گزارشی از نشست تخصصی اصول و مبانی حل مسائل مستحدثه فقهی
خبرگزاری رسا ـ نشست تخصصی «اصول و مبانی حل مسائل مستحدثه فقهی» به همت بخش نشست های مدرسه علمیه عالی نواب مشهد برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نشست تخصصی «اصول و مبانی حل مسائل مستحدثه فقهی»، به همت بخش نشست های مدرسه علمیه عالی نواب مشهد و با حضور جمع کثیری از طلاب، ششم آبان ماه در سالن کنفرانس ها این مدرسه برگزار شد.
بهترین قوانین آن است که با عینیت جامعه همسو باشد
آیت الله مصطفی اشرفی شاهرودی، یکی از علمای برجسته مشهد، با بیان اینکه عده ای معتقدند که بهترین قوانین آن است که با عینیت جامعه همسو باشد، تصریح کرد: مطرح کردن قوانینی که وجود خارجی ندارند در جامعه بیهوده است، زیرا پرداختن به مباحثی که در زمانی بوده و امروز منسوخ شده اند صحیح نیست.
وی افزود: ابتدا باید سنجید که در هر جامعه چه چیزی عینیت و وجود خارجی دارد که اجتماع با آن برخورد دارد و سپس به آن مبحث پرداخت و پیرامون آن بحث کرد.
وی با طرح این سؤال که وضع قوانین در دنیا به چه جهت است، پاسخ داد: قانون بدین جهت است که در جامعه نظم برقرار و حقوق افراد حفظ شود و این امر نقطه آغاز وضع قوانین است؛ در وضع قوانین باید به این نکته توجه داشت که حقوق و قوانین وضع شده در جامعه عینیت خارجی داشته و همگام و همسو با نیاز جامعه باشد.
این استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد، با اشاره به این شبهه که برخی افراد می گویند حقوق و قوانین اسلام مربوط به 1400 سال گذشته است و امروز تحولات بسیاری ایجاد شده و این قوانین در جامعه عینیت خارجی ندارند و با جامعه همسو نیستند، خاطر نشان کرد: اینگونه شبهات از اوایل انقلاب مطرح شده و عده ای بیان می کردند که دین باید در حوزه فردی باشد و نه در حوزه اجتماعی.
وی ادامه داد: این شبهات باعث شد که علما و طلاب حوزه های علمیه برای دفاع و پاسداری از دین حنیف اسلام به پاخیزند و به سوی استخراج مسائل فقهی حرکت کرده و از خمودگی بیرون آیند.
انقلاب اسلامی سبب ایجاد حرکتی عظیم در مسائل فقهی شده است
آیت الله اشرفی شاهرودی، تلاش و کوشش را برای طلاب حوزه های علمیه ضروری دانست و با بیان اینکه حوزویان باید شرح حال علمای بزرگی همانند شیخ مفید، شیخ طوسی و دیگر بزرگان حوزه را مطالعه کنند، اظهار داشت: مطالعه شرح حال علمای مکتب تشیع باعث می شود که طلاب به کاستی ها وکمبود های علمی خود اشراف پیدا کنند و برای بر طرف کردن آن بکوشند.
وی در ادامه بیان داشت: طلاب باید سطوح علمی خود را افزایش دهند و کتاب ها و مقالاتی بنویسند که استادان دانشگاه ها از آن بهره مند و این کتب را تدریس کنند.
وی با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی باعث ایجاد حرکتی عظیم در مسائل فقهی شده است، تأکید کرد: طلاب دلسوز اسلام و مکتب تشیع برای پاسخگویی به نیاز جامعه حرکت فقهی را ایجاد کنند.
وی ادامه داد: نظام اسلامی به عنوان حکومتی است که فقه آل محمد(ص) را پیاده نموده و مظاهر فردی و اجتماعی را تدوین کرده است.
وی همچنین با عنوان این مطلب که مجتهدان و طلاب حوزوی نباید برای استخراج مسائل فقهی مسلمات دین را نادیده بگیرند، اذعان داشت: قوانین اسلام از مبانی دین استخراج شده و امروز از طلاب جوان انتظار می رود که تحولی عظیم پیرامون مباحث فقهی در حوزه های علمیه ایجاد کرده و به نیازهای جامعه پاسخ دهند.
برسی و شناخت دقیق ادله عقلی و نقلی برای حل مسائل مستحدثه فقهی ضروری است
این استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد، به نه ادله از مبانی اهل سنت اشاره کرد و گفت: اهل سنت قائل به ادله اربعه تشیع نیستند و در احکام خود مطالبی را که عرف می پسندد ذکر کرده و می گویند این احکام برگرفته از دین است.
وی چهار اصل مبانی تشیع را کتاب، سنت، عقل و اجماع برشمرد و با بیان اینکه تشیع براساس این اصول به مسائل روز پاسخ می دهد، اظهار داشت: اصول اربعه شیعه قادر است به مسائل مستحدثه ای ( مسائلی که به واسطه تحولات اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، فرهنگی و ... که در جامعه پدید می آید) پاسخگو باشد.
وی با بیان اینکه کاربرد عقل در فقه کم است، تصریح کرد: مسائلی که براساس عقل برای طلاب حجت می شود، ناچیز است و کاربرد عقل در فقه بیشتر پیرامون مسائل اصولیه است که به نام استلزامات عقلیه در اصول مطرح می شود.
وی در خصوص مبحث اجماع گفت: مسائل مستند به بحث اجماع در فقه بسیار اندک و اکثر اجماعات، اجماعات مدرکی است.
آیت الله اشرفی شاهرودی فقه شیعه را پیوند خورده به کتاب(قرآن) و سنت دانست و با عنوان این مطلب که سنت مهم تر از کتاب است، گفت: در قرآن تنها پانصد آیه وجود دارد که به صورت اجمالی به مسائل فقهی اشاره کرده است، این در حالی است که در سنت هزاران حدیث و روایت فقهی از ائمه اطهار وجود دارد و این مسأله به مهم بودن بحث سنت دلالت دارد.
وی تأکید کرد: طلاب با استفاده از سنت و روایات مسائل مستحدثه روز جامعه بشری را استخراج، و برای مردم تدوین و تبیین کنند.
وی با طرح این پرسش که چگونه می توان از اصول، مسائل روز را استخراج کرد، پاسخ داد: امام صادق(ع) می فرمایند«علینا القاء الاصول و علیکم اَن تفرعوا»، ما القاء اصول می کنیم و فرع ها با شما است؛ علمای شیعه باید احکام فروع را از اصول خارج کنند.
وی ادامه داد: با مقایسه کتاب مقنعه شیخ مفید با صاحب جواهر در می یابیم که شیخ مفید تنها پنج مسأله فقهی را مطرح کرده، در حالی که صاحب جواهر به پانصد مطلب اشاره کرده است، این اختلاف بدین جهت است که با گذشت زمان و پدید آمدن تفکرات مختلف فروعی از اصولی که شیخ مفید مطرح کرده استخراج شده و به این مقدار افزایش یافته است.
وی یادآور شد: برخی از فروع در کتب فقهی وجود ندارد و طلاب باید همه اصول را فرا بگیرند و با تفکر، آن ها را با مسائل مستحدثه منطبق کرده و پاسخ مسائل را استخراج کنند.
پزشکان شرایط لازم و معتبر برای مرگ مغزی را رعایت نمی کنند
آیت الله اشرفی شاهرودی با اشاره به مسأله فقهی اهدای عضو فردی که دچار مرگ مغزی شده است، گفت: ابتدا باید سنجید که آیا مرگ مغزی، به عنوان خاتمه یافتن حیات است یا خیر. برخی از پزشکان در این مسأله اختلاف دارند و بیان می کنند که اگر تمام جوانب مغز بمیرد، حیات انسان خاتمه یافته است.
وی افزود: هنگامی که برای پاسخ به این مسأله به قرآن رجوع کنیم، مشاهده خواهیم کرد که خداوند می فرماید«اللَّهُ یَتَوَفى الأَنفُس حِینَ مَوْتِهَا وَ الَّتى لَمْ تَمُت فى مَنَامِهَا فَیُمْسِک الَّتى قَضى عَلَیهَا الْمَوْت وَ یُرْسِلُ الأُخْرَى »، از این ایه مشخص می شود که مرگ مسلم، ان مرگی است که خدای متعال روح را نگهداشته و دیگر بازگشتی به بدن ندارد.
وی با بیان برخی از قوانین تصویب شده پیرامون مسأله پیوند اعضا، اظهارداشت: متأسفانه پزشکان شرایط لازم و معتبر برای مرگ مغزی را رعایت نمی کنند.
وی ادامه داد: این قانون در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است و بسیاری از معاصرین پیوند اعضا را بدون اشکال می دانند./968/ز502/س
ارسال نظرات