عربستان و ایفای نقش در صلح افغانستان؛ تقلا برای کسب مشروعیت

به گزارش خبرگزاری رسا، دور بعدی مذاکرات صلح میان زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان و اعضای دفتر سیاسی طالبان در قطر قرار است در عربستان برگزار شود.

یادآوری می‌شود، نشست ابوظبی پس از آن برگزار شد که خلیلزاد در سفرهای متعدد منطقه‌ای به افغانستان، پاکستان، قطر و چند کشور دیگر ادعا کرد که قصد دارد تا پیش از رسیدن افغانستان به انتخابات آینده ریاست جمهوری، با طالبان به نتایج مشخصی درباره صلح برسد.

نقشه صلح آمریکایی برای بحران افغانستان

آمریکا پس از ورود جدی روسیه به مسأله صلح افغانستان، در اقدامی واکنشی یک نقشه راه برای صلح افغانستان روی دست گرفت که از دید واشنگتن، این طرح با همکاری پاکستان و عربستان امکان‌پذیر بود.

هدف آمریکا مثل همیشه نه صلح افغانستان، بلکه کوتاه کردن دست رقبای منطقه‌ای‌اش از افغانستان و همچنین پیشبرد اوضاع منطقه است تا منافع کاخ سفید تامین شود.

پس از نامه دونالد ترامپ به عمران خان نخست وزیر پاکستان برای همکاری بیشتر اسلام‌آباد-واشنگتن، دولت پاکستان نیز تلاش کرده تا نقش فعالی در این باره داشته باشد.

با اینکه شورای رهبری طالبان تمایلی ندارد غیر از قطر در کشور دیگری هر نوع مذاکره با این گروه انجام شود، اما تلاش عربستان و پاکستان به اینجا رسید که پس از دو نشست خلیلزاد در قطر، نشست سوم در ابوظبی برگزار شود.

این تصمیم به به این دلیل اتخاذ شد تا اختلافات میان دوحه و ریاض در دنیای عرب، تاثیری بر منافع متحدان آمریکا در این مذاکرات نگذارد.

اصرار عربستان در میزبانی نشست صلح افغانستان

مذاکرات صلح میان خلیلزاد و نمایندگان طالبان در جده، علاوه بر اینکه نوعی مشروعیت بخشی به عربستان در جهان اسلام محسوب می‌شود، همچنین باعث خواهد شد تا مقامات ریاض در تحولات آینده افغانستان نقش داشته باشند و از حاشیه‌ در متن قرار گیرند.

عربستان در نشست تابستان سال جاری با محوریت مسئله جنگ افغانستان، با دعوت از حدود یکصد روحانی از 37 کشور اسلامی تلاش کرد تا در راستای همکاری با استراتژی ترامپ مبنی بر تضعیف طالبان از گذر مشروعیت‌زدایی جنگ این گروه، گامی بردارد.

اما گروه طالبان این نشست را کاملا همسو با خواست‌های آمریکا و در راستای همکاری ریاض و واشنگتن دانست در عین حال با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که جنگ در افغانستان علیه اشغال آمریکا است و بین‌الافغانی نیست.

طالبان خطاب به رژیم آل سعود تاکید کرد: هر کسی اگر تلاش کند تا به خاطر خوشحالی آمریکا، احکام دینی را باطل اعلام کند به اشغال آمریکا در افغانستان کمک کرده است.

در نشست پیش رو در جده، عربستان همان موضع همکاری با آمریکا و تامین منافع منطقه‌ای خود را خواهد داشت و آگاهی طالبان از این مسئله موجب می‌شود تا این نشست در فضای بی‌اعتمادی برگزار شود.

ریاض و دست داشتن در بحران‌های یمن، خاورمیانه و افغانستان

عربستان در حالی قصد میزبانی از نشست پیرامون حل بحران افغانستان را دارد که مسئول بحران یمن و دیگر بحران‌های خاورمیانه دانسته می‌شود.

آخرین آمارهای سازمان بین‌المللی حفاظت از کودکان نشان می‌دهد جنگی که از سه سال قبل به رهبری عربستان در یمن آغاز شد تاکنون منجر به جان باختن بیش از 85 هزار کودک یمنی به دلیل قحطی و بیماری شده است.

با این وضع، طنزی بیش نیست که عربستان می‌خواهد با وجهه‌ مشروع به کمک افغانستان و حل بحران این کشور بشتابد. بنابراین طالبان کمترین اعتماد را در مذاکرات نسبت به عربستان خواهد داشت.

طالبان به خوبی به این مسائل واقف است و می‌داند که در این نشست‌ها، آمریکا و متحدناش در تلاش هستند منافع منطقه‌ای خود را دنبال کنند و امکان متضرر شدن این گروه در توافقات احتمالی نیز زیاد است.

با توجه به این نکات:

گروه طالبان هنوز اعتمادی به این مذاکرات ندارد، چرا که هیچ پیش‌شرطی از این گروه توسط آمریکا حل نشده تا اعتماد میان دو گروه مذاکره کننده ایجاد شود.

رهبران طالبان به دلیل وجود نام آنها در فهرست سیاه شورای امنیت سازمان ملل، در تردد و اقامت‌شان با دشواری‌های بسیار روبرو هستند و همچنین شرط اصلی‌شان مبنی بر اعلام تقویم خروج سربازان خارجی از افغانستان، همچنان مبهم و بدون پاسخ است.

آمریکا تا کنون در عملی کردن این شروط، هیچ گامی برنداشته و از همین رو طالبان نه به آمریکا و نه به متحدنش همچون عربستان اعتمادی ندارد.

هدف عربستان از میزبانی این گفت‌وگوها، نفوذ در تحولات سیاسی افغانستان است و تجربه تا کنون ثابت کرده که نفوذ ریاض در هر نقطه‌ای از منطقه، غیر از خرابی و خونریزی برای این کشورها نتیجه‌ای نداشته است.

حکومت افغانستان نیز که از مذاکرات جاری کاملا در حاشیه مانده است، تا کنون سکوت کرده و در نقش یک نظاره‌گر ظاهر شده است و از همین رو سردرگمی وضعیت برای افغانستان بسیار زیاد است./994/ب904/ف