حجت الاسلام رستمی تبیین کرد؛
الگوی پنج‌مرحله‌ای رهبر معظم انقلاب برای راهبری حرکت عمومی جبهه مقاومت
پژوهشگر انقلاب اسلامی در جلسه دفاعیه پایان‌نامه ارشد با عنوان «صورت‌بندی الگوی راهبری فرهنگی حرکت عمومی در محور مقاومت مبتنی بر اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای»، تأکید کرد: غایت و هدف اساسی بعثت انبیای الهی، بیدارسازی مردم و شکل‌دهی قیام جمعی آنان برای برپایی عدالت است.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمدصادق رستمی، پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی، در جلسه دفاعیه دانشگاه باقرالعلوم(ع) که روز سه‌شنبه برگزار شد، مقاله‌ای با عنوان «صورت‌بندی الگوی راهبری فرهنگی حرکت عمومی در محور مقاومت مبتنی بر اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای» ارائه کرد.
وی در آغاز سخنان خود با اشاره به فلسفه بعثت انبیای الهی گفت: راهبرد اساسی انبیای الهی، ایجاد حرکت عمومی و قیام جمعی برای برپایی عدالت است. پیامبران نه‌تنها خود مدیران و رهبران جریان‌های اجتماعی بودند بلکه مأموریت داشتند مردم را به خودآگاهی، هم‌افزایی و حرکت جهادی در مسیر حق دعوت کنند.
این پژوهشگر انقلاب اسلامی تاکید کرد: پیامبران الهی و اوصیای ایشان، متولیان ارائه «بینات»، «کتاب» و «میزان» هستند، تا راهبری این قیام عمومی را بر عهده گیرند؛ اما تحقق نهایی این افق نورانی، در گرو به فعلیت رسیدن اراده جمعی انسان‌ها در اقامه قسط است.
تحقق آرمان انبیاء در قالبی نوین
حجت الاسلام رستمی در ادامه به تطبیق این الگو در بستر معاصر پرداخت و افزود: حماسه‌ای چون طوفان الاقصی نقطه عطفی در تاریخ جهان معاصر است؛ چراکه امروز گفتمان مقاومت از سطح منطقه‌ای فراتر رفته و به حرکتی جهانی، فراملی و فرامذهبی تبدیل شده است. اکنون از تنگنای ناسیونالیسم اسلامی عبور کرده‌ایم و به کنش جمعی جهانی رسیده‌ایم؛ جریانی که در قلب دانشگاه‌های اروپا و آمریکا نیز طنین‌انداز شده است.
وی تأکید کرد: این موج جهانی نشانه‌ای از تحقق اهداف راهبردی بعثت انبیای الهی در قالبی نوین است؛ چراکه انسان‌های آزاده در سراسر جهان، بی‌آنکه الزماً مسلمان باشند با فطرت بیدارشده خود در برابر ظلم و بی‌عدالتی می‌ایستند.
فرصت و تهدید در میدان جنگ روایت‌ها
پژوهشگر انقلاب اسلامی در ادامه سخنانش با نگاهی دووجهی به شرایط کنونی گفت: امروز با پدیده‌ای مواجه‌ایم که هم فرصت بی‌بدیلی برای ترویج حقیقت و عدالت است و هم تهدیدی بزرگ محسوب می‌شود؛ زیرا دشمنان که سال‌ها در میدان جنگ شناختی و ترکیبی پیشتازند می‌کوشند این بیداری جهانی را مهار و منحرف کنند.
وی با یادآوری تجربه تلخ انحراف بیداری اسلامی در کشورهای مصر و تونس اظهار کرد: بی‌توجهی به مدیریت روایت و تبیین صحیح رخدادها موجب شد دشمنان از این غفلت رسانه‌ای استفاده کرده و مسیر تحولات را منحرف سازند. امروز اما شرایط متفاوت است؛ قدرت نرم تازه‌ای در جهان اسلام شکل گرفته که دیگر وابسته به رسانه‌های بزرگ نیست. خود گفتمان مقاومت به رسانه‌ای زنده و خودجوش تبدیل شده است. آری! مقاومت خود رسانه است.
حجت الاسلام رستمی تاکید کرد: این گفتمان با اتکاء به جاذبه فطری و توان درونی در روایتگری توانسته تحریم و سانسور رسانه‌ای را بی‌اثر سازد و پیام خود را به جهانیان برساند.
دو ضرورت راهبردی در دوران جدید مقاومت
وی در ادامه سخنان خود دو ضرورت مهم را در مدیریت فرهنگی این دوران برشمرد: نخست راهبری فرهنگی در دوران جنگ روایت‌ها؛ به‌معنای مدیریت هوشمند روایت‌ها و تبیین درست حماسه‌ها تا دشمن نتواند مقاومت را با واژگانی چون «افراط‌گرایی» و «تروریسم» تحریف کند. دوم گذار از تحلیل‌های صرفاً توصیفی به الگوهای عملیاتی و آینده‌پژوهانه؛ چراکه بخش عمده ادبیات مقاومت در جهان اسلام، تاریخی و تحلیلی است و کمتر به مدیریت و راهبری این جریان در میدان عمل پرداخته شده است.
روش پژوهش: تحلیل مضمون بیانات رهبر انقلاب
حجت الاسلام رستمی در تبیین روش‌شناختی پایان‌نامه خود ادامه داد: در این پژوهش، مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب از ۱۸ مهرماه ۱۴۰۲ تا ۱۹ دی‌ماه ۱۴۰۳ به‌صورت نظام‌مند مورد مطالعه و تحلیل مضمون قرار گرفت. در مرحله نخست ۴۶۴ کد پایه استخراج شد که پس از پالایش، ۱۸۱ کد یگانه باقی ماند.
وی افزود: این کدها در نهایت در قالب پنج مضمون فراگیر دسته‌بندی شدند: بیداری اجتماعی، شناخت اجتماعی، ایمان اجتماعی، اقدام اجتماعی و جریان اجتماعی. محور پرتکرار در بیانات رهبر معظم انقلاب، مظلومیت مردم غزه بود که ۲۳ بار به‌طور مستقیم مورد تأکید قرار گرفته است. رسوایی تمدن غرب نیز دومین محور پرتکرار به شمار می‌رود.
این پژوهشگر انقلاب اسلامی ادامه داد: داده‌های به‌دست‌آمده منجر به طراحی الگویی مفهومی با عنوان «راهبری فرهنگی حرکت عمومی اسلامی و انسانی جبهه مقاومت» شد. این الگو برگرفته از معارف اسلام ناب محمدی(ص) است اما زبان آن جهانی و انسانی است و از مرزهای مذهبی فراتر می‌رود. به همین دلیل، مخاطبان جهانی به‌راحتی با آن ارتباط برقرار می‌کنند.
حجت الاسلام رستمی با استفاده از استعاره «چرخ‌دنده» ساختار این الگو را چنین توصیف کرد: هر مرحله از حرکت با مرحله بعدی در پیوند و تعامل است؛ چرخ اول بیداری اجتماعی است که راه افتادن آن به زمان، برنامه‌ریزی و روایت‌پردازی هنرمندانه نیاز دارد. وقتی این چرخ حرکت کند موجی از بیداری جهانی در واکنش به مظلومیت ملت فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی شکل می‌گیرد. "کما اینکه شکل گرفته است"
وی افزود: در بیانات رهبر معظم انقلاب این بیداری با افشای فضاحت تمدن غرب گره خورده است؛ جایی که نقاب فریبنده‌ی "رویای آمریکایی" فرو می‌افتد و این گره شناختی از پیش پای انسان امروز برداشته می‌شود و از همین نقطه افق جدیدی برای اندیشیدن به گفتمان آزادی حقیقی گشوده می‌شود
از بیداری تا شناخت
حجت الاسلام رستمی در ادامه گفت: این بیداری اجتماعی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های هنر متعهد و رسانه هوشمند شتاب می‌گیرد. تعامل میان هنر متعالی و عملیات رسانه‌ای دقیق عامل تداوم بیداری است و جامعه را به مرحله شناخت اجتماعی می‌رساند؛ یعنی رسیدن از عواطف و احساسات صرف به تحلیل آگاهانه از وضعیت خود و جهان.
وی اظهار داشت: در این مرحله جامعه از واکنش‌های احساسی به کنش‌های عقلانی و تحلیلی می‌رسد. نقش رهبر معظم انقلاب در این فرایند شناختی، تبیین دقیق راهبردهای دشمن است؛ از جمله معرفی سه راهبرد ایجاد ترس و واهمه عمومی،یأس‌آفرینی و تفرقه افکنی است. مقابله با این سه راهبرد زمینه حراست از بیداری اجتماعی و رسیدن به شناخت اجتماعی را فراهم می‌آورد و اینچنین عاطفه با شناخت همراه می‌شود.
سه گام تا تحقق عدالت
حجت الاسلام رستمی با اشاره به مرحله سوم الگو افزود: در این گام، شناخت آگاهانه به ایمان پایدار تبدیل می‌شود.
برای راه‌اندازی حرکتی عمومی، صرف بیداری اجتماعی و تبیین تفصیلی مسائل مرتبط، کافی نیست. این مسئله به عنصر سومی به نام «ایمان اجتماعی» نیاز دارد. توضیح آنکه شکل‌گیری حرکتی عمومی، آنگاه به مقام فعلیت می‌رسد که مبادی میل جمعی به آن هدایت شود و مبادی میل جمعی و نظام تمایلات اجتماعی، سازنده اراده جامعه است. رهبر معظّم انقلاب اسلامی، در بخش ایمان اجتماعی، برای امیدآفرینی در فرایند ایجاد حرکت عمومی، نقش ویژه‌ای قائل هستند و در طول این بازه زمانی، ۱۷ بار به وعده قطعی پیروزی ملت فلسطین اشاره کرده‌اند؛ این امیدآفرینی، حلقه اتصال میان شناخت و ایمان است.
وی تصریح کرد: از دل ایمان، اقدام اجتماعی زاده می‌شود: در این مرحله، باور درونی به عمل بیرونی تبدیل می‌گردد و کنش‌های متنوعی میان اقشار مختلف شکل می‌گیرد؛ از دانش‌آموزان و طلاب تا نخبگان دانشگاهی و فعالان سیاسی. نمونه روشن آن، جنبش‌های دانشجویی در دانشگاه‌های جهان است که با الهام‌گیری از گفتمان مقاومت، صدای حق‌طلبی را جهانی کرده است.
حجت الاسلام رستمی مرحله نهایی الگوی راهبری را «جریان اجتماعی» دانست و اظهار داشت: در این مرحله حرکت از یک کنش مقطعی به جریانی ماندگار و خودتقویت‌گر تبدیل می‌شود. می‌توان آن را با استعاره "چرخ لنگر" توضیح داد؛ همان‌گونه که چرخ لنگر ابتدا به سختی حرکت می‌کند اما پس از شتاب‌گیری به منبع انرژی پایدار تبدیل می‌شود جریان اجتماعی نیز پس از تثبیت، نیروی محرکه‌ای برای تداوم حرکت عمومی می‌شود.
وی افزود: این پویایی سبب می‌شود که چرخه از نو آغاز گردد؛ هر جریان اجتماعی تازه، خود بیداری جدیدی را رقم می‌زند، آگاهی و ایمان تازه‌ای می‌آفریند و زمینه اقدامات نو را فراهم می‌سازد. بدین‌سان، حرکت مقاومت در یک مدار پیوسته و تصاعدی استمرار می‌یابد.
از نظریه تا الگوسازی عملی
حجت‌الاسلام رستمی در پایان این نشست تأکید کرد: امروز زمان آن رسیده است که از سطح توصیفات وضعیت‌شناسانه، فراتر رفته و گفتمان مقاومت را به مرحله الگوسازی عملیاتی در عرصه جهانی ارتقا دهیم. این کار نیازمند پژوهش‌های کیفی، شبکه‌سازی فرهنگی و طراحی نظام‌مند در عرصه رسانه و هنر متعهد است.
وی خاطرنشان کرد: مدل راهبری فرهنگی برگرفته از بیانات رهبر معظم انقلاب می‌تواند نقشه راهی برای مدیریت حرکت عمومی امت اسلامی و آزادگان جهان باشد؛ حرکتی که از بیداری آغاز می‌شود و در نهایت به جریان تمدنی عدالت ختم خواهد شد؛ ان‌شاءالله.
ارسال نظرات