سود بانکی 48 درصد، تورم 39 درصد؛ معادله‌ای که تولید را حذف می‌کند
در حالی‌که نرخ‌های سود بانکی با بهره مرکب به حدود 48 درصد رسیده، فعالان صنعت هشدار می‌دهند این روند در کنار تورم بالای 39 درصدی، راه نفس تولید را بسته و سرمایه را از کارخانه‌ها به بازارهای غیرمولد رانده است.
اعداد نرخ سود در بانک‌ها آرام بالا رفته‌اند، اما تأثیرشان در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها فریاد می‌زند؛ نرخ سود مؤثر تسهیلات بانکی در کشور حالا به مرز 48 درصد رسیده، رقمی که از نگاه فعالان صنعتی، حکم آخرین میخ بر تابوت تولید را دارد.
در حالی‌که نرخ بهره پایه در اقتصادهای جهان بین 3 تا 10 درصد نوسان دارد و در برخی کشورها حتی نزدیک به صفر است، تولیدکننده ایرانی ناچار است برای هر ریال وامی که گرفته، دو برابر آن را بابت سود و بهره به بانک بازگرداند. این را ابوالفضل روغنی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار ما با صراحت گفت: «در ایران نرخ سود بانکی با احتساب بهره مرکب به 48 درصد رسیده است؛ این یعنی تولید دیگر صرف نمی‌کند.»
بنگاه‌های تولیدی که با تورم بالا و نوسانات ارزی پیاپی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، حالا با دیو جدیدی روبه‌رو هستند؛ هزینه پول. طبق تازه‌ترین آمار رسمی، تورم سالانه اعلامی 38.9 درصد است؛ عددی که نشان می‌دهد حتی کاهش نسبی تورم در مقایسه با سال گذشته، هنوز نتوانسته در برابر فشار نرخ بهره بالا به تولید نفس بدهد.
واقعیت این است که نرخ بهره بالا، به جای آن‌که جریان سرمایه را به سمت چرخ کارخانه‌ها هدایت کند، مسیر آن را به بازارهای غیرمولد مثل طلا، ارز و زمین منحرف کرده است.
بر اساس گزارش‌های پیشین بانک مرکزی، بیش از 90 درصد تأمین مالی کشور از مسیر شبکه بانکی انجام می‌شود؛ یعنی تقریباً همه فشار رشد اقتصادی بر دوش بانک‌هاست، آن‌هم در شرایطی که بخشی از همین بانک‌ها هنوز با کفایت سرمایه پایین و ناترازی‌های شدید روبه‌رو هستند. نتیجه روشن است: نظام بانکی برای حفظ تراز خود، نرخ سود را بالا می‌برد، و این زنجیره در نهایت به تورم و رکود بیشتر ختم می‌شود.
روغنی در تحلیل پیامدهای این روند گفت، نرخ بهره مرکب بالا سرمایه‌گذاری صنعتی را عملاً متوقف کرده و هیچ کارخانه‌ای با چنین هزینه‌ای نمی‌تواند به رقابت جهانی فکر کند. او تأکید کرد: «در جهان نرخ سود پایین‌ترین ابزار برای تحریک تولید است، اما در ایران نرخ بهره به ابزاری برای توقف تولید تبدیل شده است.»
به باور کارشناسان، تداوم این روند به «رکود تورمی مزمن» و ناتوانی بنگاه‌ها در بازپرداخت بدهی خواهد انجامید؛ ناتوانی‌ای که دوباره بانک‌ها را تحت فشار بدهی‌های معوق قرار می‌دهد و چرخه بحران را عمیق‌تر می‌کند.
در شرایطی که کفه تورم به 38.9 درصد از سوی بانک مرکزی و 48.6 درصد (تورم نقطه به نقطه) از سوی مرکز آمار رسیده و رشد نقدینگی در پایان سال گذشته 29.1 درصد ثبت شده، انتظار می‌رود بانک مرکزی با اصلاح سازوکارهای تأمین مالی و کاهش اثر بهره مرکب، راهی برای بازگرداندن نفس به بخش تولید بیابد؛ ورنه، همان‌طور که روغنی هشدار داده، «تولید دیگر نمی‌تواند نفس بکشد.»
منبع: تسنیم
ارسال نظرات