حقیقت اربعین چهره‌ای منطقی، عالمانه و هدایت‌گر دارد/ اتحاد لازمه تداوم حرکت اربعین در طول تاریخ است
به گزارش خبرنگار سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، جابر بن عبداللّه انصاری(درگذشت ۶۸ تا ۷۹ق)، صحابی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است که در بسیاری از غزوه‌ها و سرایا شرکت کرد. جابر، راوی حدیث لوح است - دربردارنده نام امامان شیعه از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله - و همچنین در سلسله راویان احادیث مشهور شیعی مانند حدیث غدیر، حدیث ثقلین و حدیث شهر علم نیز قرار دارد.
جابر را از اصحاب پنج امام(از امام علی علیه السلام تا امام باقر علیه السلام) دانسته‌اند. او در زمان حکومت امام علی علیه السلام از آن حضرت حمایت کرد و پس از واقعه عاشورا، نخستین زائر امام حسین علیه السلام بود که در روز اربعین به کربلا رسید و آن امام را زیارت کرد. همچنین بنابر روایات، او سلام پیامبر صلی الله علیه و آله را به امام باقر علیه السلام رساند.
مصاحبه زیر که با حجت الاسلام و المسلمین سیدجعفر علم الهدی مؤسس مدارس علمیه انوار الصادق مشهد مقدس و نماینده بعثه مقام معظم رهبری در نجف اشرف تهیه شده است، به تبیین نقش جابر بن عبدالله انصاری و راز پیدایش فرهنگ پیاده روی اربعین اختصاص دارد که توجه مخاطبان رسا را به این گفتگو جلب می کنیم.
رسا ـ به عنوان نخستین سئوال، بفرمایید که حرکت پیاده روی اربعین چگونه آغاز شد و تداوم یافت و لازمه تداوم این حرکت عظیم چیست؟
مصیبت جانسوز عاشورای سال 61 نقطه عطفی در تاریخ بشر و انسان طبق آنچه از قبل و بعد از آن مصیبت بیان و مشاهده شده است به حساب می آید. ما می بینیم رسول اکرم صلی الله علیه و آله حسین بن علی علیه السلام را اسطوره ای معرفی می فرماید که از خلال جمله «حسین منی و انا من حسین» این حقیقت کاملا قابل بررسی و مطالعه است. در حقیقت بنا است پیامبر عظیم الشأن اسلام که گل سرسبد آفرینش و اول شخص عالم وجود و دین خاتم الادیان و پیامبری او خاتم الانبیاء باشد به وسیله امام حسین علیه السلام در بستر تاریخ جریان و تداوم پیدا می کند. اینجاست که برای توجه بخشیدن به این نقطه عطف یکی از اصحاب وارسته و یاران ممتاز رسول خدا به نام جابربن عبدالله انصاری مأموریت ابلاغ پیدا می کند تا پس از رخداد این مصیبت جانسوز، جهانیان را برای قرار گرفتن در این رود پرفیض و خروشان حسینی جاری کند و در طول تاریخ با افزایش جمعیت های بیشتر و گسترش اسلام این رود خروشان و خروشان تر ریشه و بن استکبار و استبداد را در دنیا به لرزه درآورده و از جان برکند و در مسیر صحیح انسانیت را هدایت کند؛ لذا ما می بینیم که پس از جادثه جانسوز عاشورا، اولین کسی که رسما به عنوان یک شاگرد ممتاز و ویژه رسول خدا حرکت می کند از مدینه آن روز و تا عراق پیش می آید و خود را به کوفه و بعد از آن کربلا می رساند، در چنین جایی این پیام پیامبر را نه در قالب یک گفتار بلکه به وسیله یک رفتار و یک عمل الگویی را از سوی پیامبر اکرم برای بشریت ارائه می کند.
اگر دقت کنیم فرمایش حضرت امام یازدهم علیه السلام به عنوان نشانه ممتاز برای مؤمن و علامت یک مؤمن زیارت الاربعین شناخته شده است. آنجا که فرمودند «علامات المؤمن خمس» و بعد از بیان ویژگی ها و نشانه های مؤمن از روی تمام زیارات معصومین انگشت اشاره را امام به سوی زیارت امام حسین علیه السلام و از میان تمام زیارت آن حضرت، انگشت اشاره را به سوی زیارت اربعین می برند که تمام اینها جای تأمل و دقت را برای انسان های بیدار و پژوهشگر و جستجوگر دارد.
جابن بن عبدالله انصاری به زیبایی عمل می کند، نشان می دهد که قرار گرفتن در مصبّ این رود خروشان حسینی، سن، توان جسمی و بدنی خیلی مطرح نیست، خود او با کبر سن، با ناتوانی جسمی از نظر دید که چشمانش شدیدا کمسو شده بود و با امکانات بسیار سخت آن زمان از حجاز تا عراق و با وجود تمام آن خطرات ـ فاصله با مصیبت اباعبدالله چهل روز بود ـ و با وجود اینکه خاندان آل رسول در قبضه ظلم دشمن قرار داشتند، هنوز مسأله تمام نشده بود و اسارت ها، جسارت ها و وقاحت ها ادامه داشت، اما این شجاعت و این مردانگی و رشادت را به خرج می دهد و به همراهی یکی از محدثان و اهل معرفت به نام «عطیه عوفی کوفی» دست به دست او کنار رود فرات غسل می کند و بسیار زیباست که برای آمدن کنار این حرم نورانی ولی حرم بی نشان و بدون گنبد و بارگاه و ضریح و رواق و صحن، با لباسی شبیه احرام نزدیک می شود.
درس آموز مکتب رسول خدا صلی الله علیه و آله وقتی به زیارت قبر مطهر امام حسین علیه السلام می آید غسل می کند و غسل برای احرام بستن در مسیر انجام عمره و حج برای مردم آن روز شناخته شده بود؛ او اینجا غسل می کند و دو قطعه لباس، یکی بر کمرش به عنوان عذار و یکی به دوشش به عنوان ردا مثل آنچه حاجیان وقت احرام می پوشند بر خود می پوشد و ذکر گویان از کنار فرات تا کنار مضجع نورانی اباعبدالله الحسین علیه السلام جلو می آید و وقتی کنار قبر می رسد آنچنان در عمل نشان می دهد که یعنی چه؟ یعنی چه رسیدن به محضر حجت خدا پس از شهادت، انگشتانش و دست هایش را به عطیه می گوید برسان به خاک قبر حسین؛ دستانش را بر روی قبر مطهر امام حسین علیه السلام می گذارد و سه مرتبه صدا می زند یا حسین، یا حسین، یا حسین!
پس از آنکه صدای او در ظاهر جواب داده نمی شود با یک شکوه ای می گوید حسین جان چه شده که جواب دوستت را نمی دهی؟ یعنی شما جواب دوستت را همیشه می داده ای. اگر کسی با شما از در دوستی پیش آمد، صدایت زد حتما پاسخ می گیرد، چه شده است که پاسخ مرا نمی دهی؟
بعد همانجا خود به خود جواب می دهد که ای جابر از کسی انتظار جواب داری! و حال اینکه بین سر و پیکر او منزل ها و فرسنگ ها راه فاصله افتاده است. اگر پیکر او اینجاست سر او بالای نیزه ها جا دارد منزل به منزل جابه جا می شود، آیا چگونه از او انتظار جواب داری؟ سپس با گریه و ناله با عطیه سخنانی می گوید و می گوید که این حسین علیه السلام ای کاش می بودم و آن روز جانم را فدای شما می کردم. اما امروز هم که به اینجا آمده ام امید دارم که نام من در زمره سربازان شما ثبت شود.
عطیه به او اعتراض می کند و می گوید ای جابر این چه ادعایی است که تو داری؟ مگر می شود که سرهای یاران حسین با شمشیرها و نیزها پاره پاره و جدا شود؛ و نام من و تو که سالم هستیم و کنار قبر امام حسین علیه السلام آمده ایم، در زمره آنها ثبت شود؟! می گوید آری! از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که هرکسی چنین عمل کند و به زیارت اباعبدالله بیاید و اینچنین اظهار ولایت و معرفت کند، همانند کسی است که در رکاب اباعبدالله به شهادت رسیده است.
نتیجه حرکت عظیم اربعین باید در طول بستر تاریخ تداوم پیدا کند و تداوم در طول تاریخ هم لازمه اش شرکت جمعی و عمومی و روز به روز شکوفاتر همراه اتحاد و یکپارچگی است.
رسا ـ رسانه چه نقشی در انعکاس ظرفیت های فرهنگی و معرفتی اربعین دارد و از این فرصت چگونه می توان در ایجاد اتحاد و یکپارچگی مسلمانان و معرفی کلان اسلام ناب استفاده کرد؟
این آموزه بلند دارد دنیا را فراخوان می کند که بشتابید راه کربلا بسته نیست. سوار شدن بر سفینه نجات حسینی و ملحق شدن به یاران اباعبدالله علیه السلام هنوز امکان پذیر است و مختص به زمان خاص و مکان خاص نیست. هرکس از هرکجا با هر توان و با هر سن و سال از هر نژاد و جنسیت می تواند بیاید خود را به این کاروان عاشق خدا و مشتاق راه نجات وصل کند و به درجات عالی که اولیای الهی در رکاب امام حسین علیه السلام رسیدند برساند. اینجاست که این فراخوان به اقتضای امکانات بشر از آگاهی های بیش از پیش انسان ها، رشد علم و دانش، گسترش امکانات رسانه و توان رسانه، امروز دنیا را با فریاد رسای عملی، رفتاری و گفتاری جابربن عبدالله انصاری در راه زیارت الحسین در اربعین آشنا و آشناتر می کند و هر چه قدرت رسانه بالاتر و گسترش این پیام ملکوتی و این دعوت نورانی در بین آحاد بشر بیشتر می شود این سیل خروشان تر و این حرکت دشمن شکن تر خواهد شد و اینجاست که دیگر اتحاد و یکپارچگی، یگانگی و همبستگی، عشق و دلدادگی، شور و شوق و سرگشتگی برای اباعبدالله علیه السلام بیشتر جلوه گری می کند.
رسا ـ رهبر معظم انقلاب بارها بر حضور پرشور مردم در راهپیمایی اربعین تأکید کردند؛ از منظر حضرت عالی چگونه می توان زمینه مشارکت مطلوب مردم را در این جریان فراهم کرد؟
رهبر فرزانه جهان اسلام در زمان غیبت و دوران غیبت امام عصر عج الله تعالی فرج الشریف با آن فرمان روحبخش و هدایتبخش خود آنچنان موجی در این سنوات اخیر ایجاد کردند که از ماه ها قبل تمام گروه های مشتاق و دارای توان برنامه شرکت در این حرکت الهی را پیش بینی و تحیه لازم را برای خود فراهم می کنند که بحمدلله در ایران اسلامی، بارها و بارها اجتماعات در قالب دوستداران امام حسین علیه السلام و برگزارکنندگان حرکت چند ده میلیونی اربعین نه تنها در ایران اسلامی که افتخار دارد جزء طلایه داران این حرکت اسلامی هست، بلکه در کشور عزیز عراق و سایر کشورها در حال برگزاری و انجام است که تنها یک شاخه آن کمیته فرهنگی اربعین حسینی با یک تشکل هوشمندانه و برنامه کم نظیر قدم در عرصه گذاشته است، فرمان داهیانه رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای را در دستور کار قرار داده و ملت عزیز عراق را به فرموده حضرتش، میزبان این حرکت و مردم مؤمن ایران و نهادها و گروه های گوناگون را به عنوان کمک کار و معین این حرکت زیبای مردم متدین و حسینی عراق لحاظ کرده اند و دقیقا فرامین رهبری معظم به عنوان آیین نامه و خط مشی این حرکت نورانی و انقلابی و معنوی مطرح و تا امروز شاهد حضور عده زیادی از برادران بزرگوار توانمندمان به ویژه روحانیت بیدار و مبلغان راه سیدالشهدا در نجف اشرف بوده ایم که گروه گروه برای استقبال از زائران اباعبدالله علیه السلام به روش های گوناگون و جهت بخشی در مسیر عالی تر و بلندتر این گام الهی کمر همت بسته اند و انواع خدمات تبلیغی، معرفتی برای رده های مختلف سنی و حتی جنسیت ها و افرادی با زبان های مختلف با هماهنگی و یکدلی و معاضدت با برادران عراقی اعم از حوزوی و حشدالشعبی عراق و شخصیت های علمی و دانشگاهی این کشور، پیش بینی های لازم به عمل آمده که امیدوار هستیم چشمگیرتر از هر سال و زیباتر از همیشه این حرکت بتواند چشم شیطان و همه دوستداران و پیروان شیطان را کور و عزت و عظمت بیش از پیش را از آن مکتب و آیین حسینی بگرداند.
رسا ـ همان طور که فرمودید رسانه در انعکاس جهانی پیام اربعین نقش بسیار مؤثری دارد، اما غافل نشویم که استکبار جهانی برای کاهش تأثیرات جهانی اربعین همه تلاش خود را به کار خواهد بست که یکی از این تلاش ها ایجاد اختلاف بین مسلمانان است. یک رسانه انقلابی در مواجهه و تقابل با رسانه های معاند در این خصوص چه وظیفه ای به عهده دارد؟
طبیعی است وقتی یک حرکت بزرگ و بی نظیر در عالم وجود با این ابعاد شکل می گیرد، هر رسانه ای و هر رسته و گروهی که در باب رسانه فعالیت می کند، رسالتش را باید در نشان دادن این حقیقت در عالم ایفا کند. رسانه ها ممکن است با داشتن عقاید و ایده ها و تأثیر و تأثر از دیدگاه های گوناگون برخوردهای مختلف داشته باشند؛ گرچه روشنی آفتاب را هیچ دشمنی هم نمی تواند منکر شود. وجود خورشید را هیچ ابری نمی تواند به عالم منکر گردد و باید قطعا او هم خبر روشنی آفتاب و خورشید را به دنیا مخابره کند.
ما در زمانی هستیم که طبعا استکبار جهانی و دوستداران مکتب شیطان میل ندارند این سیل خروشان و هدایت بخش و این زنگ بیداری و هوشیاری به گوش ملت ها برسد و طبعا آنها کوشش می کنند نور و رنگ این حرکت بی نظیر را کاهش دهند اما نیروهایی که گرایش اسلامی به ویژه آنها که خود را در مسیر اهل بیت علیهم السلام می بینند به عنوان یک فریضه و یک واجب مردانه به میدان بیایند و زوایای این حرکت که هر کدامش می تواند به عنوان یک ذره ای، این حرکت عظیم را به جهانیان معرفی کنند؛ چرا که انسان ها هر کدام از یک مسیر گاهی هدایت می شوند. گاهی برخی در مصیبت امام حسین علیه السلام با نظاره کردن به مصیبت علی اصغر علیه السلام تاکنون مسلمان و شیعه شده اند و بعضی ها با نگاه کردن به مصیبت زینب کبری سلام الله علیها و بعضی با دیدن رادمردی و مروت سیدالشهدا علیه السلام و برخی با کلمات آن حضرت. در جریان اربعین همه اینها نمود دارد.
به نظرم اگر بیایند و بخواهند هدایت گری کنند، فکر می کنم هر ارباب رسانه می تواند با برجسته کردن یک گوشه از این حرکت بی نظیر تاریخ، دنیا را به سوی خود دعوت کنند. آنچه برای ما خیلی مهم است آن است که میل نداریم هیچگونه بزرگنمایی کنند؛ تنها وقایع و رخدادها را صادقانه منعکس کنند چرا که این حرکت بزرگنمایی نیاز ندارد؛ به قدری بزرگ است که اگر به زیبایی او را به نمایش بگذارند، هر دارنده عقل سلیمی و فکر عمیق و دقیق می تواند راه خود را پیدا کند. از ارباب رسانه تقاضا می کنم بیایید بی طرفانه فقط نشان دهید چه می گذرد؛ کافی است برای اینکه اولوالباب به تفکری و تعمقی و به برداشتی برسند که راهشان را برای ابد پیدا کنند.
به حق آنجا که نگاه می کنیم در راهپیمایی چند صد کیلومتری اربعین ـ تنها از نجف تا کربلا مردم در راه زیارت الحسین هستند بلکه از بصره تا کربلا، از شهرهای گوناگون و مرزهای مختلف عراق به سوی کربلا سیل جمعیت عاشقان با تمام وجود نه تنها با پا، بعضی با دست، برخی بدون چشم و بدون کفش ـ این مسافت را طی می کنند و این زیبایی ها مطالب بسیاری برای گفتن دارد. رسانه می تواند نشان دهد که در ساعات نزدیک اذان صبح و حتی قبل از اذان صبح، دخترکان هفت و هشت ساله و پسربچه های پنج شش ساله در این مسیر خواب ندارند و اصرار می کنند از خوراکی که در دست دارند، استفاده کنند. تنها باید آمد دید که شنیدن کی بود مانند دیدن.
رسا ـ مهمترین چالشی که می تواند این حرکت بزرگ را تهدید کند چیست؟ به نظر شما برای رفع این حرکت ها چه اقداماتی باید انجام داد؟
استکبار جهانی برای اینکه نور این حرکت پرشکوه را خاموش یا کم نور فروغ کنند با مراجعه به برنامه های آرشیوی خود اقدام به پخش صحنه هایی می کنند که شاید کمتر از یک درصد کسانی که امام حسین علیه السلام را زیارت می کنند، آن عمل را انجام می دهند، مانند قمه زدن. وقتی بر صادقانه بودن اخبار منعکس شده تأکید می کنیم به این سبب است که رسانه ها 99 درصد از زیبایی های اربعین را رها نکنند و به یک درصد بپردازند.
سال گذشته در تمام مسیر یک قلم قمه زدن ندیدم و در مسیر هیچ جا شاهد این حرکت نبودم. این حرکت سراسر عشق و آموزنده را با یک سری ذهنیت ها و فکرت های غلط عده ای، اگر بنا شد غیرصادقانه با این حرکت هایی که بشریت را مشمئز و از اسلام ناب به فرموده امام راحل خسته و یا دلزده می کنند قاطی کنند، ظلم به حرکت اربعین است. حق این بود که به مردم بگویند که این زائران آمده اند آموزه پیامبر به جابر بن عبدالله را به نمایش بگذارند و نیامده اند اهداف دشمنان را برای خطرناک جلوه دادن شیعه به خورد ملت ها با رسانه بدهند. این ظلم به بشریت و ظلم به انسانیت است و در حقیقت ظلمی است که به یک حقیقت می شود.
این حقیقت چهره ای منطقی، عالمانه، عالم پذیر و هدایت گر دارد، چرا برخی رسانه ها این را با اهداف غلط دشمنان ممزوج می کنند. این کاش می توانستیم بگوییم که آنها نا آگاهانه این کارها را انجام می دهند و ای کاش بتوانیم بگوییم که غافل هستند؛ چرا صادقانه عمل نمی کنند بیایید نشان دهند که مردم عراق از تمام امکانات، اندوخته ها و حتی غذا و مکان استراحت خود سرمایه می گذارند هرگز قمه نمی زنند و این عملی که امروزه دنیا کوشش می کند ما را با داعش خونریز گره بزند و حال اینکه ما در مقابل داعش و ظالمان تکفیری هستیم. بنابراین باز هم تقاضا دارم که رسانه ها صادقانه عمل کنند و آنچه هست را به مردم عالم نشان دهند.
رسا ـ با تشکر از نماینده محترم بعثه مقام معظم رهبری در نجف اشرف که این فرصت را در اختیار ما گذاشتند و با صعه سدر به سئوالات مورد نظر پاسخ گفتند.
/920/403/ر