تاکید بر نقش روایت‌سازی رسانه‌ها در مقابله با جنگ شناختی غرب

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست تخصصی «تبیین جنگ شناختی و مقابله رسانه‌ای» امروز به همت خبرگزاری رسا و سازمان بسیج رسانه بعد از ظهر روز چهارشنبه 4 آذرماه در محل خبرگزاری برگزار شد. در این جلسه سید احمد رضوی، کارشناس رسانه با اشاره به ابعاد مختلف جنگ شناختی و ضرورت نقش‌آفرینی رسانه‌ها در این حوزه به تشریح تهدیدات غرب و راهکارهای مقابله‌ای پرداخت.

رضوی در ابتدای سخنان خود به وضعیت زنان در غرب اشاره کرد و گفت: رصدخانه‌ی ملی عدالت قضایی و کیفری فرانسه گزارش‌های نگران‌کننده‌ای ارائه داده که نشان می‌دهد بیش از 85 درصد زنان در حمل و نقل عمومی با تعرض مواجه می‌شوند و طبق یک نظرسنجی دیگر مشخص میشود که 100 درصد زنانی که از وسایل حمل و نقل عمومی در اطراف پاریس استفاده میکنند مورد تعرض قرار گرفته اند اما اغلب مورد بی‌توجهی و بی عملی شاهدان قرار می‌گیرند. این موضوع بخشی از آن آزادی‌هایی است که غرب از آن به عنوان نماد حقوق بشر و مدافع زنان یاد می‌کند، اما در واقعیت زنان غربی در معرض آسیب‌های جدی هستند.

وی ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد در شاخه‌ی هنر، شکاف جنسیتی بسیار سنگینی میان حقوق و مزایای دو جنس زن و مرد وجود دارد. آثار هنری تولید شده به وسیله‌ی زنان، در مقایسه‌ با آثار هنری مردان، قیمت بسیار کمتری دارند. به ازای ۱۹۶.۶ میلیارد دلار ثروت هزینه شده در حراجی‌های هنری، بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۹، آثار هنری تولید شده به وسیله‌ی زنان تنها ۴ میلیارد دلار یا ۲ درصد از تمامی فروش این آثار را به خود اختصاص داده‌ است. یک تجزیه و تحلیل انجام شده بر روی ۱۸ موز‌ه‌ی هنر در ایالات متحده‌ی آمریکا نشان داده است که ۸۷ درصد از مجموعه‌ آثار این موزه‌ها به وسیله‌ی مردان و ۸۵ درصد از آن‌ها به وسیله‌ی سفیدپوستان تولید شده است. آیا این هست معنای تامین حقوق زنان که غرب پرچمدار آن شده است؟!

همچنین موسسه‌ی L'Oréal در یک مطالعه‌ی بین‌المللی  از 5200 دانشمند زن از 117 کشور دریافته که از هر دو زن دانشمند، یک نفر گفته است که در محیط کاری خود، آزار  و اذیت جنسی تجربه کرده است که این موارد تنها بخشی از چالش‌های زنان در جامعه غرب است.

رضوی به وضعیت زنان در پارلمان اروپا نیز اشاره کرد و افزود: مطالعه‌ی انجام شده به وسیله‌ی اتحادیه بین‌المجالسی (IPU) و مجمع پارلمانی شورای اروپا (PACE) براساس مصاحبه‌های عمیق با ۱۲۳ زن از ۴۵ کشور اروپایی هستند. این زنان شامل، ۸۲ نفر نماینده‌ی مجلس و ۴۲ نفر کارکنان مجلس انجام شد مشخص شد حدود ۸۵ درصد از نماینگان زنی که مورد پرسش قرار گرفته‌اند، گفته‌اند که از خشونت‌های روانی در پارلمان رنج می‌برند و نزدیک ۵۰ درصد از زنانی که در پارلمان اروپا کار می‌کنند، تهدید‌های مبنی بر خشونت دریافت کرده‌آند. سورن کرن (عضو ارشد سیاست اروپا در گروه مطالعات استراتژیک) در مقاله ای در اندیشکده گیت استون با عنوان «اسلام: سریع‌ترین دین در حال رشد در بریتانیا» مینویسه: «طبق داده‌های سرشماری جدید که دولت انگلیس می‌گوید «ویژگی‌های تعیین‌کننده جمعیت، اینکه ما که هستیم، چگونه زندگی می‌کنیم و چه می‌کنیم را توصیف می‌کند»، اسلام سریع‌ترین دین در حال رشد در انگلستان و ولز است.  این نظرسنجی نشان داد که تقریباً دو سوم از تازه مسلمانان زن، بیش از ۷۰٪ سفیدپوست و میانگین سن آنها در زمان تغییر دین فقط ۲۷ سال بوده است.

کارشناس رسانه سپس به آثار روانی و فرهنگی شی‌انگاری زنان اشاره کرد و گفت: بیش از ۹۰ درصد زنان در غرب از ظاهر و اندام خود ناراضی هستند؛ این پدیده نتیجه شی‌انگاری زن است؛ یعنی زن به عنوان یک کالا یا شیء برای مصرف جنسی دیده می‌شود. غرب با این فضای نابرابر و پر از آسیب خود را حامی زنان معرفی کرده در حالی که ما در ایران باید به صورت واقعی از زنان حمایت کنیم.

رضوی با بیان اینکه آزادی غربی‌ها در واقع به برهنگی و ابتذال و آزادی جنسی منجر شده است، افزود: تحقیقات (6) نشان می‌دهد 28 درصد از زنان آمریکاییِ دارای 2 فرزند یا بیشتر از چند مرد صاحب فرزند شده‌اند. کاساندرا دوریوس، جمعیت‌شناس و دانشجوی فوق دکترا در مؤسسۀ تحقیقات اجتماعیِ دانشگاه میشیگان گفته است: «من از میزان شیوع باروری از چند شریک شگفت‌زده شدم. باروری از چند شریک بخش مهمی از زندگی خانواده‌های معاصر آمریکایی است و یک بخش کلیدی از آسیب‌های اساسی‌ای را تشکیل می‌دهد که بسیاری از زنان فقیر و کم‌سواد هر روز با آن روبرو می‌شوند.» و خانواده‌هایی که پایه مذهبی قوی دارند به مراتب سالم‌تر و پایدارترند.

تفکیک جنگ شناختی و عملیات روانی

رضوی سپس به تفاوت‌های اساسی جنگ شناختی و عملیات روانی پرداخت و گفت: متأسفانه این دو حوزه گاهی اشتباه گرفته می‌شوند. جنگ شناختی بر پایه اندیشه و تفکر است که عمق و ماندگاری بیشتری دارد و متمرکز بر روی خواص جامعه است تا از این طریق بر روی آحاد جامعه تأثیر گذاشته شود؛ خواصی مانند اساتید دانشگاه، سلبریتی ها، فعالان رسانه ای و ..

کارشناس رسانه افزود: نمونه‌ای از جنگ شناختی، مسئله تسلیم و امتیازدهی درباره موضوعات موشکی و هسته‌ای است که در داخل کشور است که بعضی از خواص جامعه مدافع آن شده و در حال روایت سازی برای افکارعمومی هستند. رهبر معظم انقلاب هم بر همین مبناست که بر اهمیت جهاد تبیین و نقش خواص در این جنگ تأکید ویژه دارند.

رضوی به اهمیت روایت‌سازی در جنگ شناختی اشاره و بیان کرد: کسی که روی ادراک مردم کار می‌کند، تلاش می‌کند نیمه خالی لیوان را بزرگ نشان دهد. به عنوان مثال میتوان به روایت پدافند هوایی ایران در جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد که برخی از کشور در حال روایت سازی شکست ایران بر اساس نقشه دشمن در جنگ شناختی هستند، اما روایت اصلی و حقیقی کاملا بر خلاف این روایت سازیِ جعلی است چرا که از سویی قله تکنولوژی و فناوری پدافندی با چندین لایه حمایتی مِن جمله ناوهای آمریکایی در دریای مدیترانه و 23 کشور منطقه از سرزمین کوچکی که تحت اشغال رژیم رو به زوال صهیونی است دفاع میکردند اما نتوانستند از پس موشکها و پهپادهای چند نسل گذشته ما برایند اما در مقابل، اسرائیل به قله تکنولوژی هوش مصنوعی و سایبری بعلاوه پیشرفته ترین هواپیماهای جهان به پدافندِ کاملا بومی ایران حمله میکرد.

کارشناس رسانه ادامه داد: ترامپ در روز اعلام توقف جنگ ۱۲ روزه، بیش از بیست توییت برای ادراک سازی و مدیریت افکار عمومی در قالب جنگ شناختی منتشر کرد که روایت کند جنگ و صلح را او مدیریت میکند ؛ البته در این زمینه (جنگ شناختی) ما غفلت هایی داشتیم.

ماهیت جنگ روانی و تفاوت آن با شناختی

رضوی در بخش بعدی سخنان خود به جنگ روانی پرداخت و گفت: برخلاف جنگ شناختی، جنگ روانی بر احساسات مردم تکیه دارد و سطحی‌تر از جنگ شناختی است. مثلاً داعش با انتشار فیلم‌های ترسناک و تروریستی می‌خواست مردم را بترساند. اگر مردم بتوانند بر احساسات خود غلبه کنند، مانند کاری که شهید سلیمانی کرد می‌توانند در بر جنگ روانی فائق آمده و پیروز میدان شوند.

کارشناس رسانه افزود: در جنگ روانی، بیشتر عوام جامعه هدف قرار میگیرند.

رضوی با بیان اینکه دشمن اطلاعات دقیقی از مبانی فقهی حفظ نظام و تقیه دارد، گفت: دشمن تلاش می‌کند در قالب جنگ شناختی با ایجاد تصویری ناکارآمد و ضعیف از ایران به ناامیدسازی و یأس در افکارعمومی، اختلاف و چندپارگی در میان صفوف داخلی کشور، نظام را به سمت تسلیم و سازش مانند زمان امام حسن علیه‌السلام سوق دهد. اما رهبر معظم انقلاب با اشراف بر پازل دشمن، با تاکید بر امیدآفرینی، نشان دادن کارآمدی و قدرت نظام، تقویت قدرت نظامی و انسجام ملی تأکید دارند تا نمایش تصویر ایران قوی بر این جنگ شناختی غلبه کنیم.

کارشناس رسانه با اشاره به سه محور از محورهای متعدد پازل جنگ شناختی در اصلی حوزه حکمرانی اسلامی گفت: کارآمدی نظام یکی از محورهایی است که مورد هجمه در افکار عمومی قرار گرفته است، دوم قانون اساسی و سوم مردم محوری نظام. دشمن تلاش دارد در چارچوب جنگ شناختی دستاوردها و پیشرفته های کشور مانند انرژی هسته‌ای و موشک‌ها را افکار عمومی کم‌اهمیت و مخل امنیت و پیشرفت ایران جلوه دهد تا بتواند مردم و نظام را به سمت کنار گذاشتن آنها و تسلیم در برابر خواسته های آمریکا سوق دهد.

حجاب و جنگ شناختی

رضوی درباره عفاف و حجاب اظهار داشت: دشمن در جنگ شناختی بر پایه آزادی های اجتماعی عمل می‌کند و دو کلیدواژه «حجاب اختیاری» و «حجاب اجباری» را جعل کرده و خود را به عنوان حامی حقوق زنان جامعه و آزادی آنها معرفی میکند و در سوی مقابل نظام و جریان انقلابی را در خطِ تقابلی با زنان تصویر سازی میکند به شکلی که در انگاره افکارعمومی چنین نقش بسته شود که نظام و جبهه انقلاب مخالف آزادی و حقوق زنان هستند و از سوی دیگر به دنبال ایجاد محدودیت های غیر منطقی و ظالمانه بر جامعه زنان هستند!

انسان‌ها به طور فطری به دنبال آزادی هستند و وقتی انگاره حجاب اجباری در رسانه روایت گری میشود، به صورت ناخودآگاه افراد در مقابل آن جبهه گیری میکنند چرا که با هرگونه اجباری مخالفند و از سوی وقتی از گزاره حجاب اختیاری صحبت میشود ناخوداگاه رضایتِ روانی زنان را جلب میکند چرا که حق انتخاب و آزادی به آنها میدهد در حالی که در ورای این دو کلیدواژه دنیای از محدودیت، استبداد و تباهی نهفته است.

در ذیل این دو واژه جعلی، دشمن دهها سوال و شبهه را مطرح میکند تا انگاره سازی اش از جبر و اختیار در ذهن مخاطب تثبیت شود سوالات و شبهاتی مانند چرا باید حجاب رعایت شود؟ چرا رنگ مشکی؟ چرا محدودیت؟

وی ادامه داد: در همین راستا، دشمن با تغییر در مراجع فکری مردم، آنها را به سمت سلبریتی‌ها و اساتیدی که به تفکر و بنیانهای غربی گرایش دارند سوق می‌دهد با بتواند با هدایت گری افکار عمومی به جامعه را به سمت ابتذال و برهنگی سوق دهد. از سوی دیگر در چارچوب پازلِ جنگ شناختی با دو قطبی سازی در سه لایه حاکمیت با مسئولین، حاکمیت با مردم و مردم با مردم در صدد آن است که به اختلاف سلیقه ها دامن زده و آن را به کف خیابان بکشاند.

نقش حمایتگرانه رسانه‌ها در حوزه عفاف و حجاب

رضوی تاکید کرد: رمز موفقیت در جنگ شناختی حوزه عفاف و حجاب ایفای نقش حمایتگرانه و مطالبه گری به جای نقش تقابلی با جامعه زنان است. باید جامعه زنان به این باور و یقین برسند که حاکمیت، گفتمان انقلاب و جبهه انقلابی حامی و خواستارِ حقوق اجتماعی آنان است.

کارشناس رسانه افزود: غرب در قالب جنگ شناختی با جا به جایی جایگاه جلاد و شهید، خود را به دروغ حمایتگر زن نشان داده و بخشی از زنان جامعه را در زمین خود به بازی گرفته است.

 درحالی که او جلادی جلّال در حوزه حقوق زنان(حتی زنان جامعه خود) است و حمایتگر و پشتیبانِ واقعیِ حقوق زنان، گفتمان اصیل انقلابی است.

ما در رسانه باید با روایتگری هوشمندانه، در افکارعمومی، این حقیقت را تبیین کنیم و نگاه جامعه زنان را به سمت حقوقِ حقیقی، پایدار و سعادت بخشِ نهفته در گفتمان انقلاب اسلامی در حوزه زنان موطوف کنیم.

این نشست با پرسش و پاسخ و بحث‌های تخصصی بین کارشناسان رسانه و حضار ادامه یافت و تأکید بر ضرورت انسجام و هوشیاری در جنگ شناختی، پایان‌بخش این برنامه بود.

مهدی الهی