تاکید آیت الله سبحانی بر لزوم هوشیاری در برابر حیله گری دشمنان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، ظهر بیست و ششم ماه مبارک رمضان در سلسله مباحث تفسیری سوره مؤمنون که در مجتمع آموزش عالی فقه جامعه المصطفی العالمیه در قم برگزار شد، خاطرنشان کرد: این عالمی که در آن زندگی می کنیم، عالم به هم پیوسته ای است؛ از نظامات مختلف تشیکل شده، اما هر نظام کوچک وابسته به نظام بزرگ تر است؛ حیوانات نظامی دارند و وابسته به نظام بالاتر است و آنچه در زمین قرار دارد، جزیی از منظومه شمسی به شمار می رود.
این مرجع تقلید با اشاره به بخش چهارم آیه 91 این سوره اظهار داشت: منظومه شمسی وابسته به نظام برتر یعنی کهکشان است که اگر کهکشان لطمه ببینند، به منظومه شمسی ما هم آسیب می بیند و نظامات کوچک به نظام بالاتر وابسته است؛ مراد از «لَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلىَ بَعْضٍ» که این که برخی بر دیگر برتری پیدا می کنند، جنگ نیست، بلکه وابسته به هم هستند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در تفسیر بخشی از این آیه تصریح کرد: مراد از خلقت در آیه 91 سوره مؤمنون، خلقت تدبیر است که برخی بر دیگری برتری می یابند، چرا که صغیر محتاج کبیر و کبیر محتاج اکبر است؛ غالب مفسران این آیه را بر تعدد خالق تفسیر می کنند، اما نظر من بر تعدد مدبر است.
وی در تفسیر آیه 92 سوره مؤمنون گفت: در این آیه می فرماید «عَالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ فَتَعَلىَ عَمَّا يُشْرِكُون»خدا آگاه از غیب و حاضر است؛ این آیه چه ربطی به این که رب عالم یکی است، دارد؟؛ خدا موجودی لامتناهی است و چیزی بر خدا مخفی نیست همه چیز نزد خدا شهود است؛ مورچه ای که روی فرش راه می رود، فقط جلوی چشمش را می بیند، اما انسانی که ایستاده است همه فرش را می بیند، فقط برای مورچه هم حضور و هم غیب است، اما برای انسان ایستاده، همه اش حضور است و مقام حق تعالی از این قبیل است؛ اما همه چیز در محضر خدا شهود است و مرام حق تعالی از این قبیل است ؛ اگر این جهان ربی غیر از خدا وجود داشت، خدا از او آگاه بود و از این که خدا از آن آگاه نیست، معلوم می شود که چنین ربی نیست؛ عدم العلمش علم به علم است و انسان است که عدم العلمش دلیل بر علم به هدف نیست، اما عدم العلم خدا دلیل بر عدم الموجود است.
حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به تفسیر آیات 93 و 94 این سوره یادآور شد: بعد از آنکه خدا مشرکان را محکوم کرد و آنها بر لجاجت خود باقی ماندند، خدا به پیامبر اکرم(ص) تلقین می کند که پیامبر «قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنىِّ مَا يُوعَدُون» بگو اگر به این قریش و مشرکان آن عذابی را که وعده کردی، نشان دادی، «رَبِّ فَلَا تجَْعَلْنىِ فىِ الْقَوْمِ الظَّالِمِين» به تو پناه می برم مبادا مرا جزو قوم ظالمین قرار دهی.
این مرجع تقلید ضمن پاسخ به بیان شبهه ای خاطرنشان کرد: پیامبر گرامی اسلام(ص) معصوم است و این چه چیزی است که خدا تلقین می کند؟ به قدری جنایت آنها و عذاب شان بزرگ است که عظمت این عذاب شاید جان غیر مشرک را هم بگیرد و انسان تصور کند عذاب که آمد، تر و خشک را می سوزاند که خدا چنین نکته ای را به پیامبر(ص) می گوید که چنین بگو.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در تفسیر آیه 95 سوره مؤمنون اظهار داشت: «وَ إِنَّا عَلىَ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُون»، آنچه که درباره مشرکان به تو وعده دادیم، نشانشان خواهیم داد، که در جنگ بدر به آنها نشان داد که 70 نفر در خاک مذلت افتادند و کسانی که همیشه ادعای عظمت می کردند، خدا عذاب را نشانشان داد؛ و به پیامبر تقلین کرد که عذاب ظالمان دامن او را نگیرد؛ اما چون عذاب عظیم است که انسان خیال می کند که دامن او را بگیرد.
وی گفت: خداوند در آیه بعد می فرماید «ادْفَعْ بِالَّتىِ هِىَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ» بدی های مشرکان را به نیکی جواب بده؛ در عین حالی که عذاب آنها عظیم است، اما تو نبی هستی و تکلیف تو این است که خلق زیبای خود را حفظ کنی و بدی های شان را نیکی پاسخ دهی.
حضرت آیت الله سبحانی ضمن بیان سؤالی تصریح کرد: آیا پیامبر اکرم(ص) همه جا مکلف است که به این آیه عمل کند؟ پیامبر گرامی اسلام(ص) برخی جاها نباید کوتاه بیاید؛ امیر مؤمنان(ع) می فرمایند نسبت به کسانی که حیله گر هستند و عهدشان برای حیله است، مبادا به عهدتان وفا کنید که انگار به خود حیله کرده اید؟ وفای به عهد نسبت به حیله گران برای انسان ضرر است.
لزوم پناه بردن به خدا از وسوسه های شیطان
این مرجع تقلید در تفسیر آیه 97 سوره مؤمنون اظهار داشت: خداوند در آیه بعد خطاب به پیامبر(ص) می فرماید «وَ قُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِين»«وَ أَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحَْضُرُون» از وسوسه شیاطین به خدا پناه ببر؛ وسوسه شیاطین بر پیامبر چندان مؤثر نیست، شاید مراد تهییج غضب باشد که غضب پیامبر(ص) را تهییج کنند و از اینها انتقام بگیرد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم ضمن بیان لزوم پناه بردن به خدا از وسوسه های شیطان گفت: شاید خداوند در دو آیه اخیر جنبه تعلیمی دارد؛ در واقع خداوند متعال به پیامبر اکرم(ص) می فرماید، اما می خواهد به ما تعلیم دهد؛ همیشه باید از همزات شیاطین به خداوند متعال پناه ببریم؛ انسان آمیخته از خیر و شر است، انسان باید خیرش بر شرش غلبه پیدا کند؛ هنگامی که شخصی به شما فحش می دهد، بگویید سلام علیکم و مشکل تان چیست؟
وی یادآور شد: معاویه مردم شام را علیه امام حسن(ع) تحریک کرده بود؛ مردی با چنین نظری از شام خدمت امام حسن(ع) رسید و به فحاشی پرداخت؛ آن حضرت با یک زبان نرمی سخن گفت که نیاز تو چیست؟ اگر غریب هستی به تو خانه بدهم، اگر بی لباسی به تو لباس بدهم، اگر غذا نداری به تو غذا بدهم؛ در این هنگام این مرد به زمین افتاد و گفت تو حسن هستی؟ حضرت گفت بله؛ آن مرد گفت به ما چیز دیگری نسبت به شما گفته اند./822/پ201/ج