سیره امام هادی در حفظ فرهنگ تشیع و رسالت امروز حوزه های علمیه

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، امام هادی(ع) دهمین امام شیعیان در دوره‌ای زندگی می‌کرد که شرایط سیاسی و اجتماعی بسیار پیچیده‌ای حاکم بود. ایشان در زمان حکومت عباسیان - به ویژه در دوران متوکل عباسی- با فشارهای زیادی مواجه شد؛ اما باوجود این شرایط، امام هادی(ع) به عنوان یک رهبر دینی و اجتماعی، نقش مهمی در شبکه‌سازی و زمینه‌سازی برای امر غیبت ایفا کرد.

عمده فعالیت امام هادی(ع) در زمینه های دینی و فرهنگی، به ویژه در زمینه های آموزش، تثبیت فقه شیعه و آماده سازی مردم برای غیبت حضرت مهدی(عج) بود. ایشان با سخنرانی ها، مناظرات علمی و تربیت شاگردان، در جهت گسترش آگاهی های دینی و فقهی تلاش بسیاری می کردند.

این امام با تدبیر و زیرکی خاص، به زمینه‌سازی و شبکه‌سازی برای عصر غیبت حضرت حجت(عج) پرداخت و در دوره‌ای که شیعیان تحت فشار زیادی از سوی عباسیان قرار داشتند، با فعالیت‌های آموزشی، فقهی و سیاسی، زمینه را برای حفظ اسلام ناب محمدی(ص) و تقویت باورهای شیعیان درباره امام دوازدهم فراهم کرد.

شبکه‌سازی اجتماعی و علمی

امام هادی(ع) با ایجاد شبکه‌های علمی و اجتماعی به ترویج معارف دینی و حفظ هویت شیعه می پرداخت و با تربیت شاگردان و ارسال نامه‌ها به مناطق مختلف، به گسترش علوم دینی و تبیین اصول اعتقادی شیعیان کمک می کرد؛ به طوری که این شبکه‌ها به عنوان یک بستر مناسب برای انتقال معارف و احادیث امامان پیشین عمل کرده و به حفظ و تداوم فرهنگ شیعه در شرایط سخت و دشوار کمک شایانی کرد.

زمینه‌سازی برای غیبت

امام هادی(ع) با توجه به شرایط سیاسی و تهدیدات موجود، به تدریج زمینه‌سازی برای غیبت امام مهدی(عج) را آغاز کرد و به پیروان خود آموزش داد که در زمان غیبت، باید به اصول دین پایبند باشند و از طریق علم و دانش، به ترویج معارف دینی بپردازند. این آموزش‌ها به پیروان کمک کرد تا در زمان غیبت، به عنوان نمایندگان امام(ع) عمل کرده و از انحرافات جلوگیری کنند.

 تقویت ایمان و بصیرت

از جمله نکاتی که می توان از سیره امام هادی(ع) به دست آورد این است که ایشان با تأکید بر تقویت ایمان و بصیرت پیروان، به آن‌ها یادآوری می کرد که غیبت امام مهدی(عج) به معنای عدم ارتباط با او نیست. این رویکرد، به تقویت روحیه انتظار و امید در میان شیعیان کمک بسیاری کرد و دهمین امام شیعیان از این طریق، به پیروان خود یاد داد که باید با دعا و عبادت، ارتباط خود با امام زمان(عج) را حفظ کرده و در انتظار ظهور او باشند.

وظیفه طلاب وعلوم دینی در قبال زحمات امام هادی(ع)

در عصر حاضر، علما و طلاب علوم دینی، وظایف مهمی در قبال زحمات امام هادی(ع) و دیگر امامان معصوم(علیهم السلام) دارند که برخی از این وظایف را از منظر خوانندگان می گذرانیم:

۱. ترویج معارف دینی

طلاب علوم دینی می توانند با برگزاری کلاس‌ها، سمینارها و کارگاه‌های آموزشی به ترویج معارف دینی و بیان احادیث امام هادی(ع) در جامعه پرداخته و اصول اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی اسلام ناب را - که امام هادی(ع) به آن‌ها تأکید داشتند- برای افراد جامعه تبیین و تشریح کنند تا در گسترش معارف الهی در جامعه اسلامی، گامی موثر برداشته و نقشی بی بدیل در این عرصه ایفا کنند.

تقویت روحیه انتظار

با توجه به سیره امام هادی(ع) می توان یکی دیگر از وظایف مهم طلاب را تقویت روحیه انتظار در میان جوانان و جامعه دانست؛ چراکه آنان باید با تبیین مفهوم غیبت و انتظار اهمیت آنها، به جوانان کمک کنند تا درک بهتری از این موضوع داشته و به عنوان منتظران واقعی امام زمان(عج) عمل کنند.

ایجاد شبکه‌های علمی و اجتماعی در جامعه

فضای حاکم بر جامعه امروز، می طلبد که طلاب علوم دینی با الگوبرداری از سیره امام هادی(ع) به ایجاد و تقویت شبکه‌های علمی و اجتماعی، پرداخته و با بهره گیری از این شبکه‌ها، به عنوان بسترهایی برای تبادل اطلاعات و تجربیات علمی و دینی، به حفظ هویت شیعه در دنیای معاصر کمک کنند.

طلاب علوم دینی برای تشکیل شبکه های علمی و اجتماعی می‌توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند:

توسعه ارتباطات: برقراری ارتباط با دیگر طلاب و علمای دینی از طریق برگزاری جلسات علمی، همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی به منظور تبادل نظر و تجربیات.

استفاده از فناوری: بهره‌گیری از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای نشر معارف دینی و علمی، ایجاد گروه‌های مطالعاتی و بحث‌های آنلاین.

تشویق به پژوهش: ترغیب طلاب به انجام پژوهش‌های علمی و انتشار مقالات و کتب در موضوعات مختلف دینی و اجتماعی.

ایجاد همبستگی اجتماعی: برگزاری فعالیت‌های اجتماعی و خیریه به منظور تقویت ارتباطات اجتماعی و خدمت به جامعه، که می‌تواند به تقویت جایگاه علمی و اجتماعی طلاب کمک کند.

پاسخگویی به شبهات

به یقین می توان گفت که در عصر حاضر با گسترش اطلاعات و دسترسی به منابع مختلف، شبهات و چالش‌های جدیدی نیز بر علیه دین و مذهب به وجود آمده است که طلاب علوم دینی می توانند با آگاهی و دانش کافی به این شبهات پاسخ داده و از انحرافات جلوگیری کنند.

در پایان باید گفت که سیره امام هادی (ع) در شبکه‌سازی و زمینه‌سازی برای امر غیبت، الگویی برای طلاب و علمای دین در عصر حاضر است. طلاب می‌توانند با ترویج معارف دینی، تقویت روحیه انتظار، ایجاد شبکه‌های علمی و پاسخگویی به شبهات، به حفظ و تداوم فرهنگ شیعه و زحمات امامان معصوم کمک کنند.

این اقدامات نه تنها به تقویت ایمان جامعه کمک می‌کند؛ بلکه زمینه‌ساز ظهور امام مهدی (عج) نیز خواهد بود.

نویسنده: سعید چراغی