گام‌های نتانیاهو بر لبه پرتگاه

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، اختلاف نظر در کابینه رژیم صهیونیستی عاقبت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، را در روز سه‌شنبه دوم دسامبر متقاعد به اخراج زیپی لیونی و یائیر لپید، وزرای دادگستری و دارایی، از کابینه کرد و سه روز بعد هم اعضای پارلمان، کنست، با 84 رأی مثبت انحلال خود را تأیید کردند تا آنکه انتخابات زودهنگام پارلمانی در روز 17 مارس برگزار شود. نتانیاهو با این کار سومین کابینه خود را هم تجربه کرد هر چند که این کابینه نتوانست دوره قانونی چهار ساله خود را تمام کند و در نیمه راه ساقط شد. به طور کلی می‌توان گفت که کابینه نیمه راه مبدل به مشخصه‌ای برای این رژیم شده چراکه از دهه 90 به این سو، کابینه‌ها حدود همین دو سال عمر داشته‌اند و اختلافات داخلی باعث فروپاشی آنها شده است.

یک دلیل اصلی این وضعیت از بی‌ثباتی دولت‌ها در این رژیم مرتبط است با وضعیت احزاب و تمام شدن بازی دو حزبی برای تشکیل کابینه. کابینه تا دهه 90 بر مبنای بازی دست به دست شدن بین دو حزب کارگر و لیکود تشکیل می‌شد اما ظهور احزاب دیگر این قاعده را به هم زد، به نحوی که بیشتر 38 حزب موجود در این سه دهه اخیر به وجود آمده‌اند. ورود احزاب جدید باعث شده تا سبد رأی دو حزب قدیمی کارگر و لیکود دیگر مثل گذشته پررونق نباشد. یک نمونه در انتخابات قبلی اتفاق افتاد که در ژانویه 2013 برگزار شد. حزب لیکود نتیجه آن انتخابات را به سود خود برد اما نسبت به دوره قبل 11 کرسی را از دست داده بود و وضعیت رقیب سنتی کارگر او بسیار بدتر از این بود چون این حزب تنها توانست 17 کرسی را به دست بیاورد. بین این دو حزب، حزب تازه تاسیس یش‌عتید پدیده قابل توجه آن انتخابات بود که به یک باره در عرصه سیاسی درخشید و با کسب 19 کرسی مقام دومین حزب در کنست را به خود اختصاص داد. حالا هم تکثر احزاب و پراکندگی آرا بر انتخابات 17 مارس سایه انداخته و نه تنها تشکیل کابینه ائتلافی را سرنوشت حتمی این انتخابات کرده، پیش‌بینی در مورد طرف پیروز هم مشکل کرده است.

به طور کلی، چهار دسته حزب در انتخابات 17 مارس شرکت کرده‌اند که عبارتند از احزاب چپ میانه مثل یش‌عتید، کارگر، هاتنوعا و مرتص، راست میانه مثل لیکود، کولانو، بیت یهودی و یسرائیل بیتنو، راست افراطی مثل شاس، اتحاد یهودیت توراتی و عام ایتانو، احزاب عرب مثل حداش، رعام تعال و بلد. نکته قابل توجه در این احزاب برای موفقیت بیشتر در 17 مارس رونق سیاست ائتلافی است. احزاب عرب با وجود آنکه 20 درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند اما در کنست جایگاه قابل توجهی ندارند تا چه رسد به آن که راهی به کابینه داشته باشند اما این بار ائتلافی به نام القائم العربیه المشترکه تشکیل داده‌اند تا آن که ساکنان عرب در رژیم صهیونیستی را ترغیب به رأی دادن به نفع خود بکنند. این احزاب تا کنون 11 کرسی را به دست آورده‌اند و امیدوارند که ائتلاف آنها بتواند حداکثر 15 کرسی را فتح کند تا آن که قدرت چانه‌زنی با دیگر احزاب یهودی داشته باشند. ائتلاف دیگر بین دو حزب کارگر به رهبری اسحاق هرتزوگ و هاتنوعا به رهبری زیپی لیونی تشکیل شده که به نام اتحاد صهیونیستی لیپی- هرتزوگ یا اتحاد لیپی- هرتزوگ شناخته می‌شود. به نظر می‌رسد که رهبری حزب کارگر از انتخابات دو سال قبل درس گرفته و متوجه شده که دیگر مثل سال‌های دور آن سبد پر از رأی را ندارد و برای رسیدن به قدرت چار‌ه‌ای جز ائتلاف با حزبی هم‌نظر ندارد. به همین جهت است که هرتزوگ ائتلاف با لیپی پذیرفته اما وجود هدف مشترک عامل دیگر در قبول این ائتلاف از طرف هر دو حزب است.

هر دو حزب خواهان سقوط نتانیاهو از قدرت هستند که از 2009 به این سو قدرت را در دست داشته است و به همین جهت است که تمرکز رقابت انتخاباتی را بر حمله به نتانیاهو گذاشته‌اند و شعار «هر کس به جز بی‌بی (لقب نتانیاهو)» سر داده‌اند. از نظرسنجی‌های انجام شده چنین برمی‌آید که ائتلاف این دو نتیجه‌بخش بوده زیرا تمام نظرسنجی‌ها حکایت از برتری ائتلاف آنها بر نتانیاهو دارد به نحوی که بین دو تا پنج کرسی بر او پیشی داشته‌اند. اگر این نظرسنجی‌ها درست از آب دربیاید، باید ائتلاف لیپی- هرتزوگ را برنده انتخابات دانست و سقوط نتانیاهو از قدرت حتمی است و او در این انتخابات بر لبه پرتگاه گام می‌زند. با وجود این، مسئله کابینه ائتلاف نتیجه حتمی این نظرسنجی‌ها است چراکه بیشترین بخت ائتلاف لیپی- هرتزوگ در نظرسنجی‌ها 27 کرسی بوده که فاصله زیادی با دست کم 61 کرسی لازم برای تشکیل کابینه دارد و باید گفت که این موضوع از سوی نتانیاهو هم صادق است.

بنابراین، پیروزی محتمل برای اتحاد لیپی- هرتزوگ به معنای پایان کار نتانیاهو نیست بلکه باید دید هر طرف در کنست جدید تا چه میزان می‌تواند نظر موافق دیگر احزاب را برای تشکیل کابینه جلب کند چراکه تعیین نخست‌وزیر تنها مشروط به پیروزی در انتخابات نیست بلکه فردی نخست وزیر می‌شود که بتواند بیشترین ائتلاف را در کنست ایجاد کند. این یعنی یک کابینه ائتلافی از احزاب مختلف که همین نیز سبب می‌شود تا سناریوی دولت مستاجل در این سه دهه باز هم تکرار بشود./907/د102/ح

منبع : روزنامه جوان