برگزاری دوره تخصصی مقابله با «معنویتهای نوظهور» در مدرسه علمیه فاطمیه شیراز

امروزه انواع جریانهای معنویتگرایی جدید با عناوین فریبنده و جذاب در فضای فرهنگی و رسانهای کشور در حال گسترش است، حوزههای علمیه نیز وظیفهای خطیر در آگاهیبخشی و مقابله علمی با این پدیدهها بر عهده دارند. در همین راستا، مدرسه علمیه فاطمیه شیراز اقدام به برگزاری «دوره تخصصی معنویتهای نوظهور» کرده است؛ دورهای که به گفته مدیر این مدرسه، میتواند گامی مؤثر در جهت تربیت طلاب بصیر و کنشگران آگاه در عرصه مقابله با جریانهای انحرافی باشد. در ادامه، گفتوگوی تفصیلی سمیه میرزایی مدیر مدرسه علمیه فاطمیه شیراز با خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس را بخوانید.
رسا- لطفاً ابتدا درباره هدف اصلی برگزاری این دوره توضیح بفرمایید.
همانطور که میدانید، امروزه یکی از چالشهای جدی جوامع دینی، گسترش جریانهای موسوم به «معنویتهای نوظهور» است؛ جریانهایی که در ظاهر با شعارهایی همچون آرامش، خودشناسی و انرژی مثبت وارد میشوند، اما در واقع ریشه در مبانی الحادی یا التقاطی دارند. هدف از برگزاری این دوره در مدرسه علمیه فاطمیه، افزایش آگاهی طلاب درباره ماهیت این جریانها و تبیین روشهای صحیح مواجهه با آنها است تا بتوانند در عرصه تبلیغ دینی، با بینشی عمیقتر و تحلیلیتر عمل کنند.
رسا- این دوره به چه صورت طراحی و اجرا میشود؟
دوره در دو مرحله طراحی شده است که مرحله نخست، حضوری و شامل ۱۴ جلسه آموزشی در مدرسه علمیه فاطمیه میشود. در این بخش، مباحث پایهای و مبانی نظری ارائه میگردد. مرحله دوم بهصورت مجازی و شامل ۱۴ جلسه دیگر در گروه تخصصی «کنشگران معنویتهای نوظهور» است. در این مرحله، طلاب در قالب فعالیتهای پژوهشی و گفتوگوهای علمی، آموختههای خود را به صورت کاربردیتر تمرین میکنند.
در پایان هر مرحله، آزمونی نهایی برگزار میشود و کسانی که موفق به کسب نمره قبولی شوند، وارد دوره تکمیلی خواهند شد. در این مرحله نیز، کلاسها بهصورت ترکیبی (حضوری و مجازی) برگزار میشود تا دانشپژوهان برای ایفای نقش فعال بهعنوان کنشگران آگاه و متخصص در حوزه مقابله با معنویتهای انحرافی آماده شوند.
رسا - چه اساتیدی مسئولیت تدریس این دوره را بر عهده دارند؟
این دوره با همکاری مؤسسه نور و حکمت برگزار میشود و اساتید برجستهای همچون سرکار خانم دکتر کوثر طاهری و حجتالاسلام و المسلمین عرب از قم در آن تدریس میکنند. این اساتید از متخصصان شناختهشده در حوزه نقد عرفانهای نوظهور و مطالعات ادیان تطبیقی هستند. تجربه ارزشمند این بزرگواران، به غنای علمی دوره افزوده است.
رسا- به سرفصلهای آموزشی دوره اشارهای بفرمایید.
سرفصلهای آموزشی این دوره بسیار متنوع است. از جمله:
پیدایش و گسترش معنویتهای نوظهور در جهان و عوامل اجتماعی و روانی شکلگیری آنها،
نسبت این جریانها با ادیان الهی و نحوه تحریف مفاهیم اصیل دینی،
بررسی انتقادی عرفان حلقه، یوگا، انرژیدرمانی و تفکر نوین،
نقد قانون جذب و مبانی شبهعلمی آن،
و در نهایت، روش صحیح مواجهه فکری و فرهنگی با این جریانها،
هدف ما این است که طلاب نهتنها با ظاهر این پدیدهها آشنا شوند، بلکه بتوانند ریشههای فکری و فلسفی آن را تحلیل کنند.
رسا- طلاب شرکتکننده پس از اتمام دوره چه مهارتهایی کسب خواهند کرد؟
انتظار ما این است که شرکتکنندگان پس از طی این دوره، به تحلیلگران آگاه و فعال در حوزه معنویتهای انحرافی تبدیل شوند. این افراد میتوانند در محیطهای تبلیغی، دانشگاهی و رسانهای، ضمن شناسایی جریانهای انحرافی، به روشنگری و پاسخگویی علمی و منطقی بپردازند. در واقع، این دوره مقدمهای برای تربیت کنشگران فرهنگی و دینی هوشمند است که بتوانند با زبان روز و رویکردی علمی، از حقیقت دین دفاع کنند.
رسا- به نظر شما برگزاری چنین دورههایی تا چه اندازه برای حوزههای علمیه ضروری است؟
امروز جامعه ما، بهویژه نسل جوان، در معرض انبوهی از محتواهای شبهمعنوی در فضای مجازی و رسانهها قرار دارد. بسیاری از این جریانها با پوشش «روانشناسی موفقیت» یا «درمان انرژی» به تبلیغ آموزههایی میپردازند که در تعارض با مبانی توحیدی است. بنابراین، آشنایی نظاممند طلاب با این پدیدهها، ضرورتی انکارناپذیر در عرصه تبلیغ معارف دینی به شمار میآید. اگر حوزههای علمیه در این عرصه پیشقدم نشوند، دیگران با معیارهای نادرست به تحلیل این موضوعات خواهند پرداخت.
رسا- در پایان اگر نکتهای باقی مانده، بفرمایید.
ما معتقدیم که طلاب امروز باید علاوه بر مبانی فقهی و کلامی، با تحولات فکری و فرهنگی روز نیز آشنا باشند. به همین دلیل، مدرسه علمیه فاطمیه در سالهای اخیر تلاش کرده است تا برنامههای آموزشی خود را به سمت مهارتمحوری و تربیت طلاب تحلیلگر سوق دهد. دوره «معنویتهای نوظهور» تنها یکی از گامهای این مسیر است و انشاءالله در آینده دورههای تخصصی دیگری نیز برگزار خواهیم کرد.