وحشت و فرار اسرائیلی‌ها از اصفهان به‌دلیل فرا رسیدن محرم

در واپسین روزهای حکومت پهلوی، فضای سیاسی و اجتماعی ایران به‌شدت ملتهب و ناآرام بود. گسترش تظاهرات مردمی، اعتصابات سراسری، و اوج‌گیری مخالفت با رژیم سلطنتی، کشور را در وضعیتی بحرانی قرار داده بود. در چنین فضایی، حضور اتباع خارجی، به‌ویژه اسرائیلی‌ها که از متحدان و همکاران اقتصادی و امنیتی رژیم پهلوی محسوب می‌شدند، با حساسیت بیشتری از سوی مردم و گروه‌های انقلابی دنبال می‌شد.

یکی از نمونه‌های بارز این تنش، تهدید جانی گروهی از اتباع اسرائیلی شاغل در شرکت ساختمانی «سولیل بونه» در اصفهان بود. طبق گزارش‌های رسمی، این افراد پیش از آغاز ماه محرم از سوی افرادی ناشناس تهدید شدند که در صورت ترک نکردن کشور تا پیش از این ایام، جان‌شان در معرض خطر قرار خواهد گرفت. این هشدار، که از طریق تماس تلفنی ناشناس منتقل شده بود، چنان جدی تلقی شد که اتباع اسرائیلی به‌طور موقت اصفهان را ترک کرده و برای مدتی به تهران منتقل شدند.

با پایان تعطیلات مذهبی تاسوعا و عاشورا، این افراد در تاریخ ۲۱ آذر ۱۳۵۷ به اصفهان بازگشتند. اما ساکنان محلی گزارش دادند که تنها چند روز پس از این بازگشت، انفجاری در منزل یکی از این اتباع روی داد و خساراتی به بار آورد. در پی این حادثه، اسرائیلی‌ها از بازگشت به منازل خود خودداری کرده و در هتل کوروش اصفهان اقامت گزیدند. گزارش‌ها حاکی است که وضعیت روانی و امنیتی این افراد به‌شدت متزلزل شده و نگرانی آن‌ها از حملات بیشتر افزایش یافته است.

در واکنش به این شرایط، نماینده سرویس امنیتی مسئول پیگیری امور اتباع خارجی در منطقه، از مقام‌های محلی اصفهان درخواست نمود تا با رئیس گروه اسرائیلی مقیم هتل کوروش، فردی به نام آقای کرنر، تماس گرفته و اقدامات لازم برای تأمین امنیت و بازگشت آنان به محل کار انجام شود. همچنین خواسته شد که سازمان امنیت اصفهان تدابیر ویژه‌ای برای محافظت از این گروه اتخاذ کند تا احساس امنیت و آرامش برای آن‌ها فراهم شود.

این رویداد از چند منظر قابل تحلیل است. نخست، این حادثه نشان‌دهنده اوج نارضایتی عمومی از همکاری‌های نزدیک حکومت پهلوی با رژیم صهیونیستی و حضور اتباع اسرائیلی در پروژه‌های اقتصادی و عمرانی ایران است. دوم، وقوع این تهدیدات و انفجار در اصفهان نشانگر ضعف روزافزون دستگاه امنیتی رژیم در حفظ کنترل و تأمین امنیت حتی برای متحدان خارجی خود است. همچنین، این مسئله حکایت از گسترش فضای ناامنی برای نیروهای وابسته به حکومت دارد که در نهایت، یکی از نشانه‌های سقوط قریب‌الوقوع نظام محسوب می‌شود.

در نهایت، ماجرای تهدید و ناامنی اتباع اسرائیلی در اصفهان را باید در بستر یک تحرک انقلابی گسترده تحلیل کرد؛ تحرکی که نه‌تنها مشروعیت داخلی رژیم پهلوی را به چالش کشیده بود، بلکه روابط و سیاست‌های خارجی آن را نیز در آستانه فروپاشی قرار داده بود. حضور اسرائیلی‌ها که روزگاری نشانه قدرت و همکاری‌های بین‌المللی رژیم پهلوی بود، در اواخر سال ۱۳۵۷ به نقطه‌ای از تنش، اضطراب و ناامنی بدل شده بود—و این خود گواهی روشن از پایان یک دوران بود.

متن سند:

نماینده سرویس «زیتون» به‌صورت تلفنی اطلاع داده است که تعدادی از اتباع اسرائیلی که در یک شرکت اسرائیلی به‌نام «سولیل بونه» در اصفهان مشغول به کار هستند، چندی پیش از سوی افراد ناشناس تلفنی مورد تهدید قرار گرفته‌اند. به آنان هشدار داده شده بود که چنانچه تا پیش از آغاز ماه محرم، ایران را ترک نکنند، جانشان در معرض خطر خواهد بود.

اتباع اسرائیلی مذکور در تاریخ ۱۳۵۷/۹/۱۶ به‌منظور تأمین بیشتر امنیت جانی، به تهران منتقل شده‌اند و پس از تعطیلات تاسوعا و عاشورا، در تاریخ ۱۳۵۷/۹/۲۱ مجدداً به اصفهان بازگشته‌اند. ساکنان این شهر اظهار داشته‌اند که در منزل مسکونی یکی از این افراد، بمبی منفجر شده که منجر به وارد آمدن خساراتی گردیده است.

در پی این حادثه، افراد یادشده از بازگشت به منازل خود خودداری کرده و در حال حاضر در هتل کوروش اصفهان اقامت دارند.

اکنون، نماینده سرویس فوق‌الذکر تقاضا دارد ترتیبی اتخاذ شود که از طریق سازمان اصفهان، با رئیس این گروه، به‌نام آقای «کِرنر»، که در اتاق شماره ۳۰۴ هتل کوروش اقامت دارد، تماس گرفته شده و ضمن انجام مساعدت‌های لازم، تمهیدات مقتضی برای تأمین حفاظت از این گروه فراهم گردد تا با اطمینان خاطر به کار خود بازگردند.

مراتب جهت استحضار و صدور هرگونه اوامر مقتضی ایفاد می‌گردد.