گزارشی از افت و خیز نشر ایران در سال ۱۴۰۴؛
کاهش صفحات، افزایش ۳۵ درصدی قیمت کتاب‌ها؛ استراتژی ناشران در برابر هزینه‌ها
صنعت نشر ایران در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۳ شاهد تغییرات قابل‌توجهی در تعداد عناوین، شمارگان، و قیمت کتاب‌ها بوده است؛ کاهش تعداد عناوین منتشرشده، افزایش میانگین قیمت کتاب‌ها و رشد چشمگیر شمارگان در برخی حوزه‌ها.
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، طی شش ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴(تا ابتدای شهریوماه) نگاهی به آمار نشر کتاب نشان می دهد، ادبیات و کودک و نوجوان بیشترین سهم را در ترجمه نسبت به تالیف دارد. کتاب‌های کمک درسی و دین در مقابل، سهم بسیار بالایی از تالیف دارند که حاکی از تولید محتوای داخلی قوی در این زمینه‌هاست.
این گزارش اضافه می‌کند، کودک و نوجوان و ادبیات با بیشترین نسبت ترجمه به تالیف (۰,۶۱ و ۰.۴۳) همچنان برجسته هستند. کمک درسی با نسبت ترجمه به تالیف بسیار پایین (۰.۰۴) نشان‌دهنده غلبه تالیف داخلی است. میانگین قیمت کل در دسته‌بندی‌هایی مانند «کمک درسی»، «علوم عملی» و «کلیات» بالاتر است، که ممکن است به دلیل ماهیت تخصصی‌تر یا تعداد عناوین بیشتر در این بخش‌ها باشد.
میانگین قیمت هر صفحه در دسته‌بندی‌هایی مانند «هنر» و «کودک و نوجوان» بالاتر است، که می‌تواند به دلیل کیفیت کاغذ، طراحی، یا ماهیت محتوای آن‌ها باشد.
در ادامه جزئیات جدول نشر کتاب در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۳ می‌آید؛
مقایسه آماری نشر کتاب ایران در شش‌ماهه اول سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴
بر اساس داده‌های آماری ارائه‌شده، مقایسه وضعیت نشر کتاب در ایران طی شش‌ماهه اول سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ نشان‌دهنده تغییرات معناداری در شاخص‌های کلیدی این صنعت است. در ادامه، به تحلیل دقیق این تغییرات در حوزه‌های مختلف و شاخص‌های آماری پرداخته می‌شود.
تعداد عناوین منتشرشده
در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۳، مجموعاً ۴۲,۸۶۴ عنوان کتاب منتشر شد، در حالی که این تعداد در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۴ به ۴۱,۰۰۷ عنوان کاهش یافت؛ کاهشی حدود ۴,۳%. این کاهش می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله افزایش هزینه‌های تولید، کمبود کاغذ، یا تغییرات در سیاست‌های نشر باشد. با این حال، برخی حوزه‌ها مانند علوم اجتماعی (از ۵,۴۹۴ به ۷,۱۷۶ عنوان) و فلسفه و روان‌شناسی (از ۲,۸۶۷ به ۳,۰۳۰ عنوان) رشد قابل‌توجهی در تعداد عناوین داشته‌اند. در مقابل، حوزه‌هایی مانند کودک و نوجوان (از ۷,۹۳۳ به ۶,۴۶۲ عنوان) و کمک‌درسی (از ۴,۶۸۲ به ۳,۸۴۶ عنوان) با کاهش چشمگیری مواجه شده‌اند.
تألیف و ترجمه
در سال ۱۴۰۳، حدود ۷۱,۸% از کتاب‌های منتشرشده تألیفی و ۲۸.۲% ترجمه‌ای بودند. این نسبت در سال ۱۴۰۴ به ۷۵.۴% تألیف و ۲۴.۶% ترجمه تغییر یافت. افزایش سهم تألیف نشان‌دهنده تقویت تولید محتوای داخلی است، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند علوم اجتماعی و دین که به ترتیب ۴۰.۴% و ۴.۳% رشد در تعداد عناوین تألیفی داشته‌اند. در مقابل، حوزه ادبیات شاهد کاهش نسبی در سهم ترجمه (از ۳۳.۹% به ۲۹.۹%) بوده است.
توزیع جغرافیایی
در سال ۱۴۰۳، حدود ۶۸,۷% از کتاب‌ها در تهران و ۳۱.۳% در سایر استان‌ها منتشر شدند. این نسبت در سال ۱۴۰۴ به ۶۲.۴% (تهران) و ۳۷.۶% (سایر استان‌ها) تغییر کرد. این افزایش سهم سایر استان‌ها می‌تواند نشان‌دهنده تمرکززدایی در صنعت نشر و تقویت فعالیت ناشران شهرستانی باشد. به‌ویژه، حوزه دین با افزایش چشمگیر انتشارات در سایر استان‌ها (از ۲,۲۵۹ به ۲,۳۶۱ عنوان) این روند را تأیید می‌کند.
چاپ اول و تجدید چاپ
تعداد عناوین چاپ اول در سال ۱۴۰۴ (۲۷,۸۰۷ عنوان) نسبت به سال ۱۴۰۳ (۲۷,۲۶۷ عنوان) اندکی افزایش یافت (۱,۹۸%). در مقابل، تعداد تجدید چاپ‌ها از ۱۵,۵۹۷ به ۱۳,۲۰۰ کاهش یافت (۱۵.۴%). این کاهش می‌تواند به دلیل افزایش هزینه‌های چاپ و تمایل ناشران به انتشار آثار جدید باشد. حوزه کمک‌درسی با حفظ تعداد بالای تجدید چاپ (۲,۳۷۱ عنوان در ۱۴۰۴) همچنان پرتقاضا باقی مانده است.
شمارگان و صفحات
شمارگان کل کتاب‌ها در سال ۱۴۰۴ به ۴۰,۱۱۱,۵۴۲ نسخه رسید که نسبت به ۳۵,۹۷۱,۱۷۱ نسخه در سال ۱۴۰۳، افزایش ۱۱,۵% را نشان می‌دهد. این رشد به‌ویژه در علوم اجتماعی (از ۳,۳۰۱,۴۳۹ به ۱۰,۲۹۰,۸۳۴ نسخه) و فلسفه و روان‌شناسی (از ۱,۹۴۱,۵۹۸ به ۳,۰۳۹,۵۶۶ نسخه) قابل‌توجه است. میانگین شمارگان هر عنوان نیز از ۸۳۹ به ۹۷۸ نسخه افزایش یافت که نشان‌دهنده تقاضای بالاتر برای برخی حوزه‌هاست. با این حال، میانگین صفحات هر کتاب از ۱۸۰ به ۱۶۴ صفحه کاهش یافت که می‌تواند نتیجه تلاش ناشران برای کاهش هزینه‌های تولید باشد.
قیمت و اقتصاد نشر
قیمت کل کتاب‌ها در سال ۱۴۰۴ به ۷۱,۷۰۵,۳۲۶,۱۶۵ هزار ریال رسید که نسبت به ۵۳,۱۲۲,۳۱۳,۱۰۱ هزار ریال در سال ۱۴۰۳، افزایش ۳۵% را نشان می‌دهد. میانگین قیمت هر کتاب نیز از ۱,۴۷۶,۸۰۲ به ۱,۷۸۷,۶۴۸ هزار ریال افزایش یافت (۲۱%). این افزایش قیمت به‌ویژه در حوزه‌های علوم عملی (از ۱,۸۲۳,۰۱۷ به ۲,۳۴۷,۹۴۴ هزار ریال) و کمک‌درسی (از ۲,۳۵۶,۱۰۲ به ۲,۸۲۹,۹۷۲ هزار ریال) مشهود است. میانگین قیمت هر صفحه نیز از ۸,۱۸۴ به ۱۰,۸۷۸ هزار ریال افزایش یافت که نشان‌دهنده تأثیر تورم و افزایش هزینه‌های تولید بر صنعت نشر است.
تحلیل کلی
کاهش تعداد عناوین منتشرشده در سال ۱۴۰۴ نسبت به ۱۴۰۳ ممکن است نشان‌دهنده فشارهای اقتصادی بر ناشران باشد، اما افزایش شمارگان و میانگین قیمت کتاب‌ها حاکی از تقاضای پایدار در برخی حوزه‌هاست. رشد تألیف و تمرکززدایی جغرافیایی به سمت سایر استان‌ها نقاط قوت این دوره هستند. با این حال، کاهش میانگین صفحات و افزایش قیمت‌ها می‌تواند دسترسی مخاطبان به کتاب را محدود کند، به‌ویژه برای دهک‌های پایین‌تر درآمدی.
این گزارش در پایان اضافه می کند، صنعت نشر ایران در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۴ با وجود چالش‌هایی مانند کاهش تعداد عناوین و افزایش قیمت‌ها، همچنان پویایی خود را حفظ کرده است. تقویت تولیدات تألیفی و رشد فعالیت ناشران شهرستانی می‌تواند به توسعه فرهنگی و دسترسی عادلانه‌تر به کتاب کمک کند. با این حال، برای پایداری این صنعت، نیاز به حمایت‌های بیشتر در زمینه تأمین کاغذ و کنترل هزینه‌های تولید احساس می‌شود.
ارسال نظرات