فراکسیون قرآن و عترت مجلس رسمیت ندارد
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی دارای فعالیتهای مختلفی است که با توجه به قرارگیری آن در مجلس و نقش قانونگذاری و نظارت، میتواند بر فعالیتهای مختلف قرآنی کشور نظارت کند و در عینحال اگر در بخشی با کمبود قانون مواجه هستیم، این مشکل و نقیصه را هم برطرف کند. اگرچه عمر زیادی از فراکسیون قرآن و عترت نمیگذرد، اما در این مدت فعالیتهای خوبی داشته است. نشریه پنجره در بررسی نقش و فعالیتهای این فراکسیون به گفت‌وگو با دکتر «لاله افتخاری» (رییس این فراکسیون) پرداخته است که در پی می‌آید؛
توانایی فراکسیون قرآن و عترت مجلس چقدر است و نقشی که بر عهده دارد چیست؟
مستحضر هستید که فراکسیون قرآن و عترت، رسمیت ندارد و تقریبا یک NGO مجلسی محسوب میشود، ولی بههرحال این نکته مثبت را دارد که فراکسیون است، یعنی افراد با تخصصهای متفاوت و فقط بهخاطر علاقهمندیهایشان در آن حضور دارند و در این راستا هرکدام بخشی از کار را برعهده دارند. برای فراکسیون قرآن و عترت در مجلس هفتم عضوگیری شد و تقریبا اکثریت اعضای مجلس و شاید بتوان گفت بیش از سه چهارم اعضا، از ریاست مجلس تا دیگران، به عضویت این فراکسیون درآمدند، حتی بعضی از اقلیتهای مذهبی هم به عضویت این فراکسیون درآمدند. ما هم به این مطلب عقیده داشتیم، چون میدانستیم که در برنامههای قرآنی، حتی غیرمسلمانها هم به حقوق خود بهتر دست خواهند یافت و اینگونه بود که فعالیتها را آغاز کردیم و کارهای مختلفی انجام شد و پژوهشهایی در این ارتباط صورت گرفت و جلساتی با مسئولان و صاحب‌نظران انجام شد و همه این کارها انجام گرفت و اساس‌نامه و مرامنامهای برای فراکسیون نوشته شد که اهداف و چشم‌انداز برنامهها کاملا در آن ذکر شده بود. همچنین نامهنگاریهایی با مراجع، بزرگان و صاحب‌نظران انجام گرفت، خدمت صاحب‌نظران قرآنی و بعضی از مراجع عظام تقلید از جمله آیت‌الله‌العظمی مکارم‌شیرازی، آیت‌الله‌العظمی سبحانی، آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی و دیگر علما رسیدیم و این توفیق حاصل شد که گزارشهایی را خدمت مقام معظم رهبری بهصورت شفاهی و مکتوب ارائه و تقدیم کنیم و ایشان هم اشاراتی فرموده و ارجاعاتی دادند.
شما حتما در جریان منشور توسعه فرهنگ قرآنی بودهاید. این منشور با توجه به چه نیازی و چگونه تدوین و ابلاغ شد؟
خلأهای بسیاری در امور قرآنی کشور وجود داشت و متولی خاصی هم در امر قرآن وجود نداشت و در عرصههای هدایت، حمایت و نظارت فعالیتهای قرآنی کشور، باید مرکزی وجود داشته باشد که فعالیت را هماهنگ کند؛ از یک طرف همپوشانیها را از بین ببرد و از طرف دیگر فعالیتها را عمق و گسترش دهد. بر این مبنا طرحی تهیه و تقدیم مقام معظم رهبری شد که ایشان به دفترشان ارجاع دادند که در آنجا هم هماهنگیهای لازم انجام گرفت و نهایتا در سال 1388 در شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای توسعه فرهنگ قرآنی تشکیل شد که در آن چهار وزیر آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فن‌آوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عضو هستند و در کنار اینها رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نماینده صدا‌و‌سیما، نماینده و رییس دفتر تبلیغات اسلامی قم و دو نماینده از کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، رییس مرکز فعالیتهای قرآنی دفتر مقام معظم رهبری و دو نفر از تشکلهای مردمی هم حضور دارند.
از اولین روزهایی که آقای صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شدند، بنده و چند تن از دوستان و نمایندگان مجلس با ایشان صحبت کردیم و پیشنهادات قرآنی خود را ارائه کردیم که نهایتا به تشکیل مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیتهای قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منجر شد و بعد از آن در همین راستا ریاست جمهوری دستور تعیین و نصب معاونت قرآنی یا قائم‌مقام قرآنی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دادند.
تاکنون چه سیاستهایی در شورای توسعه فرهنگ قرآنی پیگیریشده، چون به نظر می رسد در جامعه هنوز اثر خاصی از فعالیتهای آن دیده نمیشود؟
در سال گذشته بعد از تصویب شورای توسعه فرهنگ قرآنی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، با تلاش همه اعضا و جلسات بسیار زیاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی، جایگاه خاصی برای قرآن در کشورمان دیده شد و علاوهبر این قرار بر این شد که بُعد نظارت بیشتر وارد عرصه شود و از این جنبه که یکی از نقشهای مجلس شورای اسلامی نظارت است، اقداماتی را در این عرصه در نظر گرفتیم و جلسهای در مجلس با حضور ریاست مجلس شورای اسلامی برگزار شد که ایشان سخنان بسیار ارزشمندی در این زمینه داشتند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزرای علوم، تحقیقات و فن‌آوری و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که رییس شورای توسعه فرهنگ قرآنی است و... در تدوین منشور توسعه فرهنگ قرآنی که بهصورت لایحه درآمد، تلاش کردند و ما نیز صاحب‌نظران و رؤسای کمیسیونهای مختلف را دعوت کردیم و دکتر عباس‌پور، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، نیز حضور یافتند. در این عرصه ما به دولت برای اجرای برنامهای چنین گسترده و با ارزش کمک میکنیم و دولت محترم نیز همکاری می کند تا این مسأله بهتر به انجام برسد. جلسه اول شورای توسعه فرهنگ قرآنی هم با ریاست افتخاری ریاست جمهوری محترم برگزار شد و بعضی از اعضاء حضور داشتند.
الان روند کارها چگونه است و هرکدام از کمیسیونهای منشور، چه نقشی بر عهده دارند؟
بحمدالله اکنون با پیگیریهای فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی، جلسات ادامه داشته و بهطور منظم برگزار شده است و تلاش میشود که افراد خودشان در جلسات شرکت داشته باشند. در طرحی که بهصورت کلان دیده شده بود - در آن زمان خودمان طرح را داده بودیم و دوستان هم ما را در این راه همراهی میکردند- سه حوزه برای فعالیتهای قرآنی بهصورت کلان در نظر گرفته شد. حوزه آموزش عمومی به ریاست وزیر آموزش و پرورش که بهعنوان کمیسیون آموزش عمومی مطرح است؛ افرادی که مرتبط با این حوزه و همکار ایشان و در حقیقت اعضای این کمیسیون هستند، به نسبتی که با امر آموزش و پرورش ارتباط دارند، آموزش را مدنظر دارند؛ و بههرحال آموزش عمومی برعهده وزیر آموزش و پرورش است که البته قطعا از سیاستهای موجود در سازمان‌ها، تشکلها، فعالیتها و ظرفیتهای تشکلهای مردمی در این حوزه باید استفاده کنند، خودشان میتوانند این سازمان‌ها را نیز وارد اجرا نمایند، ولی مسئولیت حمایت نظارت و هدایت با ایشان است.
در کمیسیون آموزش تخصصی هم تربیت نیروی متخصص و پژوهشهای قرآنی پژوهشهای حوزه و دانشگاه مدنظر است که همگی با ریاست وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری و با همکاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام میشود، کمیسیون سوم کمیسیون تبلیغ و ترویج است که ریاست آن بر عهده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است و بهنحوی در عرصه تشکلهای مردمی، در تبلیغ و ترویج و نمایشگاه و طبع و نشر و چاپ و مسابقات و... مرتبط است و به اتفاق سازمان‌ها و دستگاههای ذی‌ربط، از جمله سازمان اوقاف و امور خیریه و دیگر نهادها اقداماتی را انجام میدهد.
وزارتخانههای مربوطه در راستای منشور توسعه فرهنگ قرآنی، چه اهدافی دارند و در راستای رسیدن به این اهداف باید چه تغییراتی در خود ایجاد کنند؟
در جلسه اول این شورا بنا شد که دو وزارتخانه علوم و بهداشت هرکدام دو اداره‌کل (اداره‌کل آموزش و اداره‌کل پژوهش) برای این مسأله داشته باشند که آموزشها و پژوهشهای کشور را بهسمت قرآن سوق دهند و در تدوین و بازنگری کتب درسی و انتخاب اساتید و ارزیابی آنها و حتی تعیین سرفصلهای دروس و... باید این مسائل در نظر گرفته شود. همچنین وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید در مورد بیمارستانها و دیگر مراکز تحت پوشش وزارتخانه‌اش، همه این موارد را رعایت کند و همچنین در وزارتخانه آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، باید یک معاونت قرآنی و یا قائم مقام قرآنی در نظر گرفته شود که همه امور قرآنی را تحت پوشش قرار دهد. این انتظار وجود دارد که وزرا، افراد توانمند را به صحنه آورده و ساختار مناسب را برای اجرای درست و کامل منشور توسعه فرهنگ قرآنی ببینند و در شورای توسعه فرهنگ قرآنی هم حضور فعال داشته باشند. در این مورد باید گفت نیاز است ساختار اصلاح شود و با معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی ریاستجمهوری هم در این زمینه صحبتهایی صورت گرفته و دستوراتی هم داده شده، البته این نیاز وجود دارد که بودجه لازم این کار تأمین شود.
بهنظر میرسد که با اجرای طرح اعطای نیم درصد از بودجه دستگاههای دولتی به فعالیتهای قرآنی، تحول زیادی صورت گرفته و تأثیر زیادی بر روی فعالیتهای قرآنی بگذارد.
در سال 1389 از طرف فراکسیون قرآن و عترت پیشنهاد داده شد که سازمان‌ها و مراکز دولتی، نیم‌درصد از بودجه خود را صرف فعالیتهای قرآنی کنند که جمع آن حدود 360 میلیارد تومان میشود، جلسات مکرری هم در شورای توسعه فرهنگ قرآنی برگزار شد که بعضی از وزرا، بسیار از این جلسات استقبال کردند و به این نتیجه رسیدیم که اجازه دهیم صندوق حمایت از توسعه و گسترش فعالیتهای قرآنی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی برسد، بهخاطر اینکه این کار سرعت پیدا کند، در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار میگیرد و از طرف دیگر نیاز هست که حمایتهای بعدی، حمایتهای ساختاری و راهبردی هم انجام شود. پیشنهادات زیادی از طرف فراکسیون قرآن و عترت داده بودیم و در همایشی که از طرف مجلس شورای اسلامی درباره برنامه پنجم توسعه برگزار شد، علاوهبر پیشنهادها، مقالاتی هم در این زمینه ارائه شد.
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری موظف است که تا پایان سال این برنامهها و راهبردهای توسعه فرهنگ قرآنی را ابلاغ کرده، پیشنهاد داده و به تصویب برساند، تا این کارها انجام شود. اگر امروز میبینیم که 10 هزار مدرسه قرآنی با حضور ریاست جمهوری و وزیر آموزش و پرورش افتتاح شده، تلاشهایی بوده که در این عرصه صورت گرفته است.
فعالیتهای کمیته آموزش و پژوهشهای قرآنی و حوزوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، چه نقشی در این زمینه دارد؟
علاوه بر فراکسیون قرآن و عترت، در کمیسیون آموزش و تحقیقات هم کمیته آموزش و پژوهشهای قرآنی و حوزوی وجود دارد. همچنین بناست که شاخه نخبگان قرآنی، در فراکسیون قرآن و عترت ایجاد شود، چون میدانیم که بنیاد ملی نخبگان و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و دیگر مراکز مختلف مملکت، حمایتهایی را از نخبگان دارند، ولی لازم است که تعریفی از نخبه قرآنی داشته باشیم. اگر در بنیاد نخبگان شاخه قرآنی داشته باشیم، خیلی بهتر میتوانیم فعالیت کنیم. بعضی از افرادی که در عرصه بینالمللی رتبه آوردهاند از نخبگان علمی، پژوهشی و قرآنی مملکت هستند، اینها هم وارد عرصه شدند و پیشنهاداتی داشتند که ان‌شاء‌الله بتوانیم از این طریق مشکلات را حل و فعالیتها را گسترش دهیم.
چندی پیش در همایشی که با گردهمایی بیش از هزار مدیر مدارس قرآنی آموزش و پرورش تهران برگزار شد، سخنرانی داشتم و از استاندار تهران خواستم که بههرحال از بودجههای استانی که ریاست جمهوری در امور فرهنگی در اختیار استان قرار دادند، بخش قابلتوجهی برای عمق بخشیدن به فعالیتهای هزار مدرسه قرآنی اختصاص پیدا کند که آقای «تمدن» هم بسیار استقبال کردند. احساس میشود یک نگاه قرآنی در همه جا ایجاد شده و امیدوار هستیم که همه مسئولان هم خود را در این مسیر قرار دهند، با نگاه قرآنی وارد این عرصه شوند و از منظر قرآن همه مسائل از بهکارگیری نیروها، تعیین پست‌ها، اولویت‌ها، اصلاح سرفصلهای درسی و... تعیین شود. درحقیقت همانطورکه زمان پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله و سلم) اینگونه بود که اولویت‌ها براساس قرآنی بودن به افراد داده میشد و سمتها هم همینطور، همه فعالیتها باید با نگاه قرآنی انجام شود تا این اقدامات زمینهساز دولت جهانی قرآن شود که قطعا با شعار و بدون برنامه نمیتوانیم به اینها دست یابیم.
بهنظر شما ضرورت اینکه در همه کشورهای اسلامی این نگاهها بهوجود بیاید چیست، آیا در اتحاد و نقش بهتر و بیشتر کشورهای اسلامی در جهان مؤثر است؟
طرح فراکسیون قرآن و عترت بین‌المجالس اسلامی را در ملاقات با نمایندگان مسلمان کشورهای اسلامی که به ایران آمده بودند و یا سفرهایی که به این کشورها داشتیم، ارائه دادیم که بسیار از آن استقبال شد و همه خواهان این بودند که به آنها کمک کنیم که در این راستا توفیقاتی داشته باشند و بیانیهای در پی اهانت به قرآن کریم و قرآن‌سوزی که در آمریکا-که نشانه خشم استکبار از توانمندیهای این کتاب الهی و غنای آن و استکبارستیزی بود- صادر شد و از پارلمانهای کشورهای اسلامی و نمایندگان مسلمانان مجالس کشورهای مختلف خواسته شد که با روی آوردن به قرآن کریم بتوانند هم خدمتی به خودشان و هم خدمتی به جامعه بشری داشته باشند؛ گفتیم طرح آماده است و میتوانیم در اختیارشان قرار دهیم تا همه بتوانیم یک پارلمان قرآنی در کل جهان اسلام داشته باشیم.
اکثریت اعضای مجلس هفتم و شاید بتوان گفت بیش از سه چهارم اعضا، از ریاست مجلس تا دیگران، به عضویت این فراکسیون درآمدند، حتی بعضی از اقلیتهای مذهبی هم به عضویت این فراکسیون درآمدند. ما هم به این مطلب عقیده داشتیم، چون میدانستیم که در برنامههای قرآنی، حتی غیرمسلمانها هم به حقوق خود بهتر دست خواهند یافت و اینگونه بود که فعالیتها را آغاز کردیم و کارهای مختلفی انجام شد و پژوهشهایی در این ارتباط صورت گرفت و جلساتی با مسئولان و صاحب‌نظران انجام شد
آموزش عمومی برعهده وزیر آموزش و پرورش است که البته قطعا از سیاستهای موجود در سازمان‌ها، تشکلها، فعالیتها و ظرفیتهای تشکلهای مردمی در این حوزه باید استفاده کنند، خودشان میتوانند این سازمان‌ها را نیز وارد اجرا نمایند، ولی مسئولیت حمایت، نظارت و هدایت با ایشان است./916/د102/ع