حسد دام شیطان برای بشر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید در کتاب اخلاق در قرآن بحث حسد و خیرخواهی را مورد بررسی قرار می دهد و آن را ریشه بسیاری از بدی ها می داند.

آنچه که می خوانید بخش هایی از سخنان این مرجع تقلید است:

از رذایل اخلاقی که در طول تاریخ بشر آثار بسیار منفی فردي و اجتماعی داشته است مسئله حسد است، حسد به معنی«ناراحت شدن از نعمت هایی که خداوند نصیب دیگران کرده و آرزوي زوال آنها و حتّی تلاش و کوشش در این راه».

حسد فضای روح آدمی را تیره و تار و فضاي زندگی او را ظلمانی و محیط جامعه را مملوّ از ناامنی می کند! حسودان نه آرامشی در دنیا دارند،نه آسایشی در آخرت و چون تمام تلاششان این است که نعمت را از محسود بگیرند، آلوده انواع جنایت ها می شوند دروغ می گویند، غیبت می کنند، دست به انواع ظلم و ستم می زنند و حتّی در حالات شدید و بحرانی از قتل و خونریزي نیز ابا ندارند!

 درواقع می توان گفت: حسد یکی از ریشه هاي اصلی تمام بدي هاست و از دام هاي بسیار خطرناك شیطان است، همان دامی که در نخستین روزهاي آفرینش بشر کار خود را کرد و فرزند آدم(ع) قابیل را به کام خود فرو کشید و دستش را به خون آلوده کرد و به همین دلیل در روایات اسلامی، حسد یکی از اصول سه گانه کفر شمرده شده است.

با این اشاره به آیات قرآن بازمی گردیم و بازتاب این مسئله را در آیات قرآنی مشاهده می کنیم؛ وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ ابْنَیْ آدَمَ بِالْحَقِّ اِذْ قَرَّبَا قُرْبَاناً فَتُقُبِّلَ مِنْ احَدِهِمَا وَ لَمْ یُتَقَبَّلْ مِنَ الاْخَرِ قَالَ لاََقْتُلَنَّکَ قَالَ اِنَّمَا یَتَقَبَّلُ الُله مِنَ الْمُتَّقِینَ * لَئِنْ بَسَ طْتَ اِلَیَّ یَدَكَ لِتَقْتُلَنِی مَا اَنَا بِبَاسِط یَدِيَ اِلَیْکَ ؛و داستان دو فرزند آدم را به حق بر آنها بخوان: هنگامی که هر کدام، کاري براي تقرّب(به پروردگار) انجام دادند، امّا از یکی: پذیرفته شد و از دیگري پذیرفته نشد(برادري که عملش مردود شده بود، به برادر دیگر) گفت« به خدا سوگند تو را خواهم کشت » (برادر دیگر) گفت.« من چه گناهی دارم(زیرا) خدا تنها از پرهیزگاران می پذیرد » اگر تو براي کشتن من دست دراز کنی، من:هرگز به قتل تو دست نمی گشایم، چون از پروردگار جهانیان می ترسم؛ نفس سرکش کم کم او را به کشتن برادرش ترغیب کرد سرانجام او را کشت و از زیانکاران شد.

در این آیات سخن از داستان فرزندان آدم است که یکی بر دیگري حسد برد و سرانجام دستش به خون برادر آغشته شد و نخستین قتل و جنایت در روي زمین صورت گرفت و سرآغازي براي جنایت هاي دیگر شد!

هابیل در مقابل جواب قابیل می گوید: اگر عمل تو پذیرفته نشده است من گناهی ندارم زیرا خداوند تنها از پرهیزکاران می پذیرد یعنی من مشکلی براي تو ایجاد نکرده ام که قصد جان مرا کرده اي، مشکل تو از درون جان تواست، تو عملت ناخالص بوده و با تقوا آمیخته نشده و به همین دلیل مقبول درگاه خداوند نگردیده است، او پاك است و جز پاك نمی پذیرد.

سرانجام آتش کینه و حسد در دل او چنان شعله ور شد که پیوندهاي برادري و اخوّت را نابود کرد، خون چشمان قابیل را گرفت و آن گونه که قرآن می گوید نفس سرکش او، وي را مصمّم به کشتن برادر کرد و او را کشت و از زیانکاران شد؛آري او گرفتار زیان و خسران شد، هم برادر خود را از دست داد وهم آرامش دنیا را./۱۳۲۴/پ۲۰۳/ج