قرآن و دلایل اختیار انسان در دنیا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام رضا محمدی، کارشناس مسائل اعتقادی، در برنامه پرسمان اعتقادی که از رادیو معارف پخش می‌شد به طرح بحث جبر و اختیار پرداخت و گفت: دسته ای از آیات هستند که بر اختیار داشتن انسان دلالت دارند و از انسان می‌خواهند که به سوی کارهای نیک برود و در نیکی‌ها سبقت بگیرند، این نیکی‌ها و سبقت گرفتن در کارهای خوب نشان از اختیار انسان دارد.

وی ادامه داد: خداوند متعال در آیات قرآن می‌فرماید«به سوی آمرزشی از پروردگار خودتان سرعت و سبقت بگیرید»، همچنین در آیه25 سوره انفال می‌فرماید«هنگامی خدا و رسول شما را دعوت می‌کنند اجابت کنید»، یعنی می‌توانید این کار را بکنید و قدرت این را دارید.

حجت‌الاسلام محمدی اظهار داشت: در آیه 55 سوره زمر آمده است:«از نیکی‌ها و احسان‌هایی که به سوی شما نازل شده پیروی کنید از قرآن و انسان‌هایی که از طرف خدا هستند پیروی کنید».

وی ادامه داد: همچنین در آیه 54 سوره زمر می‌خوانیم«به سوی پروردگارتان برگردید»، این آیات دلالت بر این دارند که انسان قادر است با سرعت به سوی پروردگارش حرکت کند و مختار است راه حق یا باطل را در پیش گیرد.

این کارشناس مسائل اعتقادی بیان داشت: آیاتی در قرآن هستند که مردم را به کمک خواستن از خدا دعوت می‌کند انسان‌ها اختیار دارند که از خدا کمک بخواهند تا سرنوشت و مقدرات بهتری داشته باشند.

وی ادامه داد: در آیه 101 سوره نحل می‌خوانیم«از شر شیطان رانده شده به خدا پناه ببر»، یا در آیه 126 سوره اعراف آمده است«از خدا کمک بخواهید»، همچنین آیه 126 سوره توبه«آیا نمی‌بینند نگاه نمی‌کنند که این‌ها در سال یک یا دو بار آزمایش می‌شوند در عین حال این‌ها توبه نمی‌کنند و متذکر نمی‌شوند» یعنی در حالی که باید برگردند به سوی خدا برنمی‌گردند.

حجت‌الاسلام محمدی خاطر نشان کرد: در آیات دیگر قرآن می‌خوانیم« به یقین که نماز انسان را از فحشا و گناه باز می‌دارد یعنی به نماز پناه ببرید تا از فحشا باز ایستید»، «آدم و حوا گفتند ما بر خودمان ظلم کردیم ما را ببخش»یعنی با اراده و اختیار خودمان ظلم کردیم.

وی یادآور شد: آیات قرآن بیان‌ گر این مسأله است که انسان فاعل است و باید از گناه استغفار کند و اختیار دارد که به سوی خدا باز گردد.

این کارشناس رادیویی اظهار داشت: دسته ای دیگر از آیات هستند که بر پشیمانی کفار دلالت دارند، بدین معنا که اگر کفار مجبور به کفر بودند پشیمانی در کار نبود.

وی ادامه داد: در قرآن می‌خوانیم« آن‌ها در جهنم فریاد برمی آورند که ما را از جهنم بیرون کن و به ما مهلت دوباره بده» یا «پروردگار دستور بده که ما را به دنیا برگردانند» یا«هنگامی که عذاب را می‌بینند می‌گویند که اگر ما به دنیا بازگردیم می‌دانیم که باید چه کنیم».

این کارشناس مسائل اعتقادی در پایان گفت: آیات زیادی هستند که دلالت بر اختیار انسان دارند و این‌ها بخشی از آیات است و اشاعره که می‌گویند انسان مجبور است و قائل به «مجبره» هستند به سه دلیل برای ما قابل قبول نیست.

وی با اشاره به این دلایل گفت: تعداد آیات عدلیه بیشتر از اشاعره است، آیاتی که آن‌ها می‌آورند همه قابل تأویلند، این آیات مؤید به عقل هستند در حالی که آنچه اشاعره می‌گویند با عقل منافات دارد. /919/پ202/ن