عبور از علم ترجمهای به علم اقتدارآفرین
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجتالاسلام شاهد سالخورده، دانشجوی کارشناسی ارشد مدرسی انقلاب اسلامی و دبیر انجمن علمی انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی، در نشست «گامی علمی برای ایرانی قوی» با موضوع ظرفیتهای علمی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که با حضور تشکل های مختلف دانشجویی در خبرگزاری رسا برگزار شد، گفت: برای تبیین دقیق و راهبری علم و پژوهش در راستای بیانیه گام دوم ابتدا باید معنای علم و پژوهش را به صورت کلان بازنگری کنیم. امروزه علم در غرب تعریف مشخصی دارد و نباید پیشفرضهای تولید علم صرفاً بر مبنای تمدن غرب متکی باشد.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب بارها هشدار دادهاند که علمِ غربی، با همه پیشرفتش، ذاتاً سکولار و گاهی «بیرحم» است. در متون دینی مفهوم مهمی داریم به نام علم نافع که باید بررسی شود. رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان صراحتاً فرمودند: «علم باید نافع باشد؛ علمی که به درد دنیا یا آخرت مردم نخورد، تضییع عمر است.» ؛ اینکه چه علمی، چه ماهیتی دارد، آیا علوم غربی برای بشر منفعت دارد و این منفعت تنها محدود به جنبه کاربردی است یا اینکه علم میتواند در مسیر تمدنسازی اسلامی اثرگذار باشد.
تولید علم نافع و تحقق ایران قوی
دبیر انجمن علمی انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی با بیان اینکه تولید علمی باید هدفمند باشد، خاطرنشان کرد: علمی که امروز در دانشگاهها داریم ظرفیتهای فراوانی دارد، اما اگر به خروجی مشخص و کاربردی نرسد، متأسفانه بهرهوری لازم را نخواهد داشت. علم باید از مرحله دانایی به توانایی تبدیل شود و تولید علمی دانشجویان باید متناسب با نیازهای تمدنی و کشور باشد، نه صرفاً برای دریافت مدرک یا نمره. این اتلافِ انرژی، دقیقاً متضادِ با آن «جهاد علمی» است که رهبری در بیانیه گام دوم خواستهاند. این همان نکتهای است که رهبری بر آن تأکید دارند؛ دانشجو باید تولیدگر باشد و تنها به مصرفکننده دانش غربی و پیشفرضهای آن محدود نشود.
وی ادامه داد: مثالهایی از حوز های مختلف علمی از جمله حوزه پزشکی و فیزیولوژی نشان میدهد که هنوز بسیاری از پدیدهها به طور کامل شناخته نشدهاند؛ از مکانیزم قلب و گره سینوسی گرفته تا ساختارهای پیچیده بدن. اگر دانشجویان تولیدگر باشند، میتوانند با نگاه پژوهشی و مستقل، این خلأها را شناسایی و پر کنند و به دانش ما عمق و اثرگذاری واقعی ببخشند. آقا در بیانیه گام دوم میفرمایند که: «ما باید از مرزهای دانش عبور کنیم. تولید علم نافع یعنی خروجی علمی ما باید نافع باشد و به توسعه علمی کشور و تحقق ایران قوی کمک کند. این نگاه هم محور تحقق تمدن اسلامی و هم پاسخ به نیازهای علمی، اقتصادی و فرهنگی جامعه است.
پایان نامههای هدفمند؛ تغییر از مصرفکنندگی به تولیدکنندگی
حجت الاسلام سالخورده با تأکید بر اهمیت هدفمند بودن پایان نامهها و پژوهشهای دانشجویی گفت: «یکی از راهکارهای اصلی، توجه به پایان نامهها و پروژههای پژوهشی در دانشگاه است. آموزشها باید پژوهشمحور باشند؛ یعنی کلاسها و ساعات آموزشی تنها وقتی مؤثر خواهند بود که خروجی مشخص و کاربردی داشته باشند. پایان نامههای کارشناسی ارشد و دکتری باید هدفمند باشند و متناسب با نیازهای جامعه و علوم مختلف طراحی شوند و مستقیماً به پیشرفت علمی کشور کمک کند. این موضوع، تغییر موضع از مصرفکننده به تولیدکننده علم را ممکن میسازد و باعث میشود دانشجو به عنوان نیروی فعال و اثرگذار در جامعه عمل کند. در این مسیر، الزاماً نباید به پیشفرضها و مدلهای علمی غربی بسنده کرد، بلکه باید با تولید علم نافع، استقلال علمی و تمدنی کشور را تقویت کرد.
وی در پایان گفت: رهبر انقلاب اسلامی بارها بر اهمیت تولید علم نافع و خروجیمحور بودن پژوهشها تأکید داشتهاند و بیانیه گام دوم انقلاب نیز به وضوح بر این موضوع تأکید کرده است. این همان چارچوبی است که میتواند دانشجوی امروز را به محور پیشرفت علمی و تمدنسازی کشور تبدیل کند و نقش او را در تحقق ایران قوی تثبیت نماید.