به این معنا است که ما با شخصیت های حقوقی مواجه هستیم و سازمان های بین المللی شخصیت های حقوقی هستند که در کنار دولت ها وجود دارند و حتی برخی قائلند که امروزه سازمان های بین المللی دولت ها را مطیع خود کرده اند.

مدیر مرکز مطالعات حقوق تطبیقی با اشاره به موضوع روز ایران که برجام است، خاطرنشان کرد: این که ایران اصرار دارد که طرف مذاکره اش یک سازمان بین المللی باشد به این خاطر است که امروزه سازمان های بین المللی از قدرت بیشتری برخوردارند و می توانند دولت ها را برای اجرای تعهداتشان تحت فشار بگذارند.

وی در مطالعه تطبیقی حقوق اسلامی و سازمان های بین المللی به این مطلب که معاهدات بین المللی سازمان های بین المللی را به وجود می آورند اشاره و خاطرنشان کرد: اصل وفای به عهد در رابطه با سازمان های بین المللی از قواعد قوی و قابل اعتماد است ولی باید توجه داشت که سازمان های بین المللی و معاهداتی که آنها را به وجود می آورند متفاوت از معاهداتی است که دیگر روابط دولت ها را تنظیم می کند.

حجت الاسلام میرمحمدی افزود: برای مثال دولت ها در زمینه تجاری و روابط کنسولی باهم معاهده امضا می کنند ولی برخی معاهدات فقط معاهده نیست بلکه ضمن معاهده یک شخصیت حقوقی در جهان ایجاد می کند و این قرارداد ماهیت دو گانه دارد و در یام معاهدات علاوه بر تعهد بر وفای به عهد یک شخصیت عینی در جهان ایجاد می شود که حقوق خاص خود را دارد.

وی با بیان این که معاهداتی که منجر به تأسیس سازمان های بین المللی می شود از معاهدات عادی متفاوت است، گفت: عضویت در سازمان بین المللی راحت است ولی خروج از سازمان راحت نیست، برای مثال الان که ما وارد سازمان انرژی اتمی شده ایم دیگر خروج از آن راحت نیست و نیاز به اجازه شورای امنیت دارد.

مدیر مرکز مطالعات حقوق تطبیقی به نقش و اهمیت سازمان همکاری اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: سازمان همکاری اسلامی می تواند سکوی ارتباط ما با سایر کشورهای اسلامی و سازمان های بین المللی باشد و از جهت تشکیل امت واحده اسلامی برای پیشبرد اهداف مشترک اسلامی در سازمان ملل حائز اهمیت است.

وی با بیان این که ما باید از ظرفیت قواعد فقه سیاسی اسلام برای تحکیم وحدت میان امت اسلام استفاده کنیم، افزود: ما باید مشخص کنیم که جایگاه قواعد فقه سیاسی در امت واحده اسلامی کجاست در حالی که الان انچه اسلام در باب امت واحده گفته است را جامعه اروپا تحت عنوان اتحادیه اروپا مصداق داده است و ما هم باید به گونه ای عمل کنیم که جهان اسلام را بتوانیم یکپارچه کنیم.

حجت الاسلام میرمحمدی با بیان اینکه قاعده نفی سبیل در اسلام به صورت دو سویه مطرح شده است و سلطه گری مسلمانان بر کفار را هم جایز نمی داند، اظهار داشت: این که در فقه ما فقط بر نفی سلطه کفار بر مسلمانان تأکید شده است شاید به خاطر این باشد که مسلمانان همواره قربانی تهاجم کفار بوده اند و این بخش بیشتر تقویت شده است./843/202/ب3