دانشگاه نقطه پیوند جامعه با فرهنگ متعالی بشریت است
به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی روز شنبه در آیین آغاز رسمی سال تحصیلی دانشگاهها و مراکز پژوهشی و فناوری کشور که در دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه مهر ماه امسال، با انگیزه های معنوی برآمده از فرهنگ عاشورا همراه است، گفت: ادب و اخلاق، صلح دوستی و تلاش برای اصلاح امور، بخشهای مهم از تابلوی پرشکوه قیام امام حسین (ع) است.
دکتر روحانی با ابراز خوشحالی از حضور در جمع اساتید و دانشجویان، گفت: آغاز مهر و شروع فصل تحصیل بسیار حائز اهمیت است چرا که ما هر توانایی در کشور داریم، از علم است.
رییس جمهور اضافه کرد: مهر امسال و آغاز سال تحصیلی مصادف با ایام سوگواری و تعظیم سالار شهیدان و یارانش است که بزرگترین منبع فرهنگی و انگیزشی برای جامعه ما در مسیر معنویت، استقامت و اصلاح جامعه هستند. حادثه عاشورا و فرهنگ مکتب امام حسین(ع) یک تابلوی کامل با همه دقتها و ظرافتها است که معمولا ما به یک گوشه ای از این تابلو نظر می کنیم.
دکتر روحانی اظهار داشت: آزادی، آزادگی، ایستادگی، استقامت، فداکاری و ایثار بخشی از این تابلوی بزرگ است، اما ادب، اخلاق، صلح دوستی، اصلاح جامعه، هدایت مردم و دلسوزی حتی برای دشمنان بخش دیگری از این تابلوست که متاسفانه کمتر به آن توجه می کنیم.
رییس جمهور تصریح کرد: امام حسین (ع) قبل از اینکه قیامی را آغاز کند، اول با حاکم مدینه گفتگو و استدلال کرد که چرا بیعت نمی کند و دلایلش را برشمرد. حاکم مدینه استدلالهای امام را نپذیرفت و همانجا می توانست جنگ شروع شود، اما امام حسین(ع) نگذاشت این جنگ آغاز شود.
دکتر روحانی با اشاره به اینکه امام حسین (ع) برای حفظ حرمت حرم کعبه با عجله از مکه خارج شد، خاطرنشان کرد: حرمت حرم خیلی مهم است و حالا شما نگاه کنید به روایاتی که حرمت مومن را همانند حرمت کعبه توصیف می کند. امام حسین(ع) برای شکسته نشدن حرمت حرم، از مکه به سوی کوفه خارج می شود، اما مشاهده می کنیم که چقدر راحت و آسان در جامعه ما حرمت و جایگاه و شخصیت و حیثیت افراد خدوم و خدمتگزار و محبوب مردم توسط برخی قلم ها و زبانها شکسته می شود.
رییس جمهور گفت: دانشگاه برای این است که ما با مکتب امام حسین(ع) آشناتر شویم و ویژگی های این مکتب را به اذهان جامعه منتقل کنیم. مگر امام حسین حتی دشمنانش را که برای او شمشیر کشیده بود سیراب نکرد؟ آیا این با شعارهایی که عده ای سر می دهند که مگر می شود آدم به فکر دشمنانش باشد، منافات ندارد؟ همچنین امام توصیه برخی یارانش را که معتقد بودند جنگیدن با لشکر حر به دلیل کمتر بودن عدد آنها راحت تر است، نپذیرفت و تاکید کرد که هرگز آغازگر جنگ نخواهد بود.
دکتر روحانی اضافه کرد: باید همه ابعاد زندگی امام حسین(ع) را بیاموزیم. اخلاق، مروت، مردانگی، احترام و فتوت تا جایی که حتی به تشنگی دشمنانش توجه کرد و حتی به اسبهای دشمن آب داد، ویژگی هایی است که باید از امام حسین (ع) بیاموزیم. ما چنین روحیه و جایگاهی می خواهیم و عاشورا بزرگترین مکتب آموزشی، دانشگاه و معلم ما و بزرگترین عامل برای وحدت ملی وامنیت ماست.
رییس جمهور اظهار داشت: خیلی وارد جزئیات نشویم که چه کسی چگونه عزاداری می کند؛ اصل مهم این است که همه به احترام امام حسین (ع) به پا می خیزند. اساس مساله مهم است که پیوند یک ملت با یک فرهنگ است. تمام دانشگاه همین است که پیوند جامعه با فرهنگ متعالی بشریت را برقرار کند.
دکتر روحانی تصریح کرد: دانشگاه گذار از یک جامعه با شرایط استبدادی به سمت جامعه ای آزاد و مستقل است؛ از یک جامعه استثمار شده به سمت جامعه مستقل. دانشگاه مسیر عبور از شرایط انحصار قدرت تا رسیدن به شایستگی و برجستگی های علمی و اخلاقی افراد جامعه است. در همین جامعه خودمان تا 100 سال قبل مگر هر کسی بدون نسب و جایگاه اجتماعی آبا و اجدادی می توانست به مقام و مسئولیتی برسد؟
رییس جمهور خاطرنشان کرد: این انحصار را دانشگاه و حوزه ما شکستند و امروز شاهدیم که مدیران عالی و ارشد جامعه ما اکثرا تحصیل کردگان دانشگاه و بخشی نیز تحصیل کرده حوزه ها هستند که پست و مسئولیت آنها هیچ وابستگی به اصل و نسب شان ندارند و فقط بر اساس شایستگی های فردی خودشان به این جایگاهها رسیده اند. امروز دانشگاه متولی اصلی تربیت مدیران جامعه است.
رییس جمهور گفت: دانشگاهیان تربیت کننده مدیران جامعه و حل المسایل دادن برای معضلات جامعه هستند و معتقدم که قطعه قطعه کردن مدیریت و اداره دانشگاهها، مناسب نیست و نباید چنین تقسیمبندیهایی انجام شود.
دکتر روحانی با بیان اینکه اساس علم و دانشگاه باید بر مبنای رقابت باشد و مقام علمی اساتید نیز بایستی بر این مبنا رتبهبندی شود، گفت: آیا استادی که جزوه امسالش با جزوه 10 سال پیش جز چند لغت، تغییر دیگری نکرده است، باید رتبه بالایی اخذ کند یا استادی که مدام در حال تلاش درمسیرعلم و دانشوری است.
رییس جمهور اضافه کرد: علم، اخلاق و فضیلت، توقف و حد نهایی ندارد و مدام در حال تکمیل و تعالی است و همه باید این مسیر را ادامه دهیم.
دکتر روحانی با تأکید بر اهمیت روشهای تنظیم رقابتهای علمی و دانشگاهی، اظهار داشت: دانشگاه تهران همیشه پرآوازه بوده است اما باید بین دانشگاههای سراسر کشور و کلاسهای درس رقابت علمی وجود داشته باشد.
رییس جمهور با اشاره به اینکه در کشورمان رقابت ناسالمی تحت عنوان جناحهای سیاسی درست شده است، اظهار داشت: همه در انتخابات شرکت میکنیم و بایستی در پایان انتخابات همه افراد و جناحهایی که در آن شرکت کردهاند، تشویق شوند، اما اگر فقط یک جناح تشویق شده و جناح دیگر تنبیه شود، آیا با چنین برخوردی میتوان سرمایه اجتماعی ایجاد کرد.
دکتر روحانی با بیان اینکه ظاهراً یک جناحی از ابتدا دیوارش کوتاه ساخته شده است، گفت: اگر کسی خیلی هم تأثیرگذار باشد و مثلاً برای تشویق جامعه مردم را تشویق کند که پای صندوق رأی بیایند، آیا نباید تشویق شود، اما متأسفانه یک جناح همیشه تشویق میَشود و جناح دیگر نیز همواره مورد تنبیه قرار میگیرد و باید این مسیر را رها کرد و اینها باید از تجربیات نتایج انتخابات سالهای 92، 94 و 96 استفاده کنند.
رییس جمهور ضرورت رقابت آزاد در جامعه را مورد تأکید قرار داد و گفت: انحصار در اقتصاد، علم و مدیریت، خطرناک است و باید در جامعه رقابت آزاد وجود داشته باشد و همه بخاطر نقد و مشارکت مورد تشویق قرار گیرند و بایستی انتقاد در جامعه و بخصوص در دانشگاهها، آزاد باشد.
دکتر روحانی خاطر نشان کرد: دانشگاه برای این است که مسایل و پیچیدگیهای جامعه را حل و فصل کند، اما امروز موضوع اصلی این شده که چرا فارغالتحصیلان دانشگاهها از شغل برخوردار نیستند.
رییس جمهور با اشاره به لزوم بررسی نیاز شغل به دانشگاه و کلاسهای درس، با طرح این سوال که مگر هر شغلی نیازمند دانشگاه است؟، اظهار داشت: مدیریت نیروی انسانی بر مبنای هرم امکانپذیر است نه بر مبنای استوانه و متأسفانه در کشور ما بر مبنای استوانه شکل گرفته است. براساس بررسیهای انجام شده حدود 45 درصد مشاغل در جامعه ما نیاز به دانشگاه و تحصیلات تکمیلی ندارد لذا ضرورت دارد فعالیت دانشگاهها را بر مبنای نیاز مدیریتی و رفع مشکلات جامعه تنظیم کرد.
دکتر روحانی با اشاره به مشکل اشتغال در جامعه، گفت: از پارسال تا سال جاری بیش از یک درصد از نرخ بیکاری کاسته شده است و این رقم از 12.7 به 11.5 رسیده است. البته این به معنای رسیدن به نقطه مطلوب نیست، بلکه نشاندهنده آن است که مسیر را درست انتخاب کردهایم و باید با سرعت بیشتر به سمت جایگاه مطلوب حرکت کنیم.
رییس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود دادن روحیه امید به نسل جوان برای آینده کشور را بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: البته ممکن است مشکلاتی در کشور داشته باشیم، اما دارای ملت بزرگ، فرهنگ بسیار غنی و سوابق علمی بزرگی در طول تاریخ هستیم و بایستی با این پشتوانه در مسیر پیشرفت و توسعه روزافزون گام برداریم.
دکتر روحانی خاطر نشان کرد: امروز بایستی دانشگاهیان و دانشجویان در مسایل روز جامعه پیشرو باشند و مسایل سیاسی جامعه را به خوبی بدانند و به خوبی انتقاد کند.
رییس جمهور با بیان اینکه نگذارید عدهای جامعه را نسبت به آینده مأیوس و کار ارزشمند ملت را زیر سوال قرار دهند، اظهارداشت: ممکن است در کشوری، فردی رییس جمهور شود و همه دنیا را نگران کند و به کشور ما هم فشار وارد شود، سوال این است که اولاً چرا عدهای از اینکه کشور دچار مشکل میشود، خوشحال میشوند و ظاهراً چنین افرادی نان خود را در تنش و درگیری میبینند. هیچ ایرادی ندارد که در کشورمان جناحها و تفکرات مختلفی وجود داشته باشد اما همه باید در منافع ملی همصدا و همنظر باشیم.
دکتر روحانی با تأکید بر اینکه در مذاکرات هستهای و در توافق برجام به موارد و منافعی غیرقابل بازگشت دست یافتهایم که هیچ کس نمیتواند آن را برگرداند، گفت: نه ترامپ و نه دهها ترامپ دیگر هم نمیتوانند منافع غیرقابل بازگشت توافق برجام را برگرداند. ما در مذاکرات هستهای قدرت سیاسی خود را برای جهانیان روشن کردیم و دیپلماتهای ما به قدری توانمند و قدرتمند هستند که با 6 قدرت بزرگ جهانی به توافق رسیدند؛ توافقی که آن طرف اذعان میکند به واسطه آن، کلاه بر سرش رفته است که البته ما این حرف را هم نادرست میدانیم چرا که مبنای ما برد – برد بوده است.
رییس جمهور گفت: به عنوان یک توانمند سیاسی در صحنه مذاکرات هستهای با قدرت ظاهر شدیم و نشان دادیم که نه تنها در جنگ بلکه در صلح هم قدرتمند هستیم و نه تنها در اقتصاد بلکه در سیاست نیز توانمند میباشیم.
دکتر روحانی با بیان اینکه با مذاکرات هستهای اتحاد جهانی را علیه ایران شکستیم، گفت: در گذشته همه علیه ایران متحد شده بودند حتی کشورهایی که به ظاهر دوست ما بودند اما از ما دفاع نمیکردند، آیا امروز منفعتی غیرقابل بازگشتتر از این وجود دارد؟ امسال در سازمان ملل آنچه ملت ایران میگفت بیش از 190 کشور جهان هم همان حرف را میزدند و تنها یک کشور به نام آمریکا و یک رژیم اشغالگر علیه ملت ایران حرف میزدند و این موضوعی غیرقابل بازگشت است.
رییس جمهور با تاکید بر اینکه ما در صحنه دیپلماسی جهان موفق و پیروز شدیم، خاطرنشان کرد: ما به دنیا اعلام میکردیم که در پی ساخت بمب اتم نیستیم و به دنبال فعالیت صلحآمیز هستیم اما برخی میگفتند که ایران دروغ میگوید و در این راستا توافق برجام، پیروزی اخلاقی ما محسوب میشود چرا که نشان داد ما راست میگفتیم و دیگران دروغ میگفتند و این موضوع نه تنها از بین رفتنی نیست، بلکه در تاریخ ماندگار خواهد شد.
دکتر روحانی گفت: تمام فشارها علیه ما، بر مبنای یک سری علایم بود و میگفتند که ایران از فعالیت صلحآمیز هستهای منحرف شده و در این مسیر پرونده پی ام دی مطرح بود و عدهای در داخل اعلام میکردند که این پرونده صد سال طول خواهد کشید تا حل و فصل شود، اما ما توانستیم پیامدی را حل و فصل کرده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی صراحتاً اعلام کرد که نسبت به گذشته فعالیت هستهای ایران دیگر سوالی ندارد و این موضوع نیز پیروزی حقوقی برای ملت ایران بود و از بین رفتنی نیست.
رییس جمهور افزود: ما چنین پروندههایی را بسته و قطعنامههای سازمان ملل علیه کشورمان را لغو کردیم و در عرصه اقتصادی نیز موفقیتهای غیرقابل بازگشتی به دست آوردیم به نحوی که در طول 1.5 سال گذشته فروش نفت و میعانات کشورمان 2 برابر گذشته بوده است و سرمایهگذاریهای متعدد خارجی انجام شده و اعتبارات بزرگ و فناوریهای مهمی از دنیا دریافت کردهایم و این همه قابل بازگشت نیستند، ضمن اینکه امروز فعالیتهای هستهای کشورمان، از نظر سازمان ملل و آژانس بینالمللی انرژی اتمی مشروع قلمداد میشود.
دکتر روحانی با بیان اینکه امروز حقوق هستهای ملت ایران را در عمل تثبیت کردهایم، گفت: ما حق مسلم ملت ایران را در سازمان ملل و دنیای دیپلماسی تثبیت کردیم و از کف خیابان تا وین و نیویورک بردیم و اینها دیگر قابل بازگشت نیست. چرا یک عده به طور مداوم علاقه دارند که حرفهای نادرست به مردم بگویند؟
رییس جمهور افزود: امروز اگر آمریکا تخلف کند، همه دنیا آمریکا را محکوم میکنند و نه ایران را و جالب اینکه عدهای با وجود این شرایط به ما میگویند که چرا اعتماد و مذاکره کردید. این عده اگر شاید در زمان پیامبر(ص) نیز بودند به پیامبر گرامی اسلام(ص) ایراد میگرفتند چرا که در قرآن مجید خطاب به پیامبر(ص) آمده است «تو معاهدات فراوانی با کفار بستی که هر دفعه هم آن را نقض کردند». آیا میشود به پیامبر(ص) ایراد گرفت که چرا با وجود نقض عهدهای متعدد باز هم نسبت به آن اقدام مینمودند؟
دکتر روحانی با تأکید بر اینکه پای عهد ایستادن به ضرر متعهد به توافق نیست، اظهار داشت: کسی که نقض عهد میکند حیثیت و اعتبار خود را زیر سوال میبرد و ما راه درست را انتخاب کردیم.
رییس جمهور با بیان اینکه یکی از وظایف مهم دانشگاهها، وظایف سیاسی و گفتن واقعیات به مردم است، گفت: اساتید رشتههای مختلف اعم از سیاسی، اجتماعی، فنی و حقوقی هر کدام به تناسب رشته خود و برای منافع کشور بایستی واقعیات را در این عرصه به مردم بازگو کنند، مردم در سال 92،راهی را انتخاب کردند و در سالهای 94 و 96 یکبار دیگر بر آن مهر تأیید زدند، اما عدهای میخواهند بگویند که ملت ایران اشتباه کرده است.
وی اظهارداشت: ملت اشتباهی نکرده و راه درست عظمت، اعتبار و روابط گسترده ایران با جهان را برگزیده است.
دکتر روحانی تصریح کرد: ما مسیر تعامل گسترده با جهان را که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید کردهاند، ادامه خواهیم داد و زمینههای تعامل علمی و فناوریهای با جهان گشوده خواهد بود.
رییس جمهور خاطر نشان کرد: کشور ما معضلات و مشکلات فراوانی دارد و حل این معضلات بر عهده همه مسئولین و مردم است، اما دانشگاهها بخاطر جایگاه و علم و دانشی که در اختیار دارند، وظایف سنگینتری برای حل و فصل مشکلات جامعه بر عهده دارند،
دکتر روحانی در ادامه با اشاره به ارقامی که دولت طی سال در دو حوزه پرداخت میکند، گفت: اگر این دو رقم در بخش عمرانی پرداخت میشد، امروز چه بسا مشکلات کمتری در این حوزه داشتیم. دولت حدود 40 تا 45 هزار میلیارد تومان از بودجه به صندوق بازنشستگی کمک میکند و حدود 42 هزار میلیارد تومان هم برای یارانهها میپردازد و در حقیقت از بودجه 300 هزار میلیارد تومانی حدود، 90 هزار میلیارد تومان به این صورت از دست دولت گرفته میشود و اینها همه مشکلاتی است که امروز کشور با آن مواجه است و مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم هم نیست، بلکه از قبل به ما به ارث رسیده است.
رییس جمهور تصریح کرد: دولت ضمن اینکه خود را مسئول کمک به دانشگاهها میداند، اما از طرف مقابل توقع دارد که همه دانشگاهها معضلات کشور را، معضلات دولت ندانسته بلکه آن را معضلات کشور بدانند و دست به دست هم در مسیر حل و فصل آن گام بردارند و در این راه باید با امیدی روشن و اعتماد به یکدیگر مسیر پیشرفت و تعالی را طی کنند.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این مراسم و پیش از سخنان رییس جمهور با اشاره به اینکه ارتقای سطح دانشگاهها در دنیا چهار مرحله را طی کرده است، گفت: دانشگاهها از مرکزی برای ارائه مدرک و افزایش تعداد فارغ التحصیلان به مرحله تولید علم از طریق مقاله و سپس تولید دانش و در دوره اخیر به مرحله تولید ثروت و رفاه رسیده اند.
دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی افزود: امروز به دانشجویان خلاق و نوآوری نیاز داریم تا به تولید علم و خلق ثروت و رفاه بپردازند و لذا در ایران نیز به ویژه در دولت یازدهم گامهای اساسی برای رسیدن به دانشگاههای نسل سوم و چهارم برداشته شده است. طرح تحول و نوآوری در آموزش پزشکی که محورهای اصلی آن آینده نگری و رسیدن به مرجعیت علمی است حرکتی است که بر محور آمایش سرزمینی در تربیت دانشجو، بین المللی کردن کیفیت آموزش و توسعه آموزش مجازی در حال پیگیری است.
وی اظهار داشت: پسابرجام فرصت مناسبی است که می توان با تعاملات گسترده علمی زمینه را برای تعاملات و رشد علمی نسل جوان کشورمان فراهم کنیم. فشار امور اجرایی که توان وزارتخانه های بهداشت و علوم را معطوف خود کرده و ظرفیتهای این دو نهاد و مجموعه های تابعه آنان را به جای تمرکز بر تولید علم به خود متوجه کرده است و کمبود امکانات و فقدان زیرساختهای کافی از جمله چالشهایی هستند که به کشورهای پیشرفته مجال داده تا بهترین استعدادهای عملی کشورهایی چون ایران را جذب کنند.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنین وجود سهمیه های متعدد در مسیر ورود به دانشگاه را از دیگر چالشهای رسیدن سطح دانشگاههای کشور به سطح نسل سوم و چهارم دانست و با تشکر از دستور رییس شورایعالی انقلاب فرهنگی برای بازنگری در این زمینه بر مبنای حصول عدالت آموزشی تصریح کرد: جمهوری اسلامی سرمایه های ارزشمند انسانی زیادی دارد که حفظ و ارتقای آنها نیازمند برقراری تعامل مثبت و مبتنی بر احترام با آنان است.
همچنین سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این مراسم گفت: نگاهی به وضعیت دانشگاههای کشور نشان می دهد دانشگاههای کشور در 4 دهه گذشته با وجود همه محدودیتها و کاستی ها توانسته اند گامهای بلندی در مسیر تحقق آرمانهای عدالت طلبانه کشور بردارند. دانشجویان و دانشگاه در طول این سالیان همواره نقش مهمی در تحولات اجتماعی داشته اند تا آنجا که در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری در سالهای 92 و 96 شرایط را برای تغییر مسیر کشور و بازگشت اعتدال، تدبیر، امید و عقلانیت به فضای کشور فراهم کردند.
سید ضیا هاشمی افزود: با این وجود نیازمند تصویری آسیب شناسانه و انتقادی از وضعیت دانشگاه و تحولات آن در سالیان گذشته نیز هستیم. متاسفانه سیطره کمیت گرایی در دهه های گذشته بر دانشگاهها علاوه بر دامن زدن به تنزل کیفیت آموزش، توسعه نامتوازن در دانشگاهها را نیز تسهیل کرد. این دانشگاه دیگر از نقش آفرینی فعال از حل مسائل جامعه کنار ماند و منزوی شد.
وی با اشاره به اینکه امروز تداوم روندهای پیشین ناممکن است و با کاهش انگیزه و تقاضا برای ورود به دانشگاه به زودی و در صورت عدم تغییر مسیر شاهد دانشگاههایی متروکه خواهیم شد، اظهار داشت: کمبود منابع اقتصادی، کمبود آب، فرسایش خاک، شدت گرفتن تنازعات سیاسی و گسیختگی در عرصه فرهنگی از جمله عرصه هایی هستند که به شدت نیاز به نقش آفرینی دانشگاه برای حل مسائل آن هستیم.
سرپرست وزارت علوم تصریح کرد: نیازمند یک بازآرایی جدید به منظور فراهم آوردن امکان مداخله دانشگاه و دانشجویان در عرصه های مذکور هستیم. توجه به مسئولیت اجتماعی دانشگاه و بازتعریف جایگاه آموزش عالی در حاکمیت، رفع گسست در سیاستگذاری کلان آموزش عالی بین وزارتخانه های بهداشت و علوم، معاونت علمی ریاست جمهوری، بنیاد ملی نخبگان و شورایعالی انقلاب فرهنگی از جمله اقدامات و گامهایی هستند که کندی حرکت و موانع پیش روی حرکت در مسیر ارتقای اقتدار و استقلال و نقش آفرینی دانشگاهها در حل مشکلات جامعه را مرتفع خواهند کرد.
وی تاکید کرد که دانشگاه برای قرار گرفتن در مسیر رفع مشکلات کشور، بیش از نیاز به بودجه نیازمند اعتماد و احترام است.
رییس دانشگاه تهران، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی ایران، یکی از دانشجویان دوره دکترای دانشگاه تهران و یکی از اساتید نیز در این مراسم سخنرانی کردند و به نفرات برتر آزمون سراسری نیز لوح تقدیر اهدا شد./۱۳۲۳/۱۰۳/ح