فرزند؛ نعمتی که نادیده گرفته شده است

حجت‌ الاسلام محمد مسلم وافی یزدی فعال فرهنگی در حوزه جمعیت و خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار گروه  جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، با اشاره به ابعاد چندگانه مخالفت با فرزندآوری، تأکید کرد: بحث فرزندآوری موضوعی عمیقاً اعتقادی و فرهنگی نه صرفاً اجتماعی یا اقتصادی است.

فعال فرهنگی در حوزه جمعیت و خانواده با نقد نگاه تک‌بعدی به موضوع تربیت فرزندان، خواستار ارتقای سواد تربیتی والدین شد و گفت: بسیاری از خانواده‌ها ارزش واقعی بچه را نمی‌دانند وگرنه هیچ‌گاه از داشتن فرزند بیشتر فرار نمی‌کردند.

فرزندآوری؛ مسأله‌ای چندبعدی، نه تک‌عاملی

حجت‌الاسلام وافی اظهار کرد: بارها تأکید کرده‌ایم که فرزندآوری تنها دغدغه جمهوری اسلامی نیست، بلکه مسئله‌ای جهانی است، منتها در ایران با ویژگی‌های خاص اعتقادی و فرهنگی مطرح می‌شود، نکته‌ای که مغفول مانده این است که وقتی می‌خواهیم درباره فرزندآوری بحث کنیم نباید فقط از زاویه اقتصاد یا اجتماع نگاه کنیم؛ این یک مسئله‌ی اعتقادی و بنیادین است.

این فعال فرهنگی حوزه جمعیت و خانواده بیان کرد: یکی از گروه‌های مخالف فرزندآوری تحت تأثیر تبلیغات و رسانه‌های خارجی قرار دارند، در حالی که گروه دیگر مشکلات اقتصادی را به عنوان دلیل مطرح می‌کنند.

نگرانی از تربیت فرزند؛ واقعیت یا توهم ناشی از بی‌سوادی تربیتی؟

حجت‌الاسلام وافی یکی از نگرانی‌های رایج در زمینه فرزندآوری را موضوع تربیت فرزندان دانست و اظهار داشت: ما نه تنها از اصول تربیتی آگاهی کافی نداریم، بلکه تصور می‌کنیم با داشتن یک یا دو فرزند به اندازه کافی در این زمینه پیشرفت کرده‌ایم. در حالی که تربیت در خانواده‌های پرجمعیت در واقع آسان‌تر از خانواده‌های تک‌فرزند است.

این فعال فرهنگی حوزه جمعیت و خانواده با بیان نمونه‌هایی از تجربه‌های عینی، گفت: در خانواده‌هایی که سه یا چهار فرزند دارند، می‌بینیم که کودک چهار ساله، بچه یک‌ساله را در آغوش گرفته و برایش لالایی می‌خواند، این یعنی بخش زیادی از مسئولیت تربیتی، به صورت طبیعی بین بچه‌ها تقسیم می‌شود، اما در خانه‌های تک‌فرزند، همه بار تربیت روی دوش والدین است و همین باعث فرسودگی آن‌ها می‌شود.

ناآگاهی والدین؛ مانع اصلی تربیت صحیح

حجت‌الاسلام وافی با انتقاد از ناآگاهی والدین نسبت به اصول اولیه تربیت اسلامی، اظهار داشت: تربیت کار دشواری نیست، بلکه ما به درستی آن را نمی‌دانیم. هنوز نمی‌دانیم که در روز هفتم تولد باید سر کودک را بتراشیم، اذان را در گوشش بگوییم، عقیقه کنیم یا به نیازهای فطری و روانی او پاسخ دهیم. از آنجا که خودمان به درستی تربیت نشده‌ایم، نمی‌توانیم فرزندان خوبی پرورش دهیم.

این فعال فرهنگی حوزه جمعیت و خانواده با اشاره به توصیه‌های اهل‌بیت علیهم‌السلام در خصوص تربیت، گفت: اصل بر این است که والدین، مانع تربیت صحیح نشوند، نه اینکه صرفاً دنبال آموزش خاصی برای «خوب تربیت کردن» باشند.

اقتصاد؛ بهانه یا دلیل اصلی؟

حجت‌الاسلام وافی یکی از موضوعات مورد بحث خود را به مسائل اقتصادی اختصاص داد و تأکید کرد: ما آگاهیم که گرانی وجود دارد و مردم در شرایط سختی به سر می‌برند، اما آیا می‌توان سطح آسایش مردم امروز را با بیست سال پیش مقایسه کرد؟ هزینه‌های بالای ازدواج، خرید، جهیزیه و حتی اسراف در مصرف غذا نشان می‌دهد که مشکل اصلی، کمبود درآمد نیست، بلکه به مدیریت اقتصادی و نگرش نادرست به زندگی مربوط می‌شود.

این فعال فرهنگی در زمینه جمعیت و خانواده با اشاره به آموزه‌های دینی در مورد روزی و رزق، بیان کرد: بسیاری از افراد به مطالعه قانون جذب که توسط غربی‌ها نوشته شده، می‌پردازند، اما اگر انسان در زندگی خود به توکل تکیه کند، رزق و روزی بیشتری نصیبش خواهد شد.

حجت‌الاسلام وافی در بخشی از سخنانش به مقایسه جالبی اشاره کرد و گفت: وقتی شما تصمیم به خرید پراید می‌گیرید، تمام هزینه‌های جانبی آن، از بیمه تا روغن موتور، را می‌پذیرید؛ اما در مورد فرزند، حاضر نیستید بپذیرید که زندگی هزینه‌هایی دارد! چرا این‌گونه است؟ زیرا ما به «ارزش فرزند» آگاه نیستیم. اگر واقعاً درک کنیم که فرزند چه نعمتی است، هرگز آن را با هیچ چیز دیگری در دنیا عوض نخواهیم کرد.

این فعال فرهنگی در زمینه جمعیت و خانواده با استناد به روایات متعددی به موضوع توکل در تأمین معیشت اشاره کرد و گفت: پیامبر در زمانی که اصحاب صفه، فقط یک وعده خرما در روز می‌خوردند، باز هم مردم را به ازدواج و فرزندآوری توصیه می‌کرد. در قرآن نیز آمده: « وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ » یعنی مردان و زنان بی همسرتان و غلامان و کنیزان شایسته خود را همسر دهید؛ اگر تهیدست اند خدا آنان را از فضل خود بی نیاز می کند؛ و خدا بسیار عطا کننده و داناست

حجت‌الاسلام وافی به نمونه‌ای از زندگی مردم در مناطق محروم اشاره کرد و گفت: در بسیاری از روستاها خانواده‌هایی با ۵ یا ۶ فرزند با درآمد بسیار پایین زندگی می‌کنند اما شکایت نمی‌کنند. ناشکری، یکی از دلایل اصلی قطع رزق است، ما باید بپذیریم که فرهنگ صرفه‌جویی و قناعت بخشی از «اقتصاد مقاومتی» است؛ همان‌طور که در غرب هم به این سمت حرکت کرده‌اند.

آسیب‌شناسی نگاه مادی به فرزند

حجت‌الاسلام وافی در پایان تأکید کرد: باید میان نگاه مادی و نگاه الهی به فرزند تفاوت قائل شد، وقتی فرزندی به دنیا می‌آید که در آینده می‌تواند با گفتن «لا اله الا الله» زمین را سنگین کند، چطور می‌توان آن را با هیچ متاع دنیایی مقایسه کرد؟ ما باید از نگاه دنیایی صرف عبور کنیم و «ارزش فرزند» را با چشم دل و نه جیب بسنجیم.