آشنایی با میانمار و علت کشتار مسلمانان روهینگیایی در میانمار

به گزارش خبرنگار خبرگزای رسا، این روزها متأسفانه خبرهای بسیار بدی درباره اوضاع مردم مسلمان روهینگیا در میانمار به گوش می رسد و تصاویر گوناگونی از آوارگی، کشته شدن و مهاجرت اجباری آنها به کشورهای همجوار در شبکه های مختلف خبری و اجتماعی دیده می شود. لذا در این نوشته به معرفی کشور میانمار و مردم مسلمان و مظلوم آن و علت قتل عام  شدن آنها پرداخته ایم.

معرفی میانمار:

میانمار کشوری در آسیای جنوب شرقی است  و از شمال شرقی با چین، از شرق با لائوس، از جنوب شرقی با تایلند، از غرب با بنگلادش و از شمال غربی با هند مرز مشترک دارد و از جنوب غربی با خلیج بنگال و از جنوب با دریای آندامان محصور است.

این کشور با مساحت ۶۷۸۵۰۰ کیلومتر مربع دومین کشور بزرگ آسیای جنوب شرقی است و ۱۹۰۰ کیلومتر مرز آبی دارد. بریتانیا در سال ۱۸۲۴ برمه را اشغال و آن را ضمیمه حکومت هند کرد و این کشور مستعمره بریتانیا شد. اما  در سال ۱۹۳۷ بریتانیا برمه را به همراه منطقه «آراکان» که اکنون به آن راخین نیز می‌‎گویند، مستعمره‌ای جدا از حکومت هند خواند و آن را برمه بریتانیا نام نهاد. تا اینکه در سال ۱۹۴۸ بریتانیا اجازه داد تا برمه استقلال یابد و از آن زمان به بعد به «میانمار» تغییر نام یافت.

میانمار طبق آخرین آمار به دست آمده، بیش از ۵۵ میلیون نفر جمعیت دارد که ۷۰درصد آنها بودایى هستند. در سال ۱۹۸۲ در این کشورقانون حقوق شهروندی به تصویب رسید که با این قانون از میان ۱۴۴ اقلیت موجود در میانمار ۱۳۵ اقلیت حق شهروندی دریافت کردند و ۹ دسته از اقوام اقلیت از حق شهروندی محروم شدند که بزرگ‌ترین این اقلیت‌ها، قوم روهینگیا است. روهینگیاها 4 درصد جمعیت میانمار و بیشتر در ایالت راخین در سواحل غربی میانمار ساکن هستند. آمار رسمی جمعیت قوم روهینگیا ۶ میلیون نفر است اما طبق آمار غیر رسمی جمعیت این قوم که صد در صد آنها مسلمان هستند به ۸ میلیون نفر می‌رسد.

ورود اسلام به میانمار

بعد از ظهور اسلام و گرایش اعراب و ایرانیان به اسلام، دریانوردان عرب و ایرانى مسافرت‏هاى دریایى خود را انجام مى‏ دادند و در مسیر خود بهه تبلیغ و دعوت مردم‏ به اسلام  نیز می پرداختند؛ بعد‌ها بازرگانان مسلمان از مسیرهاى زمینى که از منطقه غربى ‏میانمار و ایالت آراکان این کشور مى‏ گذشت ‏به مناطق غربى چین سفر مى‏ کردند و  بسیارى از این افراد در منطقه حاصلخیز و مستعد ساحلى‏ آراکان اقامت و اولین مناطق مسلمان نشین را ایجاد کردند. امروز در حدود ۸ میلیون در میانمار هستند و یک زبان محلی به نام روهینگیا دارند که در واقع مسلمانان میانمار را امروز به همین نام می‌شناسند و این زبان هم ترکیبی از عربی، فارسی و ترکی است که نشان دهندۀ آن است که اسلام از منطقۀ آسیای غربی به آن منطقه رفته است.

چگونگی آغاز بحران حاضر

ابتدا در ماه مه ۲۰۱۲ (۱۱ اردیبشهت تا ۱۱ خرداد ۱۳۹۱) ۱۱ مسلمان بی‌گناه به دست نظامیان کشته شدند و پس از آن این خبر منتشر شد که یک زن بودایی به دست سه مرد مسلمان هتک حرمت و  کشته شد. این سه مرد دستگیر شدند و یک نفر از آنها در زندان نظامیان مرد و دو نفر دیگر اعدام شدند.

سپس در ماه ژوئن (۱۱ خرداد تا ۱۱ تیر) بودائیان به  یک اتوبوس حامل مسلمانان حمله کردند و این بار یک بودایی کشته شد. پس از آن شبه نظامیان تندروی بودایی که «ماگ» خوانده می‌شوند، به مناطق مسلمان نشین در استان راخین حمله برده، بیش از ۲۰ روستا و حدود ۲۰۰۰ واحد مسکونی را به آتش کشیدند.

روز دهم ژوئن (۲۱ خرداد) آقای «تین سین»، رئیس جمهور میانمار در استان راخین وضعیت فوق العاده اعلام کرد و حملات بودائیان تندرو به مسلمانان از این پس با حمایت ارتش آغاز شد و در این حمله ها ۱۰۰۰ نفر از مسلمانان بی‌گناه کشته، ۵۰۰ نفر زخمی و ۳۰۰ نفر ربوده شدند. این کشتار کماکان ادامه دارد. ولی از آنجا که دولت به هیچ خبرنگاری اجازه حضور در منطقه راخین را نمی‌دهد، کسی از ابعاد فاجعه باخبر نیست. البته تصاویری که در اینترنت قرار گرفته است، صحنه‌های دلخراشی را روایت می‌کنند که کشتار فجیع زنان و کودکان خردسال و یا نمایش صد‌ها جسد سوخته شده در محوطه یک مدرسه جزو این صحنه‌ها و تصاویر است.

دولت میانمار برای رفع اختلافات و مشکلات میان مسلمانان و بوداییان، سیاست کوچ اجباری همه ۶ میلیون مسلمان روهینگیایی را از منطقه آرکان در پیش گرفته است و به خاطر این سیاست دولت حدود ۱۵۰ هزار نفر از مسلمانان آرکان به بنگلادش، ۵۰ هزار نفر به تایلند و ۴۰ هزار نفر به مالزی و تعداد زیادی هم به دیگر کشورهای آسیایی مهاجرت کرده اند. در آخرین اظهار نظر رییس جمهوری میانمار آمده است که ۸۰۰ هزار نفر از این قوم را باید از میانمار اخراج کرد تا تنش‌ها پایان یابد.

 شمار زیادی از مسلمانان آواره (۹۰هزار نفر تا ۳۰۰هزار نفر) هم اکنون در اردوگاه‌های مناطق مرزی نزدیک بنگلادش به سر می‌برند، اما از ظلم نظامیان میانمار در امان نیستند؛ در اردوگاه‌هاى مرزى که در آنها غذا به اندازه کافى یافت نمى‏ شود، هم گرسنگی، باران‌های موسمی و بیماری‌های واگیر آنها را آزار می‌دهد و هم به گفته نشریه انگلیسى «ساندى تایمز» نظامیان مردم مسلمان را کتک می زنند، به زنان در جلوی چشم دیگران تجاوز می‌کنند و هر کسی را که دلشان می‌خواهد می کشند. آنها اگر با قایق به بنگلادش فرار کنند، پذیرفته نمی‌شوند؛ چون دولت داکا می‌گوید؛ گنجایش پذیرش بیش از ۳۰۰ هزار آواره میانماری را ندارد. اگر به تایلند بگریزند، به دریا برگردانده می‌شوند تا به خاطر گرسنگی و تشنگی بمیرند و یا امواج اقیانوس آنها را ببلعد. به همین خاطر، در سرزمین مادری خود می‌مانند و منتظر مرگ می‌نشینند؛ مرگی که یا به دست بودائیان متعصب و تحریک شده رقم می‌خورد و یا به دلیل باران‌ها و گردبادهای موسمی و بیماری‌های واگیر و خطرناک از راه می‌رسد.

دکتر «محمد عزمی» فعال حقوق بشری و عضو اتحادیه تشکل‌های اسلامی مالزی در این باره گفته است: اکنون قریب به ۲۰۰ هزار مسلمان آواره در میانمار وجود دارند و آمار کشته‌ها به ۵۲ هزار نفر رسیده است و این در حالی است که بیش از ۵۰ روستا و ۲۶ مسجد کاملا به آتش کشیده و ویران شده‌اند. متاسفأنه خواهران و برادران مسلمان منطقه آرکان عملا در محاصره قرار گرفته‌اند و هیچ راه زمینی یا دریایی برای ارتباط منطقه آرکان با بیرون وجود ندارد.

سابقه‌ی ظلم و خشونت میانمار علیه مسلمانان

تقریباً تا سال ۱۷۷۴ میلادی مسلمانان در آنجا مشکل نداشتند، اما در آن زمان یک بودایی به نام بوداپایا در آن منطقه به قدرت رسید و با مسلمانان بنای ناسازگاری گذاشت و اجرای قوانین اسلامی را لغو کرد. از آن زمان به بعد اختلافات مسلمانان میانمار با دولت شروع شد.

ارتش ظالم میانمار از سال ۱۹۶۲ تاکنون در ۱۹ عملیات نظامی به مردم روهینگیا حمله کرده است. در سال ۱۹۷۸ به خاطر  عملیاتی به نام ناگامین (شاه اژد‌ها) حدود ۲۰۰ هزار نفر به بنگلادش فرار کردند. دولت در سال ۱۹۸۲ تابعیت مسلمانان را لغو کرد و آنها را زیر فشار قرار داد، به طوری که تا سال ۱۹۹۲ حدود ۳۰۰ هزار مسلمان مجبور شدند به بنگلادش فرار کنند. آنها بار‌ها به بنگلادش و تایلند فرار کرده‌اند ولی نظامیان این دو کشور کشتی آنها را در ساحل غرق کرده‌اند. در سال ۲۰۰۸ گردباد «نارجیز» میانمار را درنوردید و دولت نیز با جلوگیری از رسیدن کمک‌های بین المللی به اقلیت‌های غیربودایی (مسلمانان و مسیحی‌ها) باعث مرگ شمار زیادی از آنها شد.

برخی از ستم‌های دولت میانمار درباره مسلمانان:

1- رژیم میانمار از صدور کارت هویت برای مسلمانان خودداری می‌کند و به همین خاطر این مردم نمی‌توانند در داخل کشور تردد کنند. علاوه بر آن، دولت برای مسلمانان گذرنامه صادر نمی‌کند و لذا آنها از مسافرت‌های خارجی محروم هستند؛

2- دولت میانمار به مسلمانان روهینگیا اجازه سفرنمی دهد و اگر آنها بخواهند از یک روستا به روستای دیگر بروند باید مبلغی را به صورت مالیات به دولت بپردازند.

3- تحصیل در دانشگاه‌ها برای مسلمانان ممنوع است؛

4- مسلمانان نمی‌توانند در ادارات دولتی استخدام شوند؛

5- مسلمانان بدون کسب مجوز نمی‌توانند ازدواج کنند و برای گرفتن این مجوز هم باید مالیات بدهند و پس از ازدواج نیز نمی‌توانند بیش از دو فرزند داشته باشند؛

6- بالغ بر ۴۰ هزار نفر از کودکان روهینگیا در غرب میانمار به این خاطر از هرگونه تحصیل و سفر و… محروم هستند که والدین مسلمان آنها بدون اجازه دولت ازدواج کرده‌اند و خودشان جزو فرزندان سوم و یا چهارم هستند. این کودکان شناسنامه ندارند؛

7- خانواده‌های مسلمانان میانمار مجبور هستند تا در هر سال یک عکس خانوادگی را که شامل تمامی اعضای خانواده آنها باشد به دولت تحویل بدهند و در صورتی که نوزاد جدیدی در خانواده آنها متولد شده و یا یکی از اعضای خانواده آنها درگذشته باشد، باید مبلغی را به عنوان مالیات به دولت بپردازند.

8- آنها اغلب برای بیگاری (کار اجباری) برده می‌شوند و از آنها به زور اخاذی می‌شود؛

9- خدمات عمومی مثل خدمات بهداشتی و آموزش و پرورش از مسلمانان روهینگیا دریغ می‌شود و بی‌سوادی در میان آنها تا ۸۰ درصد است و در واقع، هیچ نهادی وجود ندارد که آنها را سرپرستی نماید؛

10- این مسلمانان حق مالکیت بر زمین را نیز ندارند. این آزار‌ها و شرایط ضدانسانی بسیاری از بومیان روهینگیا را وادار می‌کند که از زادگاه خود به سمت کشورهای بیگانه مثل بنگلادش، تایلند و مالزی بگریزند، اما اغلب جان خود را از دست می‌دهند و یا به جای اول بازگردانده می‌شوند؛

11- مسلمانان روهینگیا اجازه تعمیر و نوسازی مساجد و یا مدارس خود را بدون مجوز دولت ندارند و هر کسی که به نوسازی این بنا‌ها بپردازد زندانی می‌شود و به همین دلیل۲۰ سال است که در این منطقه مسجد و یا مدرسه جدیدی ساخته نشده است؛

12- اگر مسلمانی در میانمار قصد دایر کردن فروشگاهی را داشته باشد باید با یک بودائی شریک شود و فرد بودائی در این شراکت هیچ سهمی را نمی‌پردازد اما از سود حاصل از این فروشگاه بهره‌مند می‌شود؛

13- دولت ژنرال «نی وین» ‏ پس از روی کار آمدن در ۱۹۶۲ رفتن مسلمانان ‏به حج را ممنوع اعلام کرد تا آنکه در ۱۹۸۰ پس از گذشت ۱۸ سال به‏ هفتاد نفر از مسلمانان اجازه داده شد برای انجام فرایض حج ‏به ‏مکه مشرف شوند و پس از آن عده‏اى از مسلمانان نیز برای ‏شرکت در کنفرانسهاى مختلف اسلامى اعزام شدند؛

14- «تین سین»، رئیس‌جمهور فعلی میانمار جمعیت ۸۰۰ هزار نفری مسلمان روهینگیا در این کشور را قومیتی خارجی دانسته و می گوید: مسلمانان شهروند میانمار نیستند و باید در اردوگاه‌های آوارگان، متمرکز یا اخراج شوند.

15- خانم «آنگ سان سوچی»، رهبر مخالفان دولت میانمار و رهبر حزب «ان. ال. دی» (اتحاد ملی برای دموکراسی) نیز که به تازگی (پس از ۲۱ سال) از حبس خانگی آزاد شده است و اخیرا در یک تور اروپایی با اغلب رهبران اتحادیه اروپا دیدار و گفتگو داشته نیز تاکنون هیچ موضع‌گیری و اظهار نظری درباره کشتار فجیع مسلمانان به دست هم کیشان خود نکرده و حتی اعلام کرده است که این افراد میانماری نیستند.

در یک ماه اخیر غیر از پایگاه‌های اینترنتی، رسانه‌های اندونزی، مالزی، شبه قاره و تلویزیون‌های پاکستان و ایران تحولات ایالت راخین را منتشر می سازند. با این حال، هنوز رسانه‌های تأثیرگذار بیین المللی مثل «سی ان ان»، «بی‌بی‌سی» و «الجزیره» در قبال تحولات غرب میانمار ساکت هستند. شیخ «عبدالمعروف» یکی از رهبران دینی میانمار درباره عمق مظلومیت هموطنان مسلمان خود می گوید: مسلمانان برمه در سایه سکوت کشورهای مسلمان کشتار می‌شوند. هیچ ملتی تاکنون این گونه در میان این درجه از خونسردی و سکوت بین المللی و بی‌خیالی سرکوب نشده بود! «تون خین» رئیس سازمان «روهینگیا» می‌گوید: جامعه جهانی باید یک اقدام فوری در رابطه با وضعیت موجود در میانمار انجام دهد.

 میانمار عضو سازمان آسه آن (کشورهای آسیای جنوب شرقی) است. در آ سه آن چند کشور مهم مسلمان وجود دارند؛ مثل اندونزی، مالزی، برونئی و  بخش زیادی از مسلمانان در فیلیپین و تایلند زندگی می‌کنند. باید با این کشور‌ها رایزنی صورت گیرد تا سازمان آسه آن نیز موضع قوی درباره این موضوع بگیرد.

علل و ریشه‌های بحران در میانمار

۱. تبعیض نژادی

به گفته «سلکوم کولاک اوغلو»، کار‌شناس ترک حاضر در سازمان تحقیقات استراتژیک بین الملل آنکارا، دولت میانمار از زمان استقلال این کشور، یک سیاست حذفی را در قبال مسلمانان به کار گرفته تا کشوری را بر اساس آئین بودا تشکیل دهد.. این سیاست با هدف کاهش نفوذ گروه‌های مختلف دینی در میانمار انجام شده است. محمد الماسری می‌گوید که «یو نو»، اولین رییس جمهور میانمار مسئول رسمی کردن آیین بودایی در میانمار بود. بعد از عزل وی در ۱۹۶۲، ژنرال «نی وین» تمام سربازان مسلمان را از ارتش اخراج کرد. میانمار در حال حاضر شاهد پاک سازی نژادی تمام عیار است، مثل چیزی که در میانه دهه ۱۹۹۰ در بوسنی و هرزگوین جریان داشت و یا صهیونیست‌ها در حق فلسطینی‌ها انجام داده‌اند. هیچ بعید نیست که در مورد مسلمانان میانمار هم مثل فلسطین و بوسنی معامله پشت پرده‌ای میان غرب و دولت نظامیان میانمار صورت گرفته باشد.

۲. منافع آمریکا و چین و…

آمریکا در پی سرمایه گذاری در میانمار است و بقیه مسائل حاشیه‌ای محسوب می‌شوند، هرچند پای کشتار فجیع هزاران انسان در میان باشد. «سیت (سعید) دمیر» از صندوق کمک‌های انسان دوستانه ترکیه نیز در این باره می‌گوید: قدرت‌های اصلی منافع مشخصی را در میانمار دارند و به دلیل این منافع در قبال وضعیت موجود در این کشور سکوت کرده‌اند.

۳. شرایط سیاسی داخلی ویژه

مسلمانان میانمار قربانی یک شرایط سیاسی ویژه شده‌اند؛ نهاد نظامی به اجبار می‌خواهد قدرت را به نهادهای دموکراتیک واگذار کند و  با اعلام وضعیت فوق العاده در ایالت راخین می‌خواهد اهمیت و جایگاه خودش را در مملکت داری به رخ سوچی و چهره‌های غیرنظامی بکشد و بگوید که کشورداری چندان هم آسان نیست. در ماه مه سال ۱۹۹۰ دولت پس از حدود ۳۰ سال نخستین انتخابات آزاد را برگزار کرد و در این انتخابات حزب «اتحاد ملی برای دموکراسی»  به رهبری خانم «آنگ سان سوچی» توانست ۳۹۲ کرسی از مجموع ۴۸۹ کرسی مجلس را تصاحب کند. اما دولت نظامی پس از مشاهده شکست حزب خود، این انتخابات را باطل کرد. در سال ۲۰۱۱ دولت میانمار با فشارهای داخلی و خارجی مجبور شد که به برگزاری انتخابات آزاد تن دردهد. خانم «آنگ سان سوچی» نیز پس از ۲۱ سال از حبس خانگی آزاد شد و اخیرا به غرب رفت و جایزه صلح نوبل را که قبلا برنده شده بود دریافت کرد.

۴. سیاست وحدت ملی

در این سرزمین نه چندان وسیع ۱۳۵ اقلیت قومی و مذهبی زندگی می‌کنند که مسلمانان با چهار درصد جمعیت بعد از بودایی‌ها هستند و پس از مسلمانان نیز مسیحی‌ها قرار دارند. به هر حال تا یک سوم جمعیت این کشور اقلیت‌ها هستند.

۵. اسلام هراسی جهانی

نظامیان میانمار همسو با غربی‌ها، در چارچوب یک سیاست جهانی هدفمند، اسلام هراسی را در همه جا تبلیغ می‌کنند و کشتار میانمار در اصل، یکی از محصولات همین اسلام هراسی است.

۶. سیاست تلافی جویانه بودایی‌ها

میانمار از وقتی که طالبان مجسمه‌های بودا را در افغانستان تخریب کرده، صحنه آشوبهای ضد مسلمان بوده است. تعصب، تعصب به دنبال دارد. آشوب دیگری نیز به علت تخریب مجسمه‌های بودا به دست افراد نا‌شناسی در ماندالیا ایجاد شد./۹۲۵/۳۰۳/ص