علامه طباطبایی در فلسفه صدرایی یک مجتهد است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت‌الاسلام علی رضائی‌تهرانی، عضو هیأت علمی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی صبح امروز در همایش نوآوری های فلسفی کلامی علامه طباطبایی(ره) در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با بیان این که طبق سنت الهی دانش‌های بشری دارای تکامل‌ و تطور هستند، گفت: به بیان مرحوم علامه طباطبایی(ره) مسائل فلسفه پیش از اسلام، ۷۰ مسأله بوده و بعد از اسلام به 200 و به دست صدرالمتالهین به ۵۰۰ مسأله ارتقا پیدا کرده است.

علامه طباطبایی در فلسفه صدرایی یک مجتهد است

وی با بیان این که علامه طباطبایی(ره) در فلسفه صدرایی یک مجتهد است(که البته معتقد به سیستمی بودن فلسفه نیست) و آیت الله جوادی آملی ایشان را حکیم بالفطره می داند، ابراز کرد: علامه طباطبایی ذهنا انسان نوآوریست؛ چیزی که درست نبود به جانش نمی نشست تا مشکل کار را پیدا می کرد.

حجت‌الاسلام رضائی‌تهرانی مراحل رشد انسان در دانش فلسفه را شامل هشت مرحله آشنایی، فهم نیمه‌عمیق، عمیق، اجتهاد متجزی بدون نوآوری، اجتهاد متجزی همراه با نوآوری، اجتهاد مطلق بدون نوآوری، اجتهاد مطلق همراه با نوآوری و تاسیس یک سیستم فلسفی دانست و گفت: به نظر من مرحوم علامه طباطبایی(ره) تا مرحله هفتم پیش رفته‌اند.

مدیر گروه آموزشی فلسفه دفتر تبلیغات خراسان رضوی تصریح کرد: نوآوری‌های علامه طباطبایی را در چند ساحت از جمله نوآوری ذاتی، وصل بودن نوآوری به قرآن، نوآوری در علوم دیگر فلسفی مانند اصول، نوآوری در فلسفه اولی و در امتداد فلسفه اولی می‌توان بررسی کرد.

حجت‌الاسلام رضائی‌تهرانی ادامه داد: نوآوری در دانش، شیوه های مختلفی از جمله تاسیس یک رشته یا گرایش علمی، تصحیح یک دانش، ایجاد یک سیستم جدید در دانش، ایجاد باب در دانش، ایجاد یک مسأله جدید در دانش و ایجاد یک تغییر جدید در یک مسأله پیشین دارد که مرحوم علامه طباطبایی اکثر این انواع را داشته است.

وی در تبیین برخی نوآوری های علامه گفت: یکی از این نوآوری ها در زمینه عرض ذاتی است که علامه معتقد است عرض ذاتی عارضی است که هم مساوی با موضوع علم است و هم بلاواسطه بر موضوع حمل می شود. همچنین علامه برخلاف نظر معمول که براهین منطقی را سه دسته می دانند، آنها را به چهار دسته از جمله برهان إن مطلق(که نتیجه و حد وسط ملازم عام یکدیگر هستند) تقسیم می کند.

تقسیم موجود به حقیقی و اعتباری از مهمترین نوآوری های علامه است که مغفول مانده

استاد حوزه و دانشگاه، تقسیم علم حصولی به حقیقی و اعتباری را از دیگر نوآوریهای فلسفی علامه برشمرد و گفت: تقسیم موجود به حقیقی و اعتباری نیز از مهمترین نوآوری های علامه است که به رغم اهمیت آن متأسفانه چندان که باید روی آن کار نشده است.

حجت‌الاسلام رضائی‌تهرانی، از دروغ دانستن ادراک و عوالم وجودی به عنوان دیگر نوآوری علامه نام برد و گفت: علامه، ادراک خیالی را ملزم به ادارک حسی می داند و معتقد است ادراک یا حسی است یا عقلی از این رو عالم برزخ را تتمه دنیا می داند نه عالمی مستقل در برابر عالم مجردات.
وی ادامه داد: علامه همچنین ملاک سعادت را انقیاد افراد به حق و دوری از عناد می داند و معتقد است کار انحصاری شرع، تعیین حدود ماحکم به العقل است.

دیگر نوآوری‌های فلسفی علامه

عضو هیأت علمی دفتر تبلیغات خراسان رضوی تغییر عنوان بحث امتناع اعاده معدوم به «لاتکرر فی الوجود»، مرددة المحمول بودن قضایای تقسیمی در فلسفه(ماهیت، حکایت وجود نیست بلکه اعتبار حدود وجود است)، ابتناء مسأله نفس الامر بر اصالت وجود و تقریر بدیع از نفس الامر، ضرورت تسانخ وجود طرفین با وجود رابط، کاستن از انواع فاعل با بازگرداندن فاعل بالجبر و بالعنایة به فاعل بالقصد، تقریر جدید از نظریه امر بین الامرین، ارائه بیانی خاص در اثبات ضرورت علت غایی و برهان جدید بر عینیت علت فاعلی و غایی، اثبات حرکت جوهری از راه وجود رابط( که به تبع حرکت در جوهر، همه مقولات، حرکت حقیقی بالتبع خواهند داشت نه بالعرض)، تبیین عقلی حرکت در حرکت، ترادف قضیه و تصدیق، برهان خاص بر قاعده امکان اشرف، تغییر جایگاه مسأله اثبات واجب به اولین مسائل فلسفی، انکار اراده ذاتی خداوند و مدنی بالطبع بودن انسان(مدنی بالاضطرار دانستن انسان)  را از دیگر نوآوریهای فلسفی علامه طباطبایی(ره) عنوان کرد./930/پ202/ج1