پاسخ های آیت الله مصباح یزدی به شبهاتی درباره خداشناسی و رؤیت خدا
خبرگزاری رسا ـ رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به وجود برخی شبهات و سؤالات در خصوص امکان رؤیت خدا و همچنین بحث خداشناسی تاکید کرد: برخی از ظاهر بینان که قدرت تعقل چندانی هم ندارند، با برداشت سطحی از آیات و روایات استدلال کرده اند که خدا را با چشم ظاهری می شود دید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، دوشنه شب در ادامه بحث تفسیر خطبه فدکیه که در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار شد، با تبیین و بررسی راه های شناخت خداوند تبارک و تعالی تصریح کرد: اکثر ما وقتی اوصاف خدا را بیان می کنیم، یک چیز مبهم را تصور می کنیم همچون نوری که همه عالم را فراگرفته باشد، و تصور می کنیم چون خدا جسم نیست، همچون نوری است که همه عالم را فراگرفته است.
وی تصریح کرد: بسیاری از افراد عوام که قدرت عقلی شان چندان قوی نیست، کم و بیش چنین تصوراتی را دارند، ولی درست تر این است که بگوییم اینها نشات گرفته از وهم ما است و خدا از این موارد منزه است.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه کسانی که قدرت تعقل شان بالاست می فهمند که خدا قابل درک ظاهری و حسی نیست، ترکیب در وجود خدا را محال دانست و ابراز داشت: ما اگر رؤیت را درست معنا کنیم متوجه می شویم که محال است چنین نسبت هایی را به خدا بدهیم.
وی ادامه داد: اثبات عدم رؤیت خدا چندان مشکل نیست، اما برخی از افراد برای رؤیت خدا به آیات و روایاتی ازقرآن کریم استناد کرده اند و گفته اند در روز قیامت کسانی هستند که خدا را می بینند.
آیت الله مصباح یزدی افزود: اینکه خدا جسم و قابل دیدن نیست، اثبات آن برای کسی که حداقل آشنایی با استدلال های عقلی دارد چندان دشوار نیست.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به وصف زبانی خداوند تبارک و تعالی گفت: وقتی تصور صحیحی از خدا در ذهن نداشته باشیم، بیان درستی نیز نخواهیم داشت، ما نمی توانیم با ابزار ادراکی خود تصور صحیحی از خدا داشته باشیم و به طور صحیح او را توصیف و شکل و شمایلی برای او اثبات کنیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه ما ادراک عقلی را از تجربه ادراکات حسی بدست می آوریم ابراز داشت: برخی ها اشکال کرده اند که وقتی ادراکات حسی به خدا تعلق نمی گیرد، نمی توان از او ادراکات عقلی درستی داشت.
وی در جواب این اشکال گفت: ادراک عقلی به دو گونه است، آنچه از جزئیات انتزاع می شود و آنچه عقل آن را ابداع می کند و این نوع ادراکات که حیثیت های وجودی را بیان می کند، از قبیل معقولات ثانویه است و این موضوع به صورت سمبلیک از وجود خارجی حکایت می کند.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به شبهه ای در خصوص معرفت به خدا تاکید کرد: ما باید بدانیم خدا را می شود شناخت و باید شناخت، از سویی دیگر ما مکلف هستیم که معرفت به خدا پیدا کنیم، اما معرفت او ممکن نیست و این معنا تکلیف انسان به امر محال می شود و تکلیف به محال نیز صحیح نیست.
وی ادامه داد: در ادعیه ما دعا می کنیم که خدایا معرفت خودت را نصیب ما کن، اگر معرفت به خدا محال است، پس این خواستن ها و ادعیه چیست؟ متاسفانه برخی ها بخاطر اینکه تنزیه شان کامل شود، گفته اند خدا را نمی شود شناخت و حتی برخی از بزرگان نیز تصریح کرده اند که اطلاق موجود بر خدا نمی شود انجام داد.
این استاد برجسته حوزه علمیه قم در پاسخ به این شبهه و اشکال گفت: اینهمه اوصاف درباره خدا در آیات و روایات آمده است و بحث های فراوانی در این خصوص انجام شده است، در ادعیه مختلف درخواست معرفت خدا را می کنیم، آیا واقعا ما درخواست به محال می کنیم؟
وی بیان داشت: گفته اند ما این اوصاف را نمی فهمیم، اما تعبدا آن را به خدا نسبت می دهیم، این یک گرایش شاذ در فکر و کج سلیقگی در اندیشه و تفکر است.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تاکید کرد: عقل این مفاهیم را درک می کند، هر چند مصداق آن در علم بشری محدود است، این هنر عقل است و این هنر را نیز خدا به انسان داده است.
وی بیان داشت: تاکیدات بسیار زیادی در ادعیه و آموزه های دینی و اسلامی در این خصوص آمده است، حال عده ای بیایند و بگویند این امر منتهی به امر به محال می شود، این کم لطفی است.
آیت الله مصباح یزدی افزود: راه حل آن این است که وقتی کلمه ذات را به خدا نسبت می دهیم، این موضوع مفهومی است و معنایش این نیست که کنه آن ذات را فهمیده ایم.
وی درک کنه خدا را فوق ادراک بشر دانست و ابراز داشت: درک حضوری نسبت به خدا در انبیا، اولیا و بزرگان است، اما در ما این موضوع در مرحله نیمه آگاهانه است و باید با زحمت و تلاش سعی کنیم لیاقت کسب آن نور الهی را پیدا کنیم.
آیت الله مصباح یزدی بیان داشت: علم حضوری بسیار قیمتی و با ارزش است که امیدواریم به برکت توسل به ائمه اطهار(ع) توفیق و لیاقت کسب مرتبه ای از آن را کسب کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه گفتن لااله الاالله تنها یک اعتراف ساده نیست ابراز داشت: این موضوع عمقی دارد که مراتب توحید را تشکیل می دهد و شاخصه اصلی آن نیز اخلاص است.
آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه خدا آشنایی با خود را در وجود همه انسان ها قرار داده است تاکید کرد: درست است که درک خدا به صورت ذهنی خیلی واضح است، اما نباید تصور شود که درک ذات اقدس اله تنها حسی است.
وی با اشاره به راه های شناخت خدا تصریح کرد: برخی از ظاهر بینان که قدرت تعقل چندانی هم ندارند، با برداشت سطحی از آیات و روایات استدلال کرده اند که خدا را با چشم ظاهری می شود دید.
آیت الله مصباح یزدی افزود: برخی ها که از این دسته معتدل تر هستند با تمسک و استدلال به برخی از آیات قرآن کریم و روایات اسلامی، قائل به امکان رؤیت خدا با چشم ظاهری شده اند، منتهی این رؤیت را مربوط به روز قیامت دانسته اند و باید توجه داشت که هر دو طرز تفکر فوق اشتباه است./924/پ201/ج
ارسال نظرات