نعمت‌های خداوند مسوولیت و مواخذه می‌آورد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام رضا محمدی، کارشناس اخلاق، تربیت و اعتقادات، در برنامه پرسمان اعتقادی که از رادیو معارف پخش می‌شد، گفت: سنّت امداد، از سنت‌های عام خدا است که هم شامل مؤمن و هم کافر می‌شود.
وی ادامه داد: قرآن کریم می‌فرماید «هر کس خواهان [دنیاى] زودگذر است، به زودى هر که را خواهیم [نصیبى] از آن مى‌دهیم، آنگاه جهنم را که در آن خوار و رانده داخل خواهد شد، براى او مقرر مى‌داریم و هر کس خواهان آخرت است و نهایت کوشش را براى آن بکند و مؤمن باشد، آنانند که تلاش آن‌ها مورد حق‌شناسى واقع خواهد شد، هر دو [دسته] اینان و آنان را از عطاى پروردگارت مدد مى‌بخشیم، و عطاى پروردگارت [از کسى] منع نشده است.
حجت الاسلام محمدی اظهار داشت: این سنّت الهی برای این است که در دنیا هر کس بتواند با اختیار خودش راهی را که خودش می‌خواهد برگزیند و امکانات لازم هم در اختیار او باشد که صحنه امتحان به خوبی برگزار شود.
این کارشناس اعتقادات ابراز داشت: در واقع این تجلی رحمانیت بی منتهای الهی است، چون رحمان صیغه مبالغه است و مبالغه رحمت الهی را می‌رساند و به همین دلیل، در سنّت امداد، تجلی صفت رحمانیت خداوند مشاهده می‌شود.
وی افزود: سنّت بعد که باز از سنت‌های معروف خداوند متعال است، سنّت توفیق الهی است، خداوند نسبت به مؤمنان، علاوه بر امداد که سنّت عام است، دارای سنّت خاصّی است که به نام توفیق الهی معروف است، این سنّت هم ریشه در رحمت بیکران خداوند دارد، چون خداوند علاوه بر اینکه رحمان است، رحیم هم هست، رحمت خاصّی دارد که در توفیق او تجلّی می‌کند.
حجت‌الاسلام محمدی ادامه داد: این توفیق گاهی از طریق اسباب عادی است و گاهی هم از طریق امدادهای غیبی و غیر عادّی، به هر حال این توفیق شامل حال بندگان خوب خدا که در مسیر حق حرکت می‌کنند، می‌شود.
این کارشناس حوزوی بیان داشت: نمونه‌هایی از این سنّت توفیق را در صدر اسلام فراوان مشاهده می‌کنیم که در آیات کریمه قرآن آمده است، مثلاً در آیات 123 تا 125 سوره مبارکه آل عمران، آیات 7 تا 14 سوره مبارکه انفال، این سنّت مشاهده می‌شود.
وی به عنوان نمونه، آیات 25 و 26 سوره توبه را قرائت کرده و گفت: خداوند می‌فرماید «قطعاً خداوند شما را در مواضع بسیارى یارى کرده است، و [نیز] در روز «حنین»؛ آن هنگام که شمار زیادتان شما را به شگفت آورده بود، ولى به هیچ وجه از شما دفع [خطر] نکرد و زمین با همه فراخى بر شما تنگ گردید، سپس در حالى که پشت [به دشمن] کرده بودید برگشتید».
این کارشناس اخلاق و تربیت ادامه داد: در این حال بود که خداوند سکینه و آرامش خودش را بر مؤمنان نازل کرد و پیامبر (ص) به عموی خود عبّاس که صدای رسایی داشت دستور داد که مسلمان‌ها را صدا زده و بگوید؛ اهل بدر، اهل احد، کجا فرار می‌کنید، در حالی که پیامبر در حال جنگ است؟ بعد از آن بود که مسلمان‌ها برگشتند و پیروز شدند.
حجت‌الاسلام محمدی اظهار داشت: خداوند آرامشش را بر پیامبر و مؤمنان نازل کرده و لشکرهایی فرستاد که شما آن‌ها را نمی‌دیدید و کافرین را به وسیله این امدادهای غیبی مجازات کرد و این است جزای کافران، این سنّت در خیلی جاها رخ می‌دهد، مثلاً اگر خداوند توفیق ندهد، کسی نمی‌تواند توبه کند، یا مثلاً نمونه های فراوانی از این سنّت در جنگ تحمیلی بارها و بارها دیده شده که کتاب‌هایی هم در مورد آن نوشته شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که «اینکه بعضی‌ها در خانواده مذهبی به دنیا می‌آیند و بعضی دیگر در خانواده های غیرمذهبی، به دلیل سنّت امتحان الهی است یا نکته دیگری دارد؟» گفت: اینکه شخصی در خانواده مذهبی متولّد شده است، واقعیّتی است که در خارج تحقق پیدا کرده است، امّا اینکه آیا این لطفی از سوی خداوند متعال است؟ قطعاً این گونه است.
وی ادامه داد: تولّد شخص در خانواده مذهبی و قرار گرفتن او در یک فضای پاک، چه از لحاظ عوامل وراثت و ژنتیک یا غذا و... باعث می‌شود که او خیلی راحت‌تر مسیر کمال و تربیت را طی کند، تا کسی که در یک محیط و خانواده نامناسب متولّد شده باشد، قطعاً این از نعمت‌های خداوند است، درست مثل اینکه خداوند به کسی ثروت یا علمی داده باشد.
این کارشناس تربیتی ابراز داشت: امّا اینکه آیا صرف همین مساله به تنهایی کافی است که انسان به مقصد برسد؟ باید گفت خیر، می‌شود در قصر فرعون، موسی تربیت شود و یا در خانه حضرت نوح، پسر او تربیت شده و گمراه شود.
وی ادامه داد: نکته بعد اینکه به همان میزانی که خداوند نعمت می‌دهد، این نعمت به دنبال خود، مسوولیت و مواخذه هم می‌آورد، بنابراین اگر کسی قدر این نعمت را ندانست، عذاب او با کسی که در محیط ناسالم رشد کرده است، متفاوت خواهد بود، به عبارت دیگر؛ اگر عذاب کسی که در خانواده ناسالم رشد کرده و گناهی می‌کند، یک باشد، چنانچه شخصی که در خانواده پاک رشد کرده است، همان گناه را مرتکب شود، عذاب او چندین برابر است.
حجت‌الاسلام محمدی در بیان روایتی گفت: امام باقر (ع) می‌فرماید: «یُغْفَرُ لِلْجَاهِلِ سَبْعُونَ ذَنْباً قَبْلَ اَنْ یُغْفَرَ لِلْعَالِمِ ذَنْبٌ وَاحدٌ؛ خداوند هفتاد گناه جاهل را می‌بخشد، قبل از اینکه یک گناه عالم را ببخشد».
این کارشناس حوزوی در پایان گفت: اما اینکه شخصی که در شرایط نامناسب یا خانواده ناپاک دنیا آمده است و محرومیت‌های فردی و اجتماعی دارد یا زمینه شرارت در او زیاد است، آیا این‌ها نتیجه و پاداشی ندارد؟ پاسخ این است که، آنچه در کلام عنوان آن عوض است نه ثواب و پاداش، یعنی خداوند متعال تمام مشکلات این شخص را جبران خواهد کرد، عوض‌هایی به او خواهد داد که همه زحمات و ناراحتی‌هایی که او تحمل کرده، جبران شود. /9194/پ201/ی