نظام اسلامی به پشتوانه رهبری توانمند، ملتی امیدوار و عبرت از ناکامی‌ها به تمدن سازی می‌رسد

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، مهندس حسن بنیانیان روز ۱۱ خرداد ماه در نشست امید، اعتماد و تعهد، با اشاره به امیدآفرینی و استفاده از ظرفیت فطرت انسان ها توسط امام راحل (ره) برای نسل جوان و مبارز پیش از انقلاب گفت: اطلاعیه های پی در پی امام، کلماتی که به استخدام می گرفتند و بین ما جوانان دست به دست می گشت ظرفیت های وجودی نسل جوان آن زمان و افراد متدین و حتی افرادی که اعتقادات مذهبی ضعیف تری داشتند را به صحنه آورد.

وی افزود: ما انسان ها یک نیاز مادی داریم که با حیوانات مشترک است. خداوند ابعاد دیگری را هم در ما به ودیعه گذاشتند که ابعاد انسانی ماست که یکی از آنها خداخواهی است. یکی لذت بردن از خدمت به دیگران است. یکی زیبایی خواهی است. یکی هم حقیقت طلبی است. انسان ها فی نفسه از کشف حقایق عالم هستی لذت می برند. شهید مطهری معتقد بودند که انسان دنبال خلق پدیده های جدید است. اگر نظام اجتماعی و ساختار حکومت صرفا به تحریک نیازهای مادی متمرکز شد؛ به طور طبیعی نیازهای فطری انسان ها آرام آرام کمرنگ می شود. کاری که حضرت امام انجام دادند بیدارسازی بقیه نیازهای انسانی بود که جلوه های بزرگی از گذشت و ایثار در آن اتفاق می افتد.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه فرهنگ در ادامه سخنانش اظهار کرد: به همین دلیل نیروهای انقلابی پس از آزاد شدن از زندان بیش از پیش امید، انگیزه و نشاط پیدا می کردند. انتقال این مفاهیم برای نسل جدید قدری مشکل است و برای حل این مشکل می توان از هنر کمک گرفت. در دفاع مقدس این پدیده خود را کامل تر از قبل نشان داد که سربازان حتی از تمام مرخصی خود استفاده نمی کردند و پس از تجدید دیدار با خانواده و دوستان زودتر از موعد به جبهه برمی گشتند. موارد زیادی از زخمی هایی داریم که از بیمارستان فرار می کردند تا به جبهه برگردند.

بنیانیان با بیان اینکه امید لازمه هم افزایی بین ظرفیت های افراد است، گفت: زمانی که هنوز علم توسعه پیدا نکرده بود حکیم داشتیم که هم پزشک بودند، هم فقیه بود، هم منجم بود و به همه علوم زمان در عمق کم مسلط بود، اما با توسعه علم و تخصصی شدن علوم در پیوند دادن علوم و حل مسائل جامعه به مشکل برخوردیم که بسیاری از آنها موانع اخلاقی و فرهنگی هستند که در نهایت به آسیب های اجتماعی منجر می شوند. بخشی از مشکل تلاش سازمان یافته دشمن است که با بزرگ نمایی نقاط ضعف ما و تزریق دروغ و بهره گیری از علوم انسانی که در غرب متولد شده سعی می کنند که امید را از جامعه ما بگیرند. ما جامعه ای هستیم که بدون داشتن امکانات مادی و با دست خالی¬ انقلاب کردیم چون ذخیره ای از امید در مردم وجود داشته. ما چون به این موضوعات عادت کردیم به راحتی از کنارشان می گذریم. نمونه این اتفاق را در هیچ کشوری پیدا نمی کنید.

وی با اشاره به اینکه اولین شهری که در زمان انقلاب حکومت نظامی شد اصفهان بود، گفت: ما هم آن زمان جزو جوانان انقلابی بودیم. تصمیم گرفتیم که مأمورین شاه را مورد ضرب و شتم قرار دهیم. در همین هنگام حضرت امام(ره) پیام دادند که سلام مرا به افسران جوان برسانید. ما هم به هم می گفتیم که چرا اطلاعات درست به امام نمی دهند؟! البته عظمت امام اجازه نمی داد که ما مخالفت علنی کنیم. در دل خودم حسمان این بود که ایشان اطلاع درستی از امور ندارند، ولی وقتی روز 21 بهمن همین افسران جوان به انقلاب پیوستند تازه به حکمت سلام رساندن حضرت امام پی بردیم و درسی شد برایمان که همواره تحلیل خودمان را داشته باشیم، ولی ذیل تحلیل رهبری جامعه. این روزها هم می بینید که افراد با اطلاعات محدود در یک عرصه خاص بدون اینکه بتوانند آثار آن عرصه در سایر مسائل را مورد تحلیل قرار دهند با نظرات مقام معظم رهبری مخالفت می کنند. مثلا چرا ما در سوریه می جنگیم؟ چرا با اسرائیل سر جنگ داریم و غیره. ما هم در آن زمان از این قضاوت های غلط می کردیم.

نیاز به مدیریت جهادی عالمانه در گام دوم انقلاب

مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه امیدواری اولیه بدون دلیل شکل نمی گیرد، گفت: در ساختن جامعه ضمن اینکه اعتقاد به وجود خداوند پشتوانه ای عظیم و اصلی قطعی است، باید بدانیم که خدا با کسی هم تعارف ندارد. اتکا به خدا همراه با تلاش و ممارست و گذشتن از هوای نفس نباشد حاصلی نخواهد داشت. در تاریخ صدر اسلام مشاهده می کنید که اگر مردم امیدوار و متوکل در صحنه نباشند امام علی(ه) هم به حاشیه می رود و امام حسن(ع) هم صلح نامه امضا می‌کند. وجود رهبری خوب، بخشی از مسئله است و وجود ملت امیدواری که خصلت هایی داشته باشد که منجر به هم افزایی در ظرفیت ها می شود. همان طور که انقلاب به پیروزی رسید و در جنگ هم پیروز شدیم، الآن هم در صحنه های خاصی پیشتاز هستیم. هر جا که پیشرفت ارزشمند قابل توجه داریم حتما افرادی قیامت باور با روحیه جهادی با هم در حال همکاری هستند. موفقیت های ما به خصوص در حوزه دفاعی از دل چنین همکاری هایی به بار می‌نشینند.

وی با تأکید بر اینکه در گام دوم انقلاب به مدیریت جهادی عالمانه نیاز داریم که بتواند از چهل سال تجربه مدیران گذشته چه در موفقیت ها و چه در شکست ها استفاده کند، تصریح کرد: تأکید من روی اشتباهات است، چون موفقیتها ثبت شدند و بارها مرور شدند ولی شکستها مسکوت ماندند تا کسی از آنها اطلاعی پیدا نکند و چون نمی گذارند کسی از این اشتباهات مطلع شود در مدیریتهای جدید هم تکرار می شوند. در همه وزارت خانه باید گروهی از جوانان بی طرف و بی تعصب آموزش ببینند و کارشان این باشد که از مدیران بازنشسته و فعلی وزارت خانه تصویر ذهنیشان از مسئولیت در زمان انتصاب و زمان حال، دلیل اشتباهات و شکست هایشان را استخراج کنند. پس از جمع آوری اطلاعات مدیران قبلی آن را در اختیار مدیران نسل جدید قرار دهند که حداقل اشتباهات قبلی دوباره تکرار نشوند.

دبیر جلسه در ادامه این نشست گفت: اینکه امید ما به چه کسی و چه چیزی باشد خیلی مهم است. به نظرم با توجه به بیانات شما امام خمینی (ره)، امید مردم را به خدا جلب کردند، فضایی که فطرت می طلبید و از آن روز بود انقلاب و جنگ به شکلی مدیریت شد و جلو آمدیم. اما در این فضای مبارزاتی می بینیم که به شدت با شرایطی مواجه شدیم که امید ما به خدا کمتر شده است. شاید حتی امیدمان را به شکلی به خارج کشور، به افراد، دولتها و حتی به دشمنانمان می دوزیم که در اینجا بحث توکل پیش می آید. در بحث مدیریت جهادی برای اینکه از اشتباهاتمان درس بگیریم، مباحثی از جنس اعتماد و تعهد هم شکل می گیرد. مسئولین ما در قالب اعتماد دو جانبه ای که بین مردم و مسئولین وجود دارد و آن تعهدی که باید به این مسئله داشته باشند این سه گانه را کامل می کند. اگر ممکن است به تشریح این موارد بپردازید؟

هشدار رهبری درباره آسیب‌زا بودن علوم انسانی موجود

بنیانیان در ادامه این نشست در پاسخ به سؤال دبیر نشست اظهار کرد: اگر دقت کنید در سی سال اخیر مقام معظم رهبری هشدارهای زیادی راجع به آسیب زا بودن علوم انسانی موجود در دانشگاه ها مطرح کردند. در صفحه اول کتاب اقتصاد خُرد بیان می شود انسان موجودی است اقتصادی که هر لحظه به حداکثر کردن منافع خود می اندیشد و اشاره ای به این هم نمی شود که منظور از منافع کدام منافع انسان است. صفحه بعد بحث ریاضی این موضوع مطرح می‌شود، یعنی اینکه این حرف پشتوانه ریاضی هم دارد. ریاضیات یعنی، این است و جز این نیست. وقتی در محیطی قرار بگیرید و این جملات تکرار شود و جامعه این گونه مدیریت شود، این تفکر غلط، پول پرستی را در نسل جدید دامن می زند. این بیماری‌ها بلافاصله بعد از جنگ به دلیل خلأ وجود علوم انسانی اسلامی در ایران شایع شد. در همین بستر افراد به مدیریت می رسند و وسوسه می شوند که این نظام حق من را نمی دهد. به مرور ذهن فرد آماده می شود برای پذیرش هدیه، البته کسانی هم که هدیه می دهند می خواهند حق کسی را پایمال کنند یا منافعی از بیت المال ببرند. در جلسه ای رهبری به حوزه ها هشدار می دادند که این رسالت شماست که این نظریه ها را از دین استخراج کنید. متأسفانه شرایط به گونه ای رقم خورده که زیاده خواهی در نیازهای مادی محور حرکت در اقتصاد شده است. اگر دقت کنید در این سالها که در اوج مشکلات اقتصادی هستیم مقام معظم رهبری در پیام تبریک سال نو به دو اولویت اقتصاد و فرهنگ تأکید می کنند، اما کسی روی فرهنگ متمرکز نمی شود، اگر می خواهیم این آرمان ها را دنبال کنیم همه مدیران در همه وزارت خانه ها و سازمان ها باید حداقلی از فهم فرهنگی داشته باشند. همان طور که یک پزشک باید در دوره عمومی به درک کلی بدن انسان برسد، سپس در دوره تخصص یکی از اجزای بدن را به صورت تخصصی مورد مطالعه قرار می دهد. متأسفانه در مدیریت جامعه به این بلوغ نرسیدیم. هر کسی می خواهد در سمت های مدیریت قرار بگیرد باید شناخت عالمانه ای از اقتصاد و سیاست و فرهنگ و دین داشته باشد. سپس بسته به حوزه تخصصی خود باید دانش تخصصی آن رشته را داشته باشد. در این حالت مدیران متوجه منظور مقام معظم رهبری از اینکه می فرمایند «تصمیمات مهم شما پیوست فرهنگی می خواهد» می شوند. الآن جایی در نظام نیست که چنین مدیرانی را تربیت کند. مدیران ما باید آموزش فرهنگ ببینند. در غیر این صورت تصمیمات مدیران برای حل مشکلات می تواند باعث بروز مشکلات جدید شود.

وی با تأکید بر اینکه مبحث امید یک زیرساخت می خواهد و آن هم این است که مدیر جمهوری اسلامی قیامت را به طور جدی باور داشته باشد تا هر مشکلی در زندگی اش پیش می آید ناامیدش نکند، گفت: همه این موارد به صورت سیستماتیک به هم پیوند خورده اند. علوم انسانی که از غرب می آید مادیات و دنیا را محور قرار می دهد و قیامت را به حاشیه می برد. تبلیغات دشمن و بدرفتاری‌های مدیران را هم به آن اضافه کنید. مدیران بالادستی خود را می بیینند که سطح علمی پایین‌تری نسبت به اساتید دارد و صلاحیت مدیر شدن ندارد و با مناسبات سیاسی به این سمت رسیده است. این چرخه باعث ایجاد حس تحقیر در اساتید می شود.

وی افزود: خیلی از مدیران پس از انتصاب به سمت مدیریت در یک سازمان جدید تیم مدیریتی خودشان را همراه خودشان می آورند و این پدیده باعث می شوند پرسنل باسابقه آن سازمان، سال ها در سمت های پایین باقی بمانند و به مرور انگیزه خود را از دست بدهند. نیروهای قدیمی باید به نیروهای تازه وارد آموزش دهند در حالی که نیروهای تازه وارد مدیران جدید آنها هستند. خیلی از معاونین به این فکر می‌کنند که اگر من صلاحیت معاونت این سازمان را دارم چرا بعد از مدتی خودم به ریاست منصوب نمی شوم و همیشه باید به مدیران تازه وارد آموزش بدهم در حالی که خودم نیاز به این گونه توجیه شدن ها و آموزش ها ندارم.

یأس از یک نقطه ایجاد نمی شود، به مرور ایجاد می شود. سرگرم کردن مردم در پیچ و خم امور اداری تحقیر مردم است و یاس را به جامعه تزریق می کند. مقام معظم رهبری بارها به نمایندگان مجلس به دلیل دخالت در انتصاب مدیران تذکر می دهند، ولی متوجه نمی شوند که آسیب‌های این نوع دخالتها کجا نشان داده می شود. بحث امید همان ایمان عمومی جامعه است. مفهومی به‌نام فرهنگ سازمانی داریم که پر از عیوبی است که در بستر تاریخی ایجاد شد که باید درمان شود.

گفتنی است سلسله نشست های مکتب امام و گام دوم انقلاب اسلامی، به مناسبت ایام رحلت جانگداز رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) از ۹ تا ۱۸ خردادماه برگزار می شود. در سومین نشست از این سلسله نشستها، نشست امید، اعتماد و تعهد با حضور مهندس حسن بنیانیان مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و با دبیری دکتر حسین حیدرزاده بنام عضو اندیشکده امید، اعتماد و تعهد اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، در روز ۱۱ خرداد ماه برگزار گردید.