بررسی رابطه واجب‌الوجود و ممکنات
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، پنجاه و نهمین جلسه دفاع پایان‌نامه مدرسه علمیه عالی نواب با موضوع «بررسی رابطه واجب‌الوجود و ممکنات» در این مدرسه برگزار شد.
یاسر عزیزی، پژوهش‌گر این رساله که طلبه سطح چهار مدرسه علمیه عالی نواب است در خصوص دلیل انتخاب این موضوع، گفت: این موضوع در حوزه اعتقادات و حوزه فلسفی یک بحث کاربردی است؛ این‌که ما بخواهیم خود را عین خداوند و خداوند را عین خود بدانیم یک عقیده فاسد بوده و لازم است برای این‌که این عقیده در جامعه پخش نشود، مردم را راهنمایی کنیم.
وی ادامه داد: جامعه مخاطب این رساله بیشتر در جوامع دانشگاهی و حوزوی هستند که البته باکمی ساده‌سازی می‌توان آن را در سطح عموم نیز نشر داد.
این پژوهش‌گر بابیان این‌که این موضوعات برای جامعه علمی بسیار اهمیت دارد، خاطرنشان کرد: بسیاری از طلبه‌ها روی این موضوعات دست نمی‌گذارند و می‌گویند موضوعات اختلافی است؛ اگر این مباحث حل شود، موضوعاتی همچون عقل‌گرایی و غیره که در حوزه جریان دارد به‌راحتی می‌توانند به یکدیگر نزدیک شوند.
وی در خصوص محتوای این رساله، عنوان داشت: طبق راهنمایی اساتید، معنای حرفی اصطلاحات توضیح داده‌شده و با برهانی از راه معلول، نظریه تجلی را ثابت کردیم و در پایان نیز دلایلی را اعم از دلایل نقلی و عقلی ذکر کرده‌ایم.
دکتر علیرضا کهن‌سال، استاد داور این پایان‌نامه ضمن قدردانی از تلاش‌ها صورت گرفته برای نگارش این اثر، گفت: اولین نقصی که در رساله‌های علمی مشاهده می‌شود، اشکال در شکل و ساختار است؛ همان‌طور که در این رساله نیز به چشم می‌خورد، سؤالات اصلی زیادی طرح‌شده است که برای یک پایان‌نامه مناسب نیست.
وی ادامه داد: تعداد سؤالات اصلی سه یا چهار سؤال است و بقیه سؤالات باید ذیل این سؤال‌ها مطرح شود؛ مرسوم است که فرضیه‌ها نیز به تعداد سؤال‌های اصلی باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: مرسوم نیست در پایان‌نامه از پایان‌نامه مأخذ داده شود، قاعده این است که از مأخذ اصلی یک پایان‌نامه را موردبررسی قرار دهد که در این اثر مشاهده شد باوجود دسترسی به منابع اصلی، مأخذ پژوهش خود را به پایان‌نامه‌های دیگری ارجاع داده‌اید.
وی به محتوای این اثر نیز اشاره کرد و گفت: در محتوای این رساله و در موضوع تفکیک، تنها از مأخذ آقای سیدان از اهل تفکیک بهره گرفته‌شده که البته تنها این کتاب نیست و باید به کتاب‌های دیگر نیز مراجعه و استناد می‌شد.
کهن‌سال اضافه کرد: در دفاع از نظریه تباین، این‌گونه میگویم که رابطه خدا با ممکنات یا باید عین، یا جزء و یا خارج از ممکنات باشد؛ آقای سیدان می‌گویند در نفی تشکیک، اختلاف بین مراتب تشکیک به وجود اعتباری است، ممکناتی که در مراتب پایین قرار دارند.
در ادامه جلسه، حجت‌الاسلام فقیه اسفندیاری، دیگر استاد داور این رساله بابیان این‌که این پایان‌نامه به‌شدت نیازمند به ویراستاری است، اظهار کرد: نکته بسیار مهم در نگارش آثار پژوهشی تایپ و سبک نگارشی است همچنین در برخی از اصطلاحات رابطه‌ای وجود ندارد و به‌کاررفته که شایسته است در نگارش، بررسی اقوار شود.
وی افزود: در بیان فرضیه‌ها باید دقت شود که توسط گزاره‌های خبری صورت بگیرد اما در این رساله به حالت خطابه این کار انجام‌شده که مناسب پایان‌نامه نیست.
حجت‌الاسلام فیض‌آبادی، استاد راهنمای این پایان‌نامه نیز با اشاره به اشکالات ساختاری موجود در پایان‌نامه‌های حوزوی، گفت: متأسفانه مشکلی که در آثار حوزوی دیده می‌شود و نیاز است به آن توجه ویژه‌ای شود، مسائل مربوط به ساختار و نحو ه نگارش مقاله و پایان‌نامه است که لزوم برگزاری کارگاه‌های روش تحقیق برای نگارش پایان‌نامه بسیار احساس می‌شود.
گفتنی است، این پایان‌نامه در سه فصل نظریه تباین، نظریه سنخیت و نظریه عینیت تشکیل‌شده که در فصل اول دارای زیر موضوعاتی همچون مقدمه، نظریه تباین در الهیات سلبی، نظریه تباین در کلام اشاعره، نظریه تباین در فلسفه مشّاء، نظریه تباین در نگاه تفکیک گرایان و مبانی نظریه تباین است.
فصل دوم نیز شامل مقدمه، اصل سنخیت از دیدگاه ابن‌سینا، اصل سنخیت از دیدگاه شیخ اشراق، اصل سنخیت از دیدگاه صدرالمتألهیت و نقد و بررسی شبهات مطرح‌شده بر اصل سنخیت است؛ فصل سوم نیز دربردارنده چیستی نظریه عینیّت و نقد و بررسی آن بوده و درنهایت، نتیجه‌گیری رساله نگارش شده است./9315/پ203/ب5