نشست علمی تخصصی موضوع شناسی مسجد برگزار شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی تخصصی موضوع شناسی مسجد عصر امروز با همکاری مؤسسه مسجد در سالن جلسات مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد.
در این نشست علمی، حجت‌الاسلام اعلائی، پژوهشگر موضوع شناسی مسجد به ارائه سخن و حجج اسلام تقی قرائتی رییس مؤسسه مسجد و محمدسعید جواهری معاون علمی پژوهشی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی به نقد و بررسی مباحث مربوطه پرداختند.
حجت‌الاسلام محمد کیانی در ابتدای این نشست اظهار داشت: از جمله موضوعاتی که جزء نمادهای مذهبی دین اسلام محسوب می‌شود، مسجد است و غایت خلقت هم به مسجد باز می‌گردد.
وی افزود: احکام شرعی فراوانی در ارتباط با مسجد وارد شده و از همین رو، مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی با همکاری مؤسسه مسجد به بررسی این موضوع مهم پرداخته است.
حجت‌الاسلام اعلایی: اتخاذ مسجد نیازی به خواندن عقد ندارد
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام اعلایی پژوهشگر حوزه علمیه قم به ارائه پژوهش خود پرداخت و در بخشی از سخنان خود گفت: اتخاذ مکانی برای مسجد، نیازی به خواندن عقد ندارد؛ بنابراین همین که شخص اراده مسجد شدن مکانی را داشته باشد، و در آن مکان مسلمانی به عبادت خداوند بپردازد، آن مکان مسجد به حساب می‌آید.
حجت‌الاسلام جواهری: آیا اتخاذ مسجد دارای قید تأبید است؟
حجت‌الاسلام محمد سعید جواهری، معاون علمی پژوهشی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی با طرح سؤالاتی، بررسی مباحثی درباره موضوع شناسی مسجد حائز اهمیت دانست.
وی ابراز کرد: زمانی که ماهیت یک مبحث مطرح می‌شود، باید جامع افراد و مانع اغیار باشد؛ بنابراین باید معلوم شود که مسجد چیست؟ تا این‌که بخواهد عنوان اتخاذ مکانی به عنوان مسجد شود.
معاون علمی پژوهشی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی تأکید کرد: این‌که مکانی برای عبادت خداوند همچون تلاوت قرآن کریم وضع شود اما عنوان مسجد نداشته باشد، با قید اتخاذ و عبادت مسلمانان دارای ماهیت مسجد می‌شود؛ در حالی که باید قیدی برای خروج از مسجد داشته باشد.
حجت‌الاسلام جواهری بیان کرد: باید بررسی کرد که قید تأبید به معنای الی الابد در مسجد جاری است یا خیر؟ و اگر این قید موضوعیت دارد، هر مکانی به اعتبار ابدیت خود دارای این قید می‌شود یا تنها زمین که تا ابد باقی می‌ماند، می‌تواند مسجد شود؟
حجت‌الاسلام قرائتی: مبنا، کتاب و مسندی در ارتباط با ماهیت مسجد وجود ندارد
همچنین حجت‌الاسلام تقی قرائتی، رییس مؤسسه مسجد در بخشی از این نشست اظهار داشت: در موضوع مسجد هیچ کتاب خاص و مستقلی وجود ندارد اما این موضوع فروع بسیاری را شامل می‌شود و در بسیاری از ابواب فقهی مطرح می‌شوند.
وی ادامه داد: قیود و شرایط مسجد به قدری دچار ابهام است که صاحب جواهر می‌فرمایند این حدود قابل احصاء نیست؛ پروژه انجام شده از لحاظ موضوع قابل قدردانی است اما نواقصی هم دارد.
حجت‌الاسلام قرائتی ابراز کرد: کلمه مسجد قبل از تاریخ اسلام وجود داشته است و حتی آیه مسجد الاقصی زمانی نازل شد که آن مکان کلیسا بود اما هیچ مبنا، کتاب و مسندی در ارتباط با ماهیت مسجد وجود ندارد.
وی افزود: تمامی مراجع حدود مسجد بودن یک واحد در آپارتمان را قبول دارند اما کسی با مبنای دقیق آن آشنا نیست زیرا بالا و پایین چنین واحدی لوله فاضلاب رد شده است.
رییس مؤسسه مسجد خاطرنشان کرد: باید بررسی کرد که لزوم بیان کردن اسم خدا برای تحقق عنوان مسجد شامل چه نوعی از ذکرالله می‌شود.
وی یادآور شد: همچنین لازم است که بررسی شود، مسجد چه اشتراکاتی با سایر بیوت الله قبل از اسلام و پس از اسلام دارد؟؛ و نیز این‌که دفاع از مسجد تا چه اندازه واجب و لازم است؟
حجت‌الاسلام اعلایی: ممکن است قید تأبید مسجد به اقتضای امکان گوناگون، متفاوت باشد
در پایان، حجت‌الاسلام اعلایی پژوهشگر حوزه علمیه قم پاسخ‌هایی را به سؤالات و مباحث مطرح شده بیان کرد و در بخشی از بیانات خود اظهار داشت: کسی که مکانی را برای عبادت خداوند قرار می‌دهد، به شرط این‌که در آن مکان نماز خوانده شود، مسجد می‌شود؛ بنابراین قید عبادت برای اتخاذ به معنای عبادت خاصه در اقامه نماز است.
وی همچنین گفت: قید تأبید در اتخاذ مسجد جاری است اما به نظر می‌رسد که این ابدیت به اعتبار مکان‌های مختلف باشد؛ یعنی اتخاذ یک قطعه زمین به عنوان مسجد دارای ابدیت همیشگی است اما اتخاذ مکانی همچون کشتی به عنوان مسجد تنها تا زمانی دارای قید تأبید است که آن کشتی خراب نشده باشد./997/300/ب2