جهاد اقتصادی در سیره نبوی
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روابط عمومی کانون اندیشه جوان، نشریه زمانه در نخستین شماره‌‌های خود در سال جهاد اقتصادی، در پرونده‌ای با عنوان «جهاد اقتصادی در سیره نبوی» سیره پیامبر مکرم اسلام را از منظر اقتصادی بررسی کرده است.
در دیباچه این پرونده که در شماره 12 دور جدید زمانه منتشر شده، آمده است: امسال را مقام معظم رهبری سال «جهاد اقتصادی» نامیده‌اند. جهاد در هر دو بخش عملیاتی و ایدئولوژیکی، امری لازم به نظر می‌رسد. جهاد در بخش عملیاتی موضوعی است که بیشتر مدنظر قرار می‌گیرد، اما جنبۀ دیگری که سهل‌انگاری در توجه به آن شایسته نیست، جهاد در زمینۀ تدوین علم اقتصاد بر پایۀ نظام اسلام است؛ زیرا با توجه به اینکه این علم قرار است مبنایی باشد در بخش عملیاتی اقتصاد، تولید آن امری حیاتی و مقدم به نظر می‌رسد. با توجه به این موضوع پروندۀ حاضر به بررسی سیره یا همان مکارم اخلاقی پیامبر اکرم(ص) در حوزۀ اقتصاد اختصاص یافته است. منظور از سیرۀ اقتصادی پیامبر(ص) مجموعۀ اصول، قواعد و اخلاق اقتصادی است که حضرت(ص)، به منزلۀ انسان کامل، عملاً در دورۀ حکومت خویش آن‌را اجرا نموده است.
بنابرین گزارش، در این پرونده مقاله‌ای با عنوان «دین، ورا یا همپای اقتصاد» به چشم می‌خورد. نویسنده این مقاله ترجمه شده، دکتر منذر کهف، متخصص اقتصاد و بانکداری اسلامی و استاد معتبرترین دانشگاه‌های اقتصادی جهان است. وی که دارای تالیفات متعددی در زمینه اقتصاد اسلامی است، در این نوشتار، راه موفقیت فرآیند اقتصادی پیامبر اسلام(ص) را الهام گیری از چشمه بی‌پایان قرآن کریم می‌داند، کاری که متاسفانه در این دوران با همان اسم ولی در حقیقت بی‌شباهت به آن انجام می‌شود.
منابع درآمدی بیت المال موضوع دیگری است که در مقاله‌ای به قلم مجید حبیبیان، عضو هیئت علمی دانشگاه به آن پرداخته شده‌است. زکات، خمس، خراج، جزیه و سایر درآمدها از جمله سرفصل هایی است که در این مقاله بطور فشرده، مختصر و مفید بررسی می‌شود. در این مقاله وجه تمایز مالیات‌های اسلامی، انگیزه مؤدی در پرداخت مالیات دانسته می‌شود، به نحوی که پرداخت مالیات در دین اسلام یک وظیفه شرعی و عبادت به شمار می‌آید.
«نهاد سازی اقصادی در عصر مدنی» عنوان مقاله‌ای است که در آن دکتر محمدجواد شریف زاده، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، با نگاهی تخصصی به سیره اقتصادی نبی مکرم اسلام پرداخته است. از موضوعات اصلی این مقاله «نظام حسبه» است، فرآیندی که امروزه با نام «نظارت مستقیم دولت بر فعالیت‌های اقتصادی» از آن یاد می‌شود.
این گزارش می‌افزاید؛ در پرونده اقتصادی زمانه دوازدهم «امنیت و رفاه اجتماعی» در سیاست‌های اقتصادی پیامبر اعظم(ص) در مقاله‌ای به قلم مجید نقیبی واکاوی شده‌است. در این مقاله سیاست‌های نبوی در راستای توسعه اقتصادی به دوبخش سیاست‌های بدون هزینه و سیاست‌های با هزینه تقسیم می‌شود. همچنین به الگوهای تخصیص درآمدهای دولتی و برخی از مصارف بودجه‌های بیت‌المال اشاره می‌شود.
زمانه در این شماره گفت‌وگویی با دکتر حسن سبحانی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه ترتیب داده که در آن با نگاهی تطبیقی، نسبت سیاست‌های اقتصادی معاصر با سیاست‌های اقتصادی عصر نبوی بازشناسی می‌شود. بهره یا سود در سیستم بانکی یکی از آسیب‌های نظام اقتصادی معاصر از دیگاه سبحانی است که وی ریشه آن را رسوخ باورهای نظام سرمایه داری در اقتصاد می‌داند.
«سیاست‌های پولی و مالی صدر اسلام» عنوان مقاله‌ی سیدهادی مخزن موسوی است که موضوعاتی مانند ابزارهای سیاست پولی را برمی‌شمارد. نگارنده این مقاله ابزارهای کمی مانند اسناد بهادار، پول اعتباری، تغییر نرخ بهره و استفاده از نسبت قانونی را در نظام اقتصادی صدر اسلام ناشناخته و غیر عملی دانسته اما از سوی دیگر قائل به بهره‌برداری شایسته از ابزارهای کیفی در این دوره تاریخی است. تحریم کنز، ربا و معامله کالی به کالی و از سوی دیگر سیاست‌های تشویقی برای هدایت سرمایه‌ها در مسیر‌های درست و منطبق بر قوانین شرع برخی از ابزارهای کیفی اقتصادی بررسی شده در این مقاله هستند.
و سرانجام در آخرین مقاله پرونده اقتصادی شماره 12 زمانه، تدابیر مدیریتی بیت‌المال در محافظت و مصرف بیت‌المال بازخوانی می‌شود.
گفتنی است، در این پرونده کتاب‌هایی با موضوع اقتصاد اسلامی برای مطالعه تکمیلی خوانندگان معرفی شده است.
علاقمندان جهت تهیه این نشریه می توانند به مطبوعاتی های سراسر کشور و در تهران به نمایشگاه و فروشگاه دائمی آثار کانون اندیشه جوان واقع در خیابان انقلاب اسلامی، حد فاصل خیابان های منیری جاوید و 12 فروردین، شماره 1328 طبقه سوم واحد 9 مراجعه کنند و یا با شماره تلفن 66900965 (امور مشترکین نشریه) تماس بگیرند./956/د102/ع