مکتب شهید سلیمانی، نهضتی تمدن ساز

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، مسعود اسداللهی، کارشناس مسائل غرب آسیا، در دومین همایش بین‌المللی «الغالبون» با عنوان «مکتب شهید سلیمانی؛ راه روشن مقاومت» که با حضور اندیشمندان، فعالان جبهه مقاومت و اقشار مختلف مردم در سالن همایش هتل آفتاب ولایت برگزار شد، به تبیین ابعاد راهبردی مکتب شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی پرداخت و آن را الگویی جامع برای مدیریت بحران‌ها و شکل‌دهی به نهضت مقاومت در منطقه دانست.

افغانستان؛ خاستگاه نخستین مدافعان حرم
وی با اشاره به سابقه تاریخی حضور شیعیان افغانستانی در سوریه اظهار داشت: پیش از آغاز بحران سوریه، جمعیت قابل توجهی از شیعیان افغانستانی که طی دهه‌ها به‌دلیل اشغال افغانستان ناچار به مهاجرت شده بودند، در جوار حرم حضرت زینب(س) سکونت داشتند و نسل جدید آنان در همین سرزمین متولد و بزرگ شده بود. با آغاز بحران، همین جامعه مهاجر و ریشه‌دار، بدون هیچ‌گونه سازمان‌دهی رسمی و با حداقل امکانات، در کنار شیعیان بومی دمشق به دفاع از حرم پرداختند و نخستین هسته‌های مقاومت مردمی را شکل دادند.

اسداللهی تأکید کرد: نخستین مدافعان حرم نه نیروهای رسمی و سازمان‌یافته، بلکه همین مجاهدان گمنام افغانستانی بودند که با سلاح‌های ساده و امکانات محدود، در برابر گروه‌های مسلح ایستادگی کردند. این واقعیت تاریخی، افتخاری ماندگار برای جامعه افغانستانی است که باید همواره مورد توجه و قدردانی قرار گیرد.

وی با اشاره به ورود مستشاران ایرانی در مراحل بعدی بحران افزود: با حضور مستشاران و ایجاد ارتباط منسجم میان نیروهای مردمی و جبهه مقاومت، به‌تدریج ساختار منسجمی شکل گرفت که بعدها به لشکر فاطمیون انجامید. این لشکر، به اذعان فرماندهان میدانی و ناظران مستقل، یکی از مخلص‌ترین، شجاع‌ترین و مقاوم‌ترین نیروهای حاضر در نبردهای سوریه بود و نقش تعیین‌کننده‌ای در معادلات میدانی ایفا کرد.

مقاومت؛ یک جریان اجتماعی و تمدنی
این کارشناس مسائل غرب آسیا در ادامه با تبیین نگاه راهبردی شهید سلیمانی گفت: از منظر حاج قاسم، مقاومت نه یک پروژه صرفاً نظامی و نه یک فعالیت اطلاعاتی محدود بود، بلکه یک نهضت ریشه‌دار اجتماعی با پایه‌های فرهنگی، مردمی و سیاسی محسوب می‌شد. اگر مقاومت در دل مردم جای نگیرد و پشتوانه اجتماعی نداشته باشد، هیچ‌گاه به پیروزی پایدار نخواهد رسید.

تحول در نیروی قدس و گسترش محور مقاومت
اسداللهی با مرور آغاز فرماندهی شهید سلیمانی در نیروی قدس سپاه پاسداران تصریح کرد: سردار سلیمانی در شرایطی مسئولیت را برعهده گرفت که جبهه مقاومت با پرونده‌های محدودی همچون لبنان، فلسطین و بوسنی مواجه بود، اما با مدیریت هوشمندانه و نگاه آینده‌نگر، توانست این جبهه را به یک محور منطقه‌ای مؤثر تبدیل کند.

مشاور سیاسی شهید قاسم سلیمانی پیروزی حزب‌الله لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی و شکل‌گیری انتفاضه دوم فلسطین را از ثمرات این نگاه راهبردی دانست و گفت: این پیروزی‌ها نه‌تنها رژیم صهیونیستی را با چالش جدی مواجه کرد، بلکه روح تازه‌ای در کالبد مقاومت اسلامی در منطقه دمید و توازن قوا را به نفع ملت‌های مظلوم تغییر داد.

اسداللهی با اشاره به حوادث پس از یازده سپتامبر افزود: آمریکا با شعار جنگ علیه تروریسم، به اشغال افغانستان و سپس عراق پرداخت و عملاً جمهوری اسلامی ایران را از شرق و غرب در محاصره نظامی قرار داد. در آن مقطع، بسیاری تحلیلگران پایان مقاومت را قریب‌الوقوع می‌دانستند، اما شهید سلیمانی با نپذیرفتن منطق تسلیم، مسیر متفاوتی را رقم زد.

جنگ ۳۳روزه؛ شکست محاسبات آمریکا و اسرائیل
وی جنگ ۳۳روزه لبنان را نمونه‌ای بارز از مدیریت میدانی و راهبردی حاج قاسم برشمرد و خاطرنشان کرد: این جنگ، نقطه عطفی در تاریخ مقاومت بود که نشان داد رژیم صهیونیستی با وجود برتری ظاهری نظامی، توان شکست اراده ملت‌ها را ندارد.

کارشناس مسائل غرب آسیا به ظهور داعش پرداخت و گفت: شهید سلیمانی به بحران به‌عنوان تهدید صرف نگاه نمی‌کرد، بلکه آن را فرصتی برای بازآرایی جبهه مقاومت می‌دانست. او معتقد بود داعش باید به‌صورت همزمان در عراق و سوریه شکست بخورد تا امکان بازتولید و جابه‌جایی آن از بین برود؛ راهبردی که در نهایت به فروپاشی خلافت خودخوانده داعش انجامید.
اسداللهی با بیان اینکه حاج قاسم تنها به میدان نظامی بسنده نمی‌کرد، افزود: توجه به فرهنگ، هنر، شعر، سینما و روایت‌گری حماسی از مؤلفه‌های مهم مکتب سلیمانی بود. حمایت از تولید آثار فرهنگی و هنری، حتی در شرایط جنگی و در کشورهایی با تفاوت‌های ایدئولوژیک، نشان‌دهنده نگاه عمیق او به جنگ نرم و اثرگذاری اجتماعی بود.

وی در پایان تأکید کرد: برگزاری همایش‌هایی همچون الغالبون باید فراتر از مدح و تجلیل ظاهری باشد و به بازخوانی عمیق سیره عملی، مدیریتی و تمدنی شهید سلیمانی منجر شود. تنها در این صورت است که مکتب سلیمانی می‌تواند به‌عنوان الگویی کاربردی، راهنمای جبهه مقاومت در مواجهه با تحولات پیچیده و چالش‌های آینده منطقه قرار گیرد.