بی‌اعتمادی به آمریکا؛ درسی از سرنوشت افغانستان و اوکراین

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران بارها در سخنان خود بر ضرورت بی‌اعتمادی به آمریکا تأکید کرده و این مسئله را ناشی از سیاست‌های مداخله‌جویانه، رفتارهای متناقض و نقض مکرر تعهدات بین‌المللی ایالات متحده دانسته‌اند. این رویکرد رهبر انقلاب بیانگر اهمیت تقویت استقلال ملی و هوشیاری در برابر قدرت‌های استکباری است که تلاش می‌کنند نفوذ یا سلطه خود را بر سایر کشورها گسترش دهند.

حوادث افغانستان و اوکراین نمونه‌های شاخصی از سیاست‌های خارجی پرتناقض آمریکا هستند که به‌طور آشکار ماهیت غیرقابل اعتماد آن کشور را نشان می‌دهند، رهبر انقلاب با اشاره به این رخدادها، هشدار داده‌اند که اتکا به آمریکا نه‌تنها تضمینی برای امنیت و منافع ملی کشورها نیست، بلکه می‌تواند آنها را به سوی بحران‌های عمیق و آسیب‌های جدی سوق دهد، به‌ویژه در شرایطی که منافع آمریکا چنین اقتضا کند.

نمونه‌ای آشکار از بی‌مسئولیتی آمریکا در مورد افغانستان 

در مورد افغانستان، خروج شتاب‌زده نیروهای آمریکایی در سال ۱۴۰۰، که منجر به سقوط سریع دولت تحت حمایت واشنگتن و بازگشت طالبان به قدرت شد، نمونه‌ای آشکار از بی‌مسئولیتی آمریکا است، رهبر انقلاب در این رابطه تصریح کرده‌اند که آمریکا در مواقع حساس متحدان خود را رها کرده و هیچ تعهدی نسبت به حفظ منافع آنها ندارد، ایشان در سخنرانی خود فرمودند: «ارتش آمریکا که خب مجهّز به انواع تجهیزات گوناگونِ متعارف و فوق متعارف است، وارد کشور همسایه‌ی ما افغانستان شدند برای اینکه حکومت طالبان را سرنگون کنند؛ بیست سال در این کشور ماندند و کشتار کردند و جنایت کردند و اشغال کردند و مواد مخدّر را ترویج کردند و زیرساخت‌های محدود این کشور را نابود کردند؛ بعد از بیست سال، حکومت را دادند به طالبان و خارج شدند؛ یعنی آمده بودند که طالبان را از قدرت ساقط کنند، بیست سال هم این‌ جور با این وضعیّت در این کشور ماندند و این همه جنایت، این همه تلفات، این همه هزینه‌های مادّی و انسانی کردند، آخرش هم حکومت را رها کردند در دست طالبان و از کشور بیرون رفتند و برگشتند»( بیانات در مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح، ۱۴۰۰/۰۷/۱۱)

این اقدام آمریکا نه‌تنها افغانستان را وارد بحرانی عمیق در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی کرد، بلکه اعتبار جهانی این کشور را نیز خدشه‌دار ساخت، چنین عملکردی نشان داد که اتکا به قدرت‌هایی نظیر آمریکا می‌تواند برای هر کشوری خطرناک باشد، این حادثه باید برای دیگر کشورها درسی بزرگ باشد تا با تقویت استقلال و خوداتکایی، از وابستگی به قدرت‌های خارجی بپرهیزند و از گرفتار شدن در چنین سرنوشت شومی اجتناب کنند.

سیاست‌های متناقض و دوگانه آمریکا در مورد اوکراین

در موضوع اوکراین، سیاست‌های متناقض و دوگانه آمریکا و ناتو در قبال این کشور یک نمونه آشکار از بی‌اعتمادی نسبت به آمریکاست. آمریکا با تحریک اوکراین به رویارویی با روسیه و سپس عدم ارائه حمایت کافی به این کشور، بار دیگر نشان داد که منافع خود را فراتر از هر چیز دیگری قرار می‌دهد. رهبر معظم انقلاب در بیاناتی فرمودند: «پشتیبانی قدرتهای غربی از کشورها و دولتهایی که ‌دست‌نشانده‌ی آنها هستند، یک سراب است، واقعیّت ندارد؛ این را همه‌ی دولتها بدانند. آن دولتهایی که پشت‌گرمی‌شان به آمریکا و به اروپا است، ببینند وضع ‌امروز اوکراین و دیروز افغانستان را. هم رئیس‌جمهور اوکراین همین چند روز پیش گفت، هم رئیس‌جمهور فراری افغانستان چندی قبل گفت؛ گفت ما اعتماد ‌کردیم به آمریکا، اعتماد کردیم به دولتهای غربی، [ولی] ما را تنها گذاشتند. به اینها نمیشود اعتماد کرد»( بیانات در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید مبعث، ۱۴۰۰/۱۲/۱0)

پشت بسیاری از جنگ‌های جهان، آثار مستقیم یا غیرمستقیم دخالت‌های آمریکا به وضوح دیده می‌شود. این رژیم که هیچ‌گاه به چارچوب‌های مشخص پایبند نبوده و از هر فرصتی برای دستیابی به منافع خود بهره‌برداری می‌کند، آماده است برای تحقق اهدافش دست به هر اقدامی بزند. آن‌ها با برنامه‌ریزی دقیق در مناطقی که نیاز دارند، مسیرهای دستیابی به منافع خود را هموار می‌سازند و از ارتکاب هیچ ظلم و جنایتی دریغ نمی‌کنند. رهبر معظم انقلاب نیز با اشاره به سابقه جنایات آمریکا از زمان تأسیس این کشور، فرمودند: «جنگ اوکراین را در واقع آمریکا راه انداخت؛ برای گسترش ناتو به سمت شرق، مقدّمات این جنگ را در ‌واقع آمریکا به وجود آورد؛ الان هم بیشترین سود را، بیشترین بهره را آمریکا از جنگ اوکراین می‌برد. مردم اوکراین بیچاره‌ها دچار مشکل‌ند، سودش را ‌کارخانجات اسلحه‌سازی آمریکا می‌برند؛ لذا با اتمام جنگ اوکراین همراهی نمی‌کنند؛ آمریکا مانع کارهایی است که باید انجام بگیرد تا این جنگ تمام بشود و ‌نمی‌گذارد؛ آنها از اتمام جنگ اوکراین ناراضی هستند‌.»( بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی؛ ۱۴۰۲/۰۱/۰1)

رفتار غیرقابل پیش‌بینی و تناقض‌آمیز آمریکا باعث شده است بسیاری از کشورها، از جمله ایران با احتیاط بیشتری در تعامل با این قدرت جهانی عمل کنند. تاریخ نیز موید آن است که ایران در برخورد با سیاست‌های آمریکا تاکنون موضع‌گیری‌های صحیحی داشته است، دخالت‌های مکرر آمریکا در امور داخلی کشورها، بحران‌آفرینی در مناطق مختلف جهان و ایجاد بی‌ثباتی و ناامنی، همگی هشدارهایی جدی برای اعتماد به این کشور محسوب می‌شوند.

نتیجه‌گیری

رویدادهای مرتبط با افغانستان و اوکراین به‌خوبی نشان می‌دهد که آمریکا علاوه بر غیرقابل ‌اعتماد بودن، همواره به‌عنوان یک قدرت استکباری، منافع خود را در صدر قرار داده است و تحلیل‌های دقیق رهبر معظم انقلاب از این وقایع نیز بر لزوم بی‌اعتمادی به آمریکا و تقویت استقلال ملی تأکید دارد، تجربیات برخورد ایالات متحده با دوستان و دشمنان، درس‌های ارزشمندی برای ایران و سایر ملت‌ها به همراه دارد تا در تعاملات و مذاکرات با این کشور با احتیاط عمل کرده و فریب دشمنی و رفتارهای غیرصادقانه آن را نخورند.

نویسنده: مهدی الهی