سلسله نشستهای علمی و تخصصی حج برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمد باقر خرمشاد عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی شامگاه چهارشنبه در سلسله نشستهای علمی و تخصصی حج که در سازمان حج و زیارت برگزار شد با اشاره به اینکه حج در جهان اسلام حول سه محور اساسی قرار می‌گیرد اظهار داشت: اگر ما حج را بخواهیم در موضوع جهان اسلام تقسیم کنیم یکی از روشها و مباحث مربوط به بخش فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است که باید تقسیم پذیری در این سه حوزه انجام شود.

وی ادامه داد: به لحاظ فرهنگی دو نکته مهم وجود دارد که ابتدا باید دانست که حج به عبارتی دارای محدودیت به زمان و مکان است، تلفیق این دو محدودیت به عبارتی این فرایض را منحصر به فرد می‌کند، در میان ادعیه اسلامی و هم در زمان ادیان مختلف ما نماز را به عنوان فرایض دائم که محدودیت زمانی دارد اما از نظر مکانی ‌مشکل نیست می‌شناسند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه محدود شدن زمان و مکان سبب شکل‌گیری نوعی عبارت جمعی می‌شود خاطرنشان کرد: نماز جماعت از نظر زمانی محدود است اما از لحاظ بعد مکانی نیز محدود نمی‌باشند، این در حالی است که در حج آیین‌ها و سمبلیک‌های زیادی وجود دارد.

خرمشاد با اشاره به اینکه کثرت و تنوع آیین‌هایی که در حج وجود دارد دلربا و شیوا است تصریح کرد: در جهان پسا مدرن که انسان را به شدت مادی زده کرده است شاهد مراسم و مناسک حج در میان اقوام مختلف اسلامی هستیم، این در حالی است که بسیاری از نویسندگان چون جلال آل احمد، شریعتی و شهید مطهری درباره حج در راستای یک نظام عبادی الهی حرف می‌زنند که معتقدند فضای معنوی بی بدیل به وجود می‌آید.

وی افزود: جهان اسلام  انسان در پدیده حج یک فضای غنی عبادی را نشان می‌دهد که اسلام را از این منظر منحصر به فرد می‌کند، حج در اصل یک ایستگاه فرهنگی برای پمپاژ اسلام میان جوامع است، دین اسلام برای تقویت معنوی زندگی ایستگاه‌های معنویت را به وجود آورده است و انسان نیز می‌تواند با این ایستگاه‌ها بعد مادی و معنوی خود را شارژ کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه حج به لحاظ اجتماعی می‌تواند تفسیری عملی از امت در آن باشد یادآور شد: مفهوم امت به لحاظ نظری انتزاعی می‌شود و حج جایی است که میلیونها مسلمان با وجود قومیتها، رنگها و نژادها همه در آن شرکت می‌کنند، بنابراین اگر بخواهیم برای حج یک اصطلاح قرآنی پیدا کنیم امت را باید ذکر کرد.

خرمشاد با بیان اینکه حج تعریف تقویت هویت جمعی اسلامی است ابراز داشت: تقویت پدیده حج در اصل حرمت و کرامت میان مسلمانان را تقویت و وحدت اسلامی را بیشتر خواهد کرد، این موضوعی است که پیامبر اکرم(ص) و تمام بزرگان نیز از گذشته تا به امروز با آن مواجه بودند.

وی گفت: حج به لحاظ سیاسی فارغ از جلد مسلمان بودن یکی از اسامی که به ذهن ما می‌رسد نمایش قدرت فوق العاده است، حج در واقع نمایش یک قدرت سیاسی است و از این ظرفیت متاسفانه استفاده نشده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه حج هم فعل لازم وهم متعدی را شامل می‌شود ابراز داشت: در راستای فعل لازم فعالیت مورد نیاز انجام شده اسا اما برای فعل متعددی کمتر شاهد استفاده از آن بوده‌ایم، اگر در ابعاد سیاسی یک اراده‌ای به وجود بیاید و یک اتاق فکر را تشکیل دهند راه‌کارها و لوایح خوبی به وجود می آید، چنانچه این لوایح درست شود دستیابی به این مهم شعف آور است.

خرمشاد با اشاره به اینکه حج و جهان اسلام دارای مسائل سیاسی مهم هستند اظهار کرد: گفته می‌شود جهان از حالت دوقطبی خارج شده است و خیلی از قدرتها همچون آمریکا تلاش کردند تک قطبی کنند اما موفق نشده‌اند اما باید حج را دید که برای جهان اسلام و مسلمانان ایجاد وحدت می‌کند و قدرت سیاسی را دقیقا به تصویر می‌کشد و قدرت جوامع اسلامی را نشان می‌دهد.

وی در پایان گفت: این جمعیت عظیم ایمانی شکل گرفته در حج به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دارای ظرفیت فوق‌العاده بوده که در حد فعل لازم خود انجام شده ولی در حد فعل متعددی کم استفاده شده است و این بخاطر نظام سیاسی سران حجاز است اما اگر بتوان این دایره را بازتر کرد می‌توان از ظرفیت حج بیشتر استفاده کرد./202/816/ب1