ضرورت بررسی رفع موانع ازدواج آسان در جامعه
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، خوشبختی یعنی آرامش، احساس سعادت و احساس امنیت و کسی خوشبخت است که زندگی زناشویی خود را سرشار از این احساسات ناب و پاک کند. جشن باشکوه و اسراف و زیاده‌روی کسی را خوشبخت نمی‌کند، مهریه و جهیزیه هم کسی را خوشبخت نمی‌کند، بلکه پایبندی به روش شرع است که انسان را خوشبخت و سعادتمند می‌سازد.
آرامش، سعادت و امنیت در سایه ایمان داشتن به تشکیل یک زندگی ساده و بی‌آلایش، اما پر از صداقت، صفا و صمیمیت امکان‌پذیر است؛ ازدواج یک انتخاب نیست، تصمیمی است با یک سلسله انتخاب که سرنوشت فکری و رفتاری آدمی را در تمامی لایه‌های آن دستخوش تأثیر و تغییر می‌کند.
آنهایی که با شتاب، رنگ و لعاب چشم و هم‌چشمی فصل مهم زندگی را شکل می‌دهند، باید در انتظار آسیب‌هایی بنشینند که گاهی تا حد بحرانی بزرگ، سلامت روح و روان را تخریب می‌کند و از آن همه شور و تمایلی که در ابتدای مسیر جاده زندگی مشترک به همراه آورده بودند، حسرت و اندوه جمع می‌کند.
گاهی شور جوانی، احساسات ناپایدار، فاصله نسل‌ها میان فرزندان و والدین، نبود شناخت‌ها، نداشتن ابزار تشخیص، دوری از تناسب، زمینه‌هایی می‌شود که بروز نتیجه‌های تلخ در این اقدام شیرین را در پی خواهد داشت و نتیجه ازدواج‌هایی می‌شود با عمرهای کوتاه. التهاب‌های همیشگی رنج‌های مستمر، حسرت و پشیمانی بزرگ و گسست پیوندها.
از روز اول گفتم که...
چند ماهی نیست که از شروع زندگی مشترکشان زیر یک سقف می‌گذرد که زمزمه‌های ناسازگاری، گاه و بیگاه از پشت خط تلفن به گوش این و آن و افراد فامیل می‌رسد.
اما این زمزمه الان دیگر به فریادی بلند تبدیل شده که افراد غریبه هم وارد حریم خصوصی و خانوادگی‌اش می‌شوند و در واگن‌های پرسر و صدای مترو از غرولندهای بی‌حد و اندازه همسرش مطلع می‌شوند. زن جوان با صورتی نقاشی شده و ناخن‌های طراحی شده که اصلا مناسب حضور در یک فضای اجتماعی و عمومی نیست بدون توجه به اینکه در یک مکان عمومی از زندگی خصوصی خود صحبت می‌کند، به حرف زدنش با موبایل ادامه می‌دهد و می‌گوید: «دیکر تحمل متلک‌های او را ندارم، آن‌قدر که به من می‌گوید چی بپوش، چی نپوش، اینجا برو، اینجا نرو، این کارو نکن و... خسته شدم. من که اسیر و برده او نیستم، شوهر نکردم که در قفس زندانی باشم، من هم عقاید خودم را دارم، باید آزاد باشم هر طور که دوست دارم زندگی کنم!»
ازدواج با رسیدن به رشد و تعالی
یک سوال اساسی مدت‌ها ذهنم را درگیر کرده بود، براستی آیا هدف ما از تشکیل زندگی مشترک، پر کردن خلأهای درونی و بیرون ریختن عقده‌ها و خواسته‌های مادی است؟! طبیعی است وقتی دختر و پسر جوانی در ابتدای زندگی مشترک، چاشنی گذشت، ایثار و فداکاری را زیر سقف خانه و وارد حریم خصوصی خود نکنند، سنگ روی سنگ هم بند نمی‌شود، چه رسد به اینکه دوفرد و با دو ایده و اخلاق مشترک بتوانند با هم روز و شب را سپری نمایند. به اعتقاد کارشناسان مسائل فرهنگی وقتی ازدواج آسان و البته موفقی به فرجام می‌رسد که شروع خوبی داشته باشد اگر بی‌محابا هر یک از طرفین در پی تامین خواسته‌های رنگ و وارنگ دل خود باشند و هر کس ساز خود را کوک کند، بی‌شک آن زندگی به سرانجام خوبی نخواهد رسید.
منصور پورخلیلی پژوهشگر مسائل فرهنگی و تربیتی در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان با بیان این مقدمه که ازدواج در اسلام تنها یک عقد همانند دیگر قراردادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیست که نوعی بده و بستان و داد و ستد در مورد آن صورت گیرد، خاطرنشان می‌کند: «در اسلام ازدواج و به تعبیر قرآن و پیامبر اکرم(ص) نکاح یک سنت است. در آموزه‌های وحیانی اسلام وقتی از سنت سخن می‌گویند یک مفهوم خاص از آن اراده می‌شود که شامل سنت‌های حاکم بر هستی همانند قوانین حاکم بر طبیعت و تشریعات دینی است.»
وی می‌گوید: «سنت همان شیوه و سیره‌ای است که پیامبر اعظم(ص) برای تزکیه و تعلیم مکارم اخلاقی در پیش گرفته تا انسان به مقام الهی خود و خلافت خداوندی دست یابد. از این روست که سنت‌ها در اسلام معنا و مفهوم خاصی پیدا می‌کند. این که پیامبر(ص) می‌فرماید: نکاح سنت من است و هر کسی از آن رو برگرداند پس از من نیست، می‌خواهد به این نکته توجه دهد که نکاح و زناشویی در اسلام یک ادب و رفتار دینی است و به حکم آیه 21 سوره احزاب مومنان باید همه زندگی خودشان را با زندگی پیامبر(ص) تطبیق دهند و از ایشان سر مشق و الگوبرداری کنند؛ زیرا ایشان اسوه حسنه است.»
وی در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «تاکید بر سنت بودن، ازدواج را از حالت عقد‌های معمولی و بده و بستان‌ها خارج می‌کند؛ زیرا اگر مراد همان ازدواجی باشد که دیگران نیز پیش از آن انجام می‌دادند، دیگر معنا ندارد که پیامبر(ص) ازدواج را جزو سنت‌های خود بداند. این که ازدواج سنت پیامبر(ص) می‌شود به خاطر همان ویژگی هایی است که در اسلام و شریعت پیامبر(ص) برای ازدواج مطرح شده است.
ازدواج یعنی آرامش وسکونت
پورخلیلی در ادامه به بیان ویژگی‌های این سنت رسول‌الله(ص) می‌پردازد و در توضیحات بیشتری می‌گوید: «از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این سنت نکاح در اسلام و سنت پیامبر(ص) این است که در اسلام نکاح بر پایه مودت و رحمت و در جهت کسب سکونت و آرامش انسان صورت می‌گیرد. پس تنها یک عمل زناشویی و جنسی نیست و دیگر آن که حتی برای توالد و تناسل صرف نیست هر چند که باید آنها نیز مراعات شود تا سنت به تمام صورت گیرد.
وقتی مبانی ازدواج و نکاح در سنت پیامبر(ص) مودت و رحمت و سکونت باشد، دیگر بده و بستان معنایی ندارد و حتی باید گفت که مهریه و صداق مانند آن نیز جایگاه خودش را از دست می‌هد و بر همین اساس بهترین زن کم مهریه‌ترین آنها معرفی می‌شود؛ زیرا مسئله اقتصاد و مال مطرح نیست.»
از این پژوهشگر می‌خواهم توضیحاتی در مورد راههای ازدواج آسان ارائه دهد، می‌گوید: «آسان‌گیری در همه ابعاد ازدواج نقش اساسی پیدا می‌کند و شخص از آغاز یعنی خواستگاری تا پایان عمر باید با آسان‌گیری زندگی را سامان دهد. خانواده‌ها نیز باید این گونه عمل کنند و روی مسائل مالی کمتر توجه و اهتمام ورزند و نه تنها خانواده‌ها و حتی حاکم شرع و دولت زمینه و بستر ازدواج را فراهم آورد و در این کار بزرگان پیش قدم شوند، بلکه باید بر اساس آیات قرآنی در مسئله مالی به جای جیب به خزائن رحمت الهی توجه کنند و به امید فضل الهی و غنای او اقدام کنند تا خداوند به فضل خویش آنان را غنی سازد.
این بدان معناست که در اسلام مسائل مالی بسیار کم‌اهمیت است و همان‌طوری که گفته شد باید محور زندگی زناشویی بر پایه محبت و مودت و رحمت باشد».
پورخلیلی در ادامه بحث ازدواجهای سهل و آسان به موضوع جهیزیه هم اشاره می‌کند و در توضیحات خوبی می‌گوید: البته در اسلام جهیزیه بر گردن داماد است. اما اگر در برخی از مناطق ایران جهیزیه بر گردن عروس گذاشته شده نباید سخت‌گیری شود، زیرا اولا گردن عروس و خانواده‌اش نیست؛ زیرا بده و بستان نیست و دیگر این که اصولا مسئولیت‌های اقتصادی بر گردن مرد است و خداوند او را ستون و قوام خانواده قرار داده است. پس اگر از عروس جهیزیه می‌خواهند خلاف سنت پیامبر(ص) رفته‌اند.»
به اعتقاد پورخلیلی باید این سنت غلط ریشه‌کن شود و مرد باید بکوشد اندک اندک سرمایه زندگی جمع کند تا توقع دختران و پسران نیز افزایش نیابد و فشار اقتصادی تحمیل بر خانواده‌ها نشود.
این که تنها گفته شود ازدواج و نکاح سنت اسلام و پیامبر است ولی در عمل همان سنت دقیانوسی و تقلیدهای کورکورانه را در پیش گیریم و بخواهیم ازدواج آسان داشته باشیم و از ازدواج اقتصادی بیرون آییم و به ازدواج محبت و مودت و رحمت برسیم باید تغییر ماهوی و کلی در قوانین و سنت‌های ازدواج پدید آوریم، پس تنها با الگوبرداری از پیامبر(ص) و سنت‌های ایشان است که می‌توانیم به ازدواج آسان برسیم وگرنه با این سنت‌های ایرانی چیزی جز ازدواج سخت نخواهیم داشت.
از هر 3/2 ازدواج در تهران یک طلاق
بر اساس آمار 24 میلیون جوان در کشور داریم که در سال 93، ازدواج بعضی از آنها در سنین 15 سال به بالا ثبت شده است. از این تعداد جوان، 3/5 درصد آنها در سال قبل ازدواج کردند، یعنی 740 هزار زوج در سال 93 ازدواج کردند و متاسفانه 95 درصد از جوانانی که می‌توانند ازدواج کنند، ازدواج نکرده‌اند.
محمدرضا رستمی معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان با ارائه آمار فوق به این نکته اشاره می‌کند که عدم ازدواج آسان دلایل متعددی دارد که مباحث اقتصادی تنها یکی از این موانع است.
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با تاکید بر این موضوع که باید یک کار ملی و ریشه‌ای در این خصوص صورت گیرد، اضافه می‌کند: «به ازای هر 4/4 ازدواج یک طلاق داریم و جالب است بدانید که میزان طلاق در استان سیستان و بلوچستان که مشکلات اقتصادی و نارسایی‌هایی وجود دارد، 15 به یک است، اما در تهران از 3/2 ازدواج یک طلاق رخ می‌دهد.»
به او می‌گویم علت اینکه 95 درصد جوانان طبق گفته خود شما ازدواج نمی‌کنند چیست و وزارت ورزش و جوانان چه اقداماتی جهت ازدواج آسان جوانان انجام داده است؟
رستمی در پاسخ به این سوالم با اشاره به اینکه در حال حاضر برند ازدواج شکسته شده است می‌گوید: «ما نیاز داریم کار فرهنگی در حوزه ازدواج و خانواده انجام دهیم. همچنین نیاز به یک بانک اطلاعات در مورد وضعیت جوانان داریم، متاسفانه الان نمی‌دانیم جوانان ما کجا هستند، چه می‌کنند، چه علایقی دارند، از چه پرهیز می‌کنند و به چه گرایش دارند و 24 ساعت جوان چگونه می‌گذرد؟ در این موارد آمار دقیقی نیست و نظام جامع اطلاعاتی در کشور وجود ندارد.»
به او می‌گویم چه اقداماتی برای رفع این مشکل از سوی وزارت ورزش و جوانان صورت گرفته است؟ رستمی می‌گوید: «ما دو کار در این زمینه انجام داده‌ایم، طرح مطالعات ملی مصرف جوانان را انجام دادیم و امیدواریم تا پایان سال جاری آغاز شود. در این پروژه بر اساس طرح ملی، نسخه‌های شهری، استانی و ملی برای بخش‌های مدنی و اجتماعی جوانان می‌پیچیم که چه اقداماتی باید انجام دهند که بهتر باشد. همچنین پورتال اوقات فراغت است که به زودی در شهرکرد افتتاح می‌شود. بر این اساس تمامی فرصت‌های فراغتی در کشور بررسی و در اختیار جوانان قرار می‌گیرد.»
از معاون ساماندهی امور جوانان در خصوص راهکارهای ازدواج آسان سوال می‌کنم، می‌گوید: «در بحث ازدواج آسان توانمندسازی جوانان را در قبل، حین و پس از ازدواج در دستور کار داریم و جزو اولویت‌های کاری ما قرار دارد و در سطوح مختلف برنامه توانمندسازی را داریم. مهارت‌های ازدواج هم دیگر اولویت کاری ماست و به این سمت پیش می‌رویم که جامعه جوان ما برای شکل گرفتن زندگی شخصی‌اش نیاز به مهارت دارد و باید با آموزش‌های لازم این مهارت‌ها ایجاد شود.»
همکاری با مجمع ملی خیرین ازدواج
وی همکاری معاونت ساماندهی جوانان با مجمع خیرین ملی ازدواج را از دیگر راهکارهای ازدواج آسان برمی‌شمرد و در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «تامین نیازهای اقتصادی و مالی که جهیزیه هم جزیی از آن می‌باشد، در کنار آموزش و توانمندسازی زوج‌های جوان و علاوه بر آن کارهای فرهنگی و ترویج ارزش‌های ازدواج از طریق خانواده نیز جزو اولویت‌های کاری مجمع خیرین ملی ازدواج است که ما هم همکاری همه‌جانبه خود را با این مجمع خواهیم داشت و به توافق رسیدیم تا این فعالیت‌ها در سطح ملی انجام شود.»
رستمی می‌گوید: « امیدواریم از دو مسیر یا بخش خصوصی هم واردکار شویم، اتاق اصناف ایران و نظام بانکی و بخش خصوصی این دو مسیر هستند که امید است بتوانیم اقدام و تجهیزات زندگی مشترک را از طریق اصناف با تخفیف ویژه در اختیار جوانان قرار دهیم. همچنین خرید اعتبار 10 میلیون تومانی برای زوج‌های جوان با سود 4 درصد هم در دستور کار قرار دارد. همچنین در پی تامین چند برنامه دیگر اقتصادی هم هستیم که بانک حامی جوانان و بیمه‌های حامی نیز جزو آن برنامه‌ها است...»
در مورد بیمه حامی از او می‌پرسم، می‌گوید: «این بیمه در 4 حوزه وارد همکاری می‌شود که ان‌شاءالله در پایان مرداد ماه از این بیمه رونمایی می‌شود و تمامی بیمه‌های موجود در کشور با تخفیف ویژه به جامعه 14 تا 29 سال خدمات خواهد داد.»/1323/د101/س
منبع: روزنامه کیهان