افراد تحول‌آفرین باید متخصص و معتقد به تحول باشند
آیت‌الله روح الله قرهی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با بیان این‌که رهبر معظم انقلاب در بحث تحول چند نکته مهم اشاره کردند که باید به درستی تبیین شود، توجه به فقه جواهری و اخلاق‌مداری به شیوه سنتی حوزه را از جمله این مطالبات عنوان کرد.
وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر حفظ اخلاق‌مداری به شیوه سنتی حوزه افزود: تبدیل شدن اخلاق به واحدهای درسی دانشگاهی و برگزار شدن آن به صورت ترمی اثربخش نیست، بلکه همان حالت سنتی و به شکلی که بزرگان قدیم اهتمام داشتند مؤثر است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه تهران تصریح کرد: برای ایجاد تحول در حوزه‌های علمیه باید مبانی مورد نظر مراجع تقلید را مدنظر قرار دارد و این‌طور نباشد که با شکل‌گیری تحول بین مبانی تضاد ایجاد شود؛ همچنین باید مقطعی یا دائمی بودن تحول نیز بررسی شود.
نگاه مقطعی به امر تحول مفسده‌زا است
وی با اشاره به این‌که بشر نیاز به تحول دارد، داشتن نگاه مقطعی به این امر را سبب ایجاد مفسده دانست و ابراز داشت: گاهی بر اساس فرمایشات رهبری یک موجی می‌آید و متأسفانه قطع می‌شود؛ نباید این‌طور باشد و تحول باید به عنوان یک مبنای اصلی و دائمی در نظر گرفته شود.
آیت‌الله قرهی با بیان این‌که افراد تحول‌آفرین باید متخصص و معتقد به تحول باشند، خواستار استفاده از کارشناسان حوزوی و غیر حوزوی و بهره‌گیری از نظرات مراجع در زمینه ایجاد تحول در حوزه‌های علمیه شد و گفت: عمل افراد متخصص که اعتقادی به تحول ندارد، اثر منفی داشته و تحول را به سرانجام نمی‌رساند.
وی البته تطبیق نظرات کارشناسان غیرحوزوی را با مسایل و مبانی خود حوزه ضروری دانست و تصریح کرد: گاهی مسایل حوزه را با مسایل دانشگاه تطبیق می‌دهیم و مَثَل ما، شترمرغی می‌شود که نه این است و نه آن؛ بنابراین مناسب است از اساتید دانشگاه در زمینه تحول نظرخواهی شود، منتها با همان آرمان‌هایی که خود حوزه دارد.
افراط و تفریط در زمینه تحول اشتباه است
متولی حوزه علمیه امام مهدی(عج) تهران در ادامه کوتاه شدن دوره تحصیلی را که سبب از بین رفتن مبانی اولیه حوزه شود، تحول ندانست و گفت: برای ایجاد تحول باید دقت کرد که ضعف علمی به وجود نیاید؛ باید دانست که افراط و تفریط در این زمینه اشتباه است.
وی یادآور شد: اگر خیرالامور اوسطها را در نظر بگیریم و زمان‌های تحصیلی نه آنقدر کوتاه و مختصر شود که طلاب درک مطالب نکنند و نه آنقدر طولانی که زمان از دست رود، می‌توان در حوزه تحول‌آفرینی کرد؛ ملاک تحول تفهیم توأم با اندازه‌گیری است، نه زیاد و نه کم.
آیت‌الله قرهی با بیان این‌که هر طلبه‌ای بخواهد فقیه شود ابتدا باید اصول را بداند و به صورت ظاهر، مباحث الفاظ هم سخت‌ترین مباحث در اصول است، اظهار داشت: الفاظ سنگین دروس خارج نباید به صورت اختصار مطرح شود که طلبه را دچار ضعف علمی می‌کند و این بسیار مضر است؛ باید به روشی برنامه‌ریزی کرد که طلبه درک مطلب کند و دچار ضعف علمی نشود.
برخی درک درستی از سخنان امام راحل درباره فقه جواهری ندارند
وی تحول در اجتهاد و روش‌های آن را براساس آنچه که امام راحل فرموده‌اند «فقه ما فقه جواهری باشد» امکان‌پذیر دانست و تصریح کرد: برخی درک درستی از فرمایش حضرت امام خمینی(ره) و تصریح ایشان بر فقه جواهری ندارند و آن را به فقه طولانی تفسیر می‌کنند که این اشتباه است؛ منظور امام راحل از فقه جواهری، فقه تحقیقی است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه تهران ادامه داد: یکی از مطالب مورد نظر در باب اجتهاد، به کار بردن مبانی کلامی و یا مبانی فلسفی در آن است که البته مرحوم آخوند هم از مبانی فلسفی در اجتهاد استفاده کرده است و هر فردی در این باب وارد شود و اثبات کند که مبانی کلامی و فلسفی در اجتهاد راه دارد، تحولی ایجاد کرده است.
هیچ انفعالی در فعالیت تحول‌آفرین حوزه‌های علمیه دیده نمی‌شود
وی با بیان این‌که اختصار بدون تحقیق تحول نیست، تنها اختصار است که راه به جایی نمی‌برد، سخن برخی که معتقدند حوزه در زمینه تحول منفعلانه عمل می‌کند را کاملا اشتباه دانست و گفت: هیچ انفعالی در فعالیت تحول‌آفرین حوزه‌های علمیه دیده نمی‌شود؛ چراکه پس از عنایت ویژه رهبر معظم انقلاب به حوزه، تغییر و تحولات بسیار عالی در آن به وجود آمده است.
آیت‌الله قرهی افزود: شاید برخی بر این گمان هستند که تحول باید به سرعت در حوزه‌های علمیه به سرانجام رسد که این افراد سرعت در تحول را با دقت توأم نکرده‌اند؛ تحول باید با دقت همراه باشد که عدم توجه به این امر ما را دچار همان برداشت اشتباه می‌کند که همان‌ها از سخنان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره اسلامی کردن علوم انسانی داشتند.
تحول با توأم شدن سرعت و دقت اثرگذار است
وی یادآور شد: برخی فکر کردند فرمایش آقا درباره اسلامی کردن علوم انسانی آن است که علوم غربی را ترجمه و دو آیه یا روایت به آن ضمیمه کنیم که این تفکر کاملا اشتباه بود؛ منظور رهبر معظم انقلاب این بود که علوم انسانی در خود علوم اسلامی نهفته شده و علوم انسانی که به غرب رفته از علوم اسلامی بوده است نه این‌که کتاب‌های آنان را ترجمه کنیم.
متولی حوزه علمیه امام مهدی(عج) تهران با بیان این‌که تحول اساسی در مدیریت اسلامی با توأم شدن سرعت و دقت اثرگذار است، ابراز داشت: اگر حوزویان سرعت را با دقت توأم کرده و تنها به آنچه در امر تحول ضروری است بپردازند، با کمی تأمل می‌توانند مدل جدیدی را از مدیریت بر اساس متونی دینی و مبانی حوزه به دنیا ارایه دهند. /920/ت302/ع