بایسته های مسئله ترجمه و تألیفات بین المللی/جهان تشنه معارف اسلامی است

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور صبح امروز در آیین افتتاحیه اولین نمایشگاه کتاب حوزه در عرصه بین‌الملل که در سالن همایش‌های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، با اشاره به حضور پرشکوه مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن اظهار داشت: این حضور واقعاً پدیده عجیب و شگفت انگیزی بود و مردم با وجود اینکه از برخی از مشکلات اقتصادی گلایه دارند، اما نشان دادند که همیشه در صحنه های مورد نیاز بصیرت داشته و حضور چشمگیری را رقم خواهند زد.

وی در ادامه ضمن تشکر از برگزار کنندگان نمایشگاه کتاب سال حوزه در عرصه بین الملل افزود: طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی طرح ارزشمندی است که حدود ۱۵ نهاد حوزوی و حوزوی دانشگاهی و احیاناً دانشگاهی در آن مشارکت داشتند و هدف این طرح این بود که دستاوردهای این نهادها در قلمرو بین الملل در عرصه تولید و بازتولید آثار علوم انسانی و انسانی اسلامی را جمع‌آوری، تدوین و ارائه کنند که الحمدالله گام های بلندی در این زمینه برداشته شده است.

آیت الله اعرافی عنوان کرد: یکی از محورهایی یک سده گذشته و چند دهه انقلاب اسلامی در قم و نهادهای فرهنگی حوزوی انجام گرفته است ورود در عرصه بین الملل و تولید آثار به زبان‌های زنده دنیا بود که اگر به یک صد سال گذشته برگردیم حوزه های نجف، قم و سایر حوزهای مهم تشیع را مورد بررسی قرار دهیم، تقریباً می توانیم بگوییم که پرونده آنان از دستاوردی تولید آثار و ترجمه آثار اسلامی به زبان‌های دیگر دنیا(به جز عربی) خالی است.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه ابراز کرد: امروزه قرآن کریم به صد زبان دنیا ترجمه شده است در حالی که کتاب مقدس مسیحیان به گفته برخی از افراد به هزار زبان برگردانده شده است و لازم است ترجمه و تعالیفات دینی به زبان‌های دیگر تقویت و گسترش داده شده و ادامه پیدا کنند.

وی در ادامه افزود: دستاوردهای جدید در حوزه و مراکز علمی کشور ما دستاورد بزرگی است و می‌شود در این آثار تنوع اشخاص را مشاهده کرد و محتوا های متنوعی در قلمروهای مختلف تولید کرده ایم که علاوه بر این در پرتو این حرکت شاهد نیرو پروری و نیرو سازی هستیم و به امروز هزاران نفر در داخل و خارج در حوزه ترجمه تالیف و تدوین به زبان های مختلف ورزیدگی پیدا کرده و کارآموز شدند.

آیت الله اعرافی با بیان اینکه دانش فنی ترجمه علوم و معارف اسلامی فراهم آمده که امری بسیار مهم و قابل توجه است، گفت: نیروی نسبتاً کارآمد و هم گسترش ادبیات علوم اسلامی و ترکیبات واژگان آن در چندین زبان دنیا، دستاوردهای بزرگی است و ذخیره ای که ما می توانیم بر آن اشاره کنیم عدد و حجم تولیدات و تنوع نشر، تنوع های قلمروهای محتوایی، تربیت نیروی آزموده در حوزه ترجمه، دانش فنی ترجمه و گسترش گنجایش ادبیات زبان ها برای پذیرش معارف اسلامی است.

مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: موجی که ترجمه در دنیا ایجاد کرده است -در این که مشتری را افزایش داده و گرایش به اسلام و معارف اسلام ناب و تشیع را پیش برده‌ و آن را گسترش داده است- نیز قابل توجه است و این یکی از دستاوردها و خیزش نوین در عرصه ترجمه و تولید آثار اسلامی به زبان های دنیا است.

وی با اشاره به نقاط ضعف و نیازمندی به ترمیم و حضور مجاهدانه جدید حوزه و دانشگاهیان در عرصه ترجمه به زبان های مختلف اظهار داشت: کار ترجمه و تولید از لحاظ ساختاری متکثر و پراکنده است که تا این مرحله کاری طبیعیست و کسی نمی تواند ادعا کند که کل تولیدات ترجمه دنیا را می توان در یک ساختار تجمیع کرد؛ چراکه این امر شدنی نیست؛ اما آنچه که می توان به عنوان ضعف کار بر شمرد این است که یک نقشه کلان و راهبرد جامع و خطوط عمومی که این حلقه ها را در یک زنجیره ای قرار دهد وجود ندارد که البته این کار مشکلی است؛ اما امکان وجودی دارد.

آیت الله اعرافی افزود: در کیفیت ترجمه و تولیدات آثار ظرف های مختلفی وجود دارد و در واقع کیفیت، متناسب با کمیت نیست؛ درحالی که تولید آثار بین المللی نیاز به دقت بالا و کیفیت بیشتر آثار دارد تا از اتقان لازم برای رساندن مطالب دینی بر جامعه هدف برخوردار باشد.

وی تأکید کرد: یکی از نقطه ضعف ها نیز عدم تناسب محتوا با فرهنگ و گفتمان کشورها است و باید آثار تولیدی و ترجمه ها به گونه‌ای تهیه و تنظیم گردند که با ادبیات و فرهنگ کشورهای منتخب باشد که این امر نیز نیاز به دقت کافی و لازم دارد؛ علاوه بر اینکه باید نیاز سنجی و گفتمان شناسی برای تأثیر اثر ها را نیز داشته باشیم.

آیت الله اعرافی عنوان داشت: نیاز به اولویت گذاری در ترجمه کتب به زبان های مختلف داریم و باید ترجمه ها اولویت بندی شود؛ علاوه بر اینکه نیاز ما به واژه و ادبیات سازی و توسعه ادبیات زبان های مختلف برای تاثیر پذیری بیشتر افراد جامعه هدف، امری لازم و ضروری است که بسیاری از آشفتگی های این حوزه نیز به این خاطر است که این گونه تدابیری در حوزه ترجمه به زبان های خارجی وجود ندارد.

وی ادامه داد: متاسفانه در حوزه ترجمه و تالیفات بین المللی نظام بازخوردگیری نداریم؛ درحالی که باید آثاری که تولید می شوند بازخورد آنها در بین مردم و جامعه کشورهای هدف، مورد شناسایی قرار گرفته و نوع بازخورد آنان جمع آوری و مورد دقت نظر قرار گیرد؛ علاوه بر این که بازار نشر منسجم و شبکه متناسب برای توزیع آثار نیز وجود ندارد که باید ضعف در بازاریابی و نشر و تولید نیز جبران گردد.

عضو فقهای شورای نگهبان تصریح کرد: پخش فناوری ها و تولید نرم افزارهای لازم نیز امری لازم و ضروری می باشد که در این زمینه اقداماتی نیز انجام گرفته است؛ اما نیاز به کار جامعی وجود دارد که امیدواریم با همت مسئولین مرکز تحقیقاتی نور در این زمینه نیز شاهد برداشتن گام های بزرگ باشیم.

وی مطرح کرد: متاسفانه ما دایرة المعارف های متناسب با مناطق دنیا و اسلام در جهان نداریم و به فضل الهی درگذشته نزدیک موسسه ای در این زمینه تاسیس کردیم که موسسه ای جامع و در تراز انقلاب است که با هدف تولید دایره المعارف های مناطق مختلف اسلامی تاسیس گردیده است و در آن مجموعه کارهای مشترک برای دنیا با استفاده از دایرة المعارف های موجود انجام می گیرد.

آیت الله اعرافی ابراز کرد: زبان تخصصی در نظام آموزشی نیز یکی از نقطه ضعف هایی است که در این زمینه کمبود وجود دارد و انجمن های مختلف ای داخل این بحث شده‌اند که جامعه المصطفی العالمیه هم در این زمینه فعالیت دارد تا زبان های تخصصی بین المللی خود را توسعه دهیم.

وی تأکید کرد: در این نمایشگاه باید جنبش ها و جوشش ها را نشان داده و در این آینه نیز ضعف‌ها و کاستی‌ها هم شناسایی و شناخته شده و آنها را برطرف کنیم تا در کنار هم چاره اندیشی کرده و نقطه ضعف‌ها را برطرف کنیم و با همراهی و همکاری کارها را پیش ببریم.

آیت الله اعرافی خاطرنشان کرد: اگر سخنان ائمه معصومان علیهم السلام و معارف اسلامی را به دنیا عرضه کنیم، فوق تصور ما در جهان خریدار دارد و ما باید برای این خریداران اقدامات لازم را در حوزه ترجمه و نشر انجام دهیم؛ چراکه ما در برابر این نیاز عطش وتشنگی مردم جهان مسئولیت سنگینی برعهده داریم.