وضعیت جهان عرب ثمره انقلاب منهای استکبارستیزی است/ ناکامی اخوان‌المسلمین ریشه در عدم همکاری با ایران دارد
خبرگزاری رسا ـ گروه بین الملل: نزدیک به چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری خمینی کبیر (ره) میگذرد. در این چهاردهه الگوگیرهای مختلفی از انقلاب اسلامی ایران در سطح جهان اسلام شکل گرفت. جریان های اسلام گرای زیادی تلاش کردند تا حکومتی بر پایه اسلام ایجاد کنند اما اغلب آنها در این راستا ناموفق بودند. دلایل شکست انقلاب های عربی و مقایسه آن با انقلاب اسلامی ایران موضوع گفت و گوی خبرنگار بین الملل خبرگزاری رسا با شیخ ماهر عبدالرزاق، دبیرکل جنبش الإصلاح و الوحده لبنان بود. آنچه در ادامه می آید متن این گفت و گو است:
رسا ـ این روزها در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی ایران به سر می بریم. به نظر شما انقلاب ایران از حیث منطقه ای و بین المللی چه تاثیراتی را توانست بر پیرامون خود بگذارد؟
انقلاب مبارک جمهوری اسلامی ایران یک انقلاب بزرگ در مقیاس بین المللی بود. این انقلاب به معنای واقعی کلمه یک خیزش مردمی بود. به گونه ای که ملت ایران از ظلم و ستم به سوی پیشرفت و آبادانی گام برداشت. انقلاب امام خمینی (ره) ایستادگی در برابر ظلم و یک حرکت مهم در تقابل با پروژ آمریکایی ـ صهیونیستی در منطقه ما بود. این انقلاب نیروی مضاعفی به جهان اسلام داد.
از سوی دیگر این انقلاب تاثیر مستقیمی را روی مسائل دیگر جهان اسلام از قبیل مساله فلسطین گذاشت. این مسأله مهم رو به فراموشی بود و از سوی کشورهای اسلامی و عربی مورد اهمال واقع می شد. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران مساله فلسطین در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. این مساله را هرگز نباید دست کم گرفت.
رسا ـ آیا میتوان انقلاب های عربی که در سال های اخیر صورت پذیرفت را با انقلاب اسلامی ایران مقایسه کرد؟ دلایل شکست و پیروزی شان چیست؟
خب درباره انقلاب های عربی که تحت عنوان به بهار عربی یا بیداری اسلامی تعبیر میشود حرف برای گفتن زیاد است؛ ما واقعا در ابتدا امیدوار بودیم که تجربه انقلاب اسلامی در کشورهای عربی تکرار شود اما رفته رفته با یک سراب مواجه شدیم. یعنی نه تنها این انقلاب ها نتوانست دستاوردی را برای ملت ها به دنبال داشته باشد حتی وضعیت نسبت به گذشته هم بدتر شد.
به نظر بنده حتی در برخی کشورها بیشتر ما شاهد یک توطئه علیه امت اسلامی بودیم. از این رو من نقطه شباهتی بین انقلاب اسلامی ایران و انقلاب‌های عربی نمیبینم. امید آن میرفت که علیه پادشاهان سازش‌گر در جهان عرب یک خیزش واقعی به راه بیفتد اما این مساله رنگ واقعیت به خود نگرفت. عدم الگو گیری از انقلاب اسلامی ایران یکی از خلاء های انقلاب عربی بود. انقلاب ایران در حالی به پیروزی رسید که شاه تکیه گاه غرب در منطقه بود و هرگز تصور نمیکرد به یک باره چنین همپیمانی را از دست دهد.
رسا ـ امام خمینی به عنوان یک رهبر هم تاثیر بسیاری در پیروزی انقلاب داشت. جهان عرب در یکی دو دهه اخیر فقدان چنین رهبری را حس کرده است. اینگونه نیست؟
دقیقا. امام خمینی حقیقتا یک شخصیت خاص بود. از ویژگی‌هایی برخوردار بود که کمتر کسی در طول تاریخ معاصر از آن بهره مند بود. ما شاهد انقلاب‌های بسیاری بودیم که در همان لحظه پایان یافت. انقلاب اسلامی ایران اما توانست ماندگار شود. یکی از مهم ترین ارکان این ماندگاری مشخصا امام خمینی (ره) بود. پروژه استکباری واقعا مغلوب شخصیت بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و همراهی ملت شد.
تصور میکنم نبود یک رهبر در مقیاس یک جامعه از جمله دلایل شکست انقلاب‌های عربی است. یک رهبر، یک نظریه پرداز، کسی که هم شخصیت اجرایی و هم شخصیت فکری داشته باشد این شخص امروز در جهان عرب و مسلمانان کمتر یافت می شود.
یک عالم ربانی که بتواند ملت را با خود همراه کند. از سوی دیگر سازمان مندی و کادر سازی هم در انقلاب‌های عربی وجود نداشت نقطه قوت دیگری که ما در انقلاب ایران شاهد آن بودیم. پتانسیل ها و توانمندی های بسیاری در جهان عرب وجود داشت که جریان‌های اسلامگرا متاسفانه با بی تجربگی و اهمال خود آنها را هدر دادند.
رسا ـ منفعت طلبی برخی جریان های سیاسی هم به مشکلات داخلی جهان عرب دامن زد. تنش های بالای پس از انقلاب در کشورهایی مانند مصر، لیبی و تونس را میتوان در راستای منفعت طلبی برخی جریان های سیاسی و نداشتن یک الگوی مشخص برای حکومت تحلیل کرد؟
بله حتما همینطور است. اخلاص و دغدغه مندی از جمله فاکتورهایی است که در موفقیت یک عمل انقلابی تاثیر گذار است. یعنی ما برای خداوند متعال اقداماتی را انجام بدهیم و نه اینکه منافع شخصی و حزبی مدنظر باشد. اتصال حقیقی به خداوند متعال نصر و پیروزی را به دنبال می‌آورد. همانگونه که میفرماید: «و ما نصری الا من عندالله» نصر حقیقی نزد خداوند متعال است.
شکست و پیروزی در انقلاب‌ها در وهله اول یک امر الهی است. «وما توفیقی الا بالله» در وهله دوم رهبری و در وهله سوم برنامه ریزی. خب همانگونه که فرمودید جریان‌های سیاسی که پس از انقلاب در کشورهای عربی روی کار آمدند یک برنامه برای حکومت نداشتند. متاسفانه حتی در برخی احیان ما شاهد یک نگاه تاجرمابانه و منفعت طلبانه به انقلاب بودیم. یک شخص انقلابی ابدا نباید مادیات را نصب العین قرار دهد. مطمئنا در این صورت انقلاب از مسیر خود منحرف میشود.
از سوی دیگر جریان‌های اسلامگرای جهان عرب اگر میخواستند موفقیت انقلاب اسلامی ایران را تکرار کنند باید دست خود را به سوی مردم ایران دراز میکردند و از تجربه جمهوری اسلامی ایران استفاده میکردند. من اطمینان دارم در این رابطه برادران ایرانی هم از هیچ کمکی دریغ نمیکرند. مسئولان ایرانی بی شک به هر جریان اسلام گرا که به دنبال تغییر حقیقی در جهان عرب بود کمک میکرد.
رساـ استکبار ستیزی را میتوان یکی از مهم ترین اصول انقلاب اسلامی ایران دانست که امام خمینی و حضرت آیت الله خامنه ای بارها بر آن تاکید گذاشتند. چرا در انقلاب های عربی ما شاهد حراست از این آرمان مهم نبودیم؟
جز انقلابی‌ها هیچ کسی نمیتواند از انقلاب محافظت کند و آن را نسبت به نفوذ دشمنان مصون نگاه دارد. محافل صهیونیستی و آمریکایی به خوبی جریان‌های مختلف از جمله جریان‌های اسلامی را رصد میکنند و از کوچک ترین روزنی برای نفوذ در میان آنها استفاده میکنند. در ادامه به تضعیف و تجزیه آن میپردازند و در نهایت همه نقشه‌های آن را ناکام میگذارند.
جریانی که به دنبال موفقیت در جهان اسلام است باید بداند که چگونه از انقلاب محافظت کند. پیروزی صرف در انقلاب مهم نیست. بلکه باید از انقلاب محافظت کرد. نباید راه را گم کرد. ابدا نباید اهداف اولیه را فراموش کرد. هرگز نباید به اصول و آرمان‌ها پشت کرد. جمهوری اسلامی ایران از آن رو موفق بود که شعارهایی که اول انقلاب میداد امروز هم مد نظر دارد. روز به روز شاهد پشیرفت انقلاب اسلامی ایران هستیم.
از جمله مهم‌ترین دلایل موفقیت انقلاب در ایران استکبارستیزی است. استکبار ستیزی به قوت خود باقی مانده است. حمایت از آرمان‌های انقلاب در نهایت از گرنبهاترین داشته های ایران است. واقعا شمار زیادی از شخصیت‌ها در جمهوری اسلامی مخلصانه تلاش خود را کرده اند تا به دشمن اجازه نفوذ و تغییر اصول را ندهند.
رسا ـ اخوان المسلمین بی شک یکی از مهم ترین جریان های اسلامی جهان عرب است که حکومتش در مصر خیلی زود پایان یافت و در کشورهای دیگر هم نتوانست توفیقی کسب کند. نظر شما درباره عملکرد اخوانی ها قبل و بعد از انقلاب های عربی چیست؟
خب شاید من یک موضع متفاوت نسبت به اخوان المسلمین در جهان عرب داشته باشم. باور بنده این است که جنبش اخوان المسلمین در مصر، تونس، لیبی و سایر کشورهای اسلامی از سوی دستگاه‌های جاسوسی انگلیسی، آمریکایی و صهیونیستی مورد نفوذ قرار گرفت. متاسفانه این حرکت به بازیچه دست حکومت‌های مختلف تبدیل شد.
شما رفتار عربستان سعودی با اخوان المسلمین را بررسی کنید؛ عربستان در یمن از اخوان حمایت میکند اما در مصر علیه آنها عمل میکند. در سوریه از آنها حمایت میکند اما در عربستان و امارات طرفداران اخوان را بازداشت میکند. جنبشی که راضی بشود تا این اندازه به بازی گرفته شود مطمئنا نمیتواند هیچ دستاوردی داشته باشد.
من از شما میپرسم اصول اخوان المسلمین چیست؟ چه معیارهای واحدی دارند؟ چگونه آنها خود را اسلامگرا میدانند اما دست خود را به سوی کسانی دراز میکنند که مسلمانان را به ذلت کشانده اند؟ به همین دلیل است که اخوان موفق نخواهد شد. هیچ جنبش اسلامی که گوش آن به سخن دشمنان اسلام بدهکار است نمیتواند موفقیتی را کسب کند.
رسا ـ به نظر شما اسلام گرایان در جهان عرب چه باید بکنند تا از وضعیت فعلی خارج شوند؟
اخوان المسلمین و جریان های مشابه به یک نقد درون گفتمانی و حسابرسی به رویکرد سیاسی خود نیاز دارد. آنها باید دست در دست برادران ایرانی بگذارند و از تجربه مردان انقلاب استفاده کنند. واقعا تصور من این است که بخش زیادی از مشکلات جهان اسلام از رویکرد منفعلانه و اشتباهات اخوان المسلمین نشأت میگیرد. آنها هرگز یک نقشه راه واضح برای اقدامات خود نداشته اند.
شما اگر نگاهی به مشکلات چند سال اخیر لیبی، تونس و مصر بیندازید رد پای اخوانی‌ها را در آن مشاهده خواهید کرد. این جنبش ابدا مانند یک جنبش وزین و وحدوی در جهان اسلام عمل نکرده است. بالعکس آنها همواره منافع حزبی و خارجی را در دستور کار خود قرار داده اند و بر اساس آن عمل کرده اند. منافعی که هیچ نسبتی با مصالح جهان اسلام ندارد./983/ب913/ک