اسلام شناسی و عمل به دانسته‌ها وظیفه طلاب است
به گزارش خبرگزاری رسا، آیت الله عزیز خوشوقت، استاد اخلاق حوزه‌های علمیه در درس اخلاق خود که متن آن در پایگاه اینترنتی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه منتشر شده، به تفسیر صراط مستقیم پرداخته است.
بر اساس این گزارش، متن سخنان این استاد اخلاق بدین شرح است:
خداوند در قرآن اطاعت از سه فرمان را واجب کرده: اطاعت از فرمان خود خدا، اطاعت از فرامین پیامبر(ص) «و من یطع الرسول فقد أطاع الله»، اطاعت از اولی امر، کسانی از خود شما که شما حق دارند فرمان بدهند.
این سه فرمان امروز در رساله‌های عملیه آمده است و اطاعت این سه فرمان دنیا و آخرت را آباد می‌کند.
چرا اطاعت از فرامین خدا سخت است؟
چون انسان گرفتار غرایز است و نفس امّاره بر او حاکم است، شیطان هم قسم خورده نگذارد انسان‌ها صراط مستقیم را بپیمایند، «لاقعدن لهم صراطک المستقیم»، یعنی کاری می‌کنم مردم گوش به فرمان خدا ندهند.
چون خدا دید مردم گرفتار چنین دشمنی هستند، تعداد زیادی آیات به عنوان تهدید از مخالفت فرمان خدا یا تشویق بر اطاعت فرمان خدا نازل کرد، تا انسان وادار به کار خوب و ترک کار بد شود. آیاتی که عذاب‌های اخروی و نعمت‌های بهشتی را بیان می‌کند، از این دسته آیات‌اند که به انسان کمک می‌کند در دو راهی اطاعت خدا و نافرمانی او جانب تقوی را ترجیح دهد، کم آیه‌ای پیدا می‌کنید که در آن امر به تقوی وارد نشده باشد، امیرمومنان(ع) می‌فرماید: خدا در اولین شریعتی که نازل کرد به مردم دستور داد تقوی را رعایت کنیم، قرآن کریم نیز همین مضمون آمده است «و لقد وصینا الذین اوتوا الکالب من قبلکم و إیاکم أن اتقوا الله»
منافع مادی و معنوی «تقوی» در قرآن بیان شده است، «و لو أنّ اهل القری آمنوا واتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض»، اگر مردم مؤمن و متقن بودند، خدا به اندازه نیاز باران می‌فرستاد و زمین سبز می‌شدو «أرزاق» عمومی انسان‌ها به وفور یافت می‌شد، امام صادق(ع) فرمود «هرسال به یک‌اندازه باران می‌بارد، منتهی وقتی اهل منطقه‌ای گناه می‌کنند، خداوند سهم باران آن‌ها را به بیابان‌ها و دریاها می‌فرستد»، قرآن تقوی را در جنگ هم مؤثر معرفی کرده است «إن تصبروا و تتقوا لا یضرکم کید هم شیئا»
یکی از آثار تقوای مستمر این است که در تنگناهای دنیا برایش گشایش فراهم می‌شود، «أنّه من یتق الله یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب»، تقوی سبب می‌شود انسان راهی را برود که از اول باید همان راه را برود، اما انسان بی‌تقوی ممکن است چهل راه طی کند و موفق هم نشود، موضوع کتاب آسمانی ما هدایت انسان‌ها به صراط مستقیم و اطاعت فرامین خداست که از طریق انجام واجبات و ترک محرمات تحقق می‌یابد.
کار ما طلبه‌ها دو چیز است، اسلام‌شناس شویم و دین را به مردم یاد دهیم، خودمان به دانسته‌هامان عمل کنیم تا در جامعه تأثیر مثبت داشته باشیم.
سؤال: منظور از سلام در آیه «اذا خاطبهم الجاهلون قالو سلاما» چیست؟
جواب: گاهی افراد لات سر کوچه و بازار می‌ایستند و به عابرین متلک می‌گویند، این‌جا آدم برود بهتر است یا بایستد با این افراد بگو مگو کند؟ مسلماً برود بهتر است؛ یک حرف سلامت‌آمیز بگوید و برود.
سؤال: آیا موسیقی مقدس داریم؟
جواب: نه؛ موسیقی یا حلال است یا حرام.
سؤال: نشانه قبول شدن عبادت چیست؟
جواب: هروقت گناه نکنیم، نشانه قبولی عبادت است.
سؤال: معنای حدیث «بک عرقتک» چیست؟
جواب: اگر خدا خود را در قرآن معرفی نمی‌کرد، چه کسی می‌توانست خدا را بشناسد؟ قرآن در اواخر برخی آیات توصیفاتی از خدا ذکر کرد تا مؤمنین نیز خدا را با آن صفات توصیف کنند.
سؤال: حبس کردن و کتک زدن بچه در چه صورت جایز است؟
جواب: جایز نیست.
سؤال: درباره حفظ قرآن.
جواب: کسانی که می‌خواهند قرآن را حفظ کنند ببینند می‌توانند، بعدها هم در اثر ممارست این مقداری را که حفظ کرده‌اند، نگه‌‌دارند یا نه؛ اگر نمی‌توانند حفظ نکنند، چون در کتاب کافی روایت داریم که اگر کسی قرآن را حفظ کند بعد در اثر تنبلی یادش برود مبتلا به عذاب می‌شود.
سؤال: توسل به ائمه(ع) خواندن غیرخداست؟
جواب: نه، خواندن کسانی است که خدا گفته؛ اگر سراغ ائمه(ع) نروند، سراغ کسانی می‌روند که بلد نیستند و گمراه می‌شوند، لذا تمام وسایلی که مردم را به اهل‌بیت(ع) نزدیک کند منسوب به خدا و عبادت است.
سؤال: برای جلوگیری از اوهام و کینه‌ها چه باید کرد؟
جواب: ترک گناه همه این‌ها را درست می‌کند.
سؤال: چه چیز موجب محبت حضرت حق می‌شود؟
جواب: تقوی و توبه، «إن الله یحب المتقین، إن الله یحب التوابین»
سؤال: نمی‌توانم نفس امّاره‌ام را کنترل کنم، چه کنم اراده‌ام ضعیف است؟
جواب: همان اراده ضعیف را به کار بگیر، کم‌کم تقویت می‌شود.
سؤال: آیا از اهل معصیت باید دوری کرد؟
جواب: بله، مگر از بستگان باشد. با ارحام، ولو کافر هم باشند نمی‌توان قهر کرد، البته در صله‌رحم هم نباید افراط کرد، چندوقت یک‌بار تلفنی هم احوال‌پرسی هم شود کافی است، پیامبر اکرم(ص) فرمود «صلوا أرحامکم ولو بالسلام»
سؤال: فامیل سببی ارحام حساب می‌شوند؟
جواب: نه؛ کسانی که به یک یا دو واسطه از یک رحم به دنیا آمدند، ارحامند و مابقی فامیل سببی‌اند، مثلا مادرخانم و پدرخانم این‌ها فامیل‌اند ولی ارحام نیستند.
سؤال: آیا عزاداری در پیشرفت معنوی مؤثر است؟
جواب: یکی از وظایف ما حفظ عزاداری اهل‌بیت(ع) است، اگر این نبود ما هم مثل کشورهای اسلامی «لائیک» می‌شدیم، خدا این عزاداری‌ها را برای حفظ دین قرار داده است.
سؤال: نداشتن امکانات مادی حرکت به سمت حق‌تعالی را تسهیل می‌کند؟
جواب: آدمی که می‌خواهد به خدا نزدیک شود، باید از دنیا فاصله بگیرد، و طبیعی است آدم کم‌پول می‌شود.
سؤال: راه موحد شدن؟
جواب: اطاعت از خدا و معرفت اوست.
سؤال: آیا تنها عامل رسیدن به فرقان تقوی است؟
جواب: تقوی عملی است که یکی از نتایج آن بصیرت است، بعد در اثر ادامه تقوی، فرقان بیشتر می‌شود، انسان با دیدن باطن اشخاص می‌فهمد چه کسانی منافق و چه کسانی مؤمن هستند.
سؤال: برای رفع بلا چه باید کرد؟
جواب: به اندازه بلا صدقه بدهید و گناه نکنید.
سؤال: چه عملی در تبدیل سیئات به حسنات مؤثر است؟
جواب: توبه.
سؤال: برای حضور قلب در نماز باید چه کرد؟
جواب: ترک گناه و تقویت ایمان./993/د101/ن
خداوند راهی را برای بندگان مشخص کرده تا با پیمودن آن به کمال برسند و آن بندگی و صراط مستقیم «و أن اعبدونی هذا صراط مستقیم» از اول بلوغ ما باید بنده صالح خدا باشیم، خداوند همه پیامبران را نیز عبد و بنده صالح خود تربیت و مبعوث می‌کند تا به مردم این معنا را یاد دهند و آن‌ها را بنده تربیت کنند.