هنر آخوند خراسانی در کتاب کفایه موجزگویی است

حجت الاسلام سیدموسی هاشمی تنکابنی، از پژوهشگران حوزه علمیه قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا اظهار داشت: آخوند خراسانی بی نیاز از تعریف است چرا که دارای چنان شخصیت علمی و وارسته و مقبولی است که تمامی دانشمندان شیعی او را بزرگ‌مرد دانش اصول می‌دانند.

وی با بیان این که کتاب کفایه الاصول آخوند خراسانی سال ها است در حوزه‌های علمیه تدریس می شود و بدون شک اخلاص آخوند موجب جاودانگی اثر وی شده است به شرایط سخت دوران زندگی آخوند خراسانی اشاره کرد و اظهار داشت: این نوع کتاب‌های عالمان شیعه در شرایط نداری و تنگدستی و با به تن خریدن مشکلات و سختی ها فراوان تدوبن شده و همین مساله راز جاودانگی این کتاب‌ها است.

این پژوهشگر حوزه علمیه قم ادامه داد: کتاب کفایه یک دوره علم اصول به صورت کامل در دو جلد کوچک است که در چاپ‌های حجری در یک مجلد چاپ ‌می شده است.

وی با اشاره به این که تدریس یک دوره اصول اساتید مبرز حوزه نزدیک به ده تا بیست سال طول می کشد، گفت: آخوند تلاش خود را به کار گرفته است تا در چنین حجم اندکی نکات دقیق مورد نیاز یک طلبه راهی مسیر اجتهاد را بیان کند.

این محقق حوزه علمیه قم با تاکید بر اینکه این کتاب دارای قوت‌های علمی ارزشمندی است و بسیاری از محققان و شاگردان آخوند به شرح و حاشیه نویسی به آن پرداخته‌اند، گفت: امروزه این کتاب حیات علمی خود حفظ کرده است و مبنای درس خارج اصولیین حوزه قم و نجف است.

این استاد حوزه علمیه قم اذعان داشت: هنوز در حوزه‌های علمیه جایگزینی از لحاظ قوت معانی و استدلال و جامعیت همتای کفایه نوشته نشده است تا سخن از جایگزین شدن آن به میان آید.

وی بیان داشت: نکات قوی، علمی و دقیق اصول در کتاب کفایه متبلور شده است که در سایر کتاب های اصولی کمتر دیده شده است و رمزهایی در این کتاب است که شاید هنوز به درستی فهمیده نشده است.

وی با اشاره به اینکه برخی طلاب گلایه می کنند که مطالب و عبارات کفایه سخت است، گفت: روزگاری کفایه خوان، قوانین، معالم و اصول فقه را به خوبی خوانده بود و با آمادگی کفایه را شروع می‌کرد اما متاسفانه امروز این کتاب ها که به نوعی مقدمه فهم کفایه بود، خوانده نمی‌شود.

این محقق حوزه علمیه قم بیان داشت: راحت طلبی که در حوزه آرام آرام رخنه کرده است موجب شده است تا کمتر به کتاب های علمی اهمیت داده شود و در نتیجه عده ای از کفایه فرار کنند و به دنبال جایگزین باشند.

وی تاکید کرد: طلاب باید پیش زمینه ها و پیش نیازهای هر درس را خوانده باشند، کفایه کتابی موجز است که مطالبش تلگرافی است و مطالب عمیق در کوچکترین جملات بیان شده است.

این محقق حوزه علمیه قم بیان داشت: امروز بسیاری از درس‌های خارج اصول، حول محور کفایه است و محور آنها دیدگاه های آخوند خراسانی است اما به خاطر پویایی اجتهاد، نظریات رد و ابرام می شود. هنوز نظریات آخوند خراسانی کهنه نشده است و هژمونی دیدگاه وی محفوظ است و کتاب او طراوت خود را حفظ کرده است.

وی بیان داشت: سنت علمی حوزه های علمیه نقد و ابرام و نقض است و پیوسته شاگردان نظریات اساتید خود را نقد کرده اند و مسیر علمی حوزه این گونه به سمت تعالی و ارائه نظریات جدید پیش رفته است

وی بیان داشت: برای تشویق و شناساندن میراث علمی عالمان اسلامی و افرادی که واقعا زحمت کشیدند نیاز داریم تا همایش‌ها و نشست‌های در جهت تجلیل از آنها انجام شود و آثار علمی این شخصیت‌های بزرگ را به جامعه علمی جهان و خدمات ارزشمندشان به دین را برای مردم بازگو کنیم. /909/ت302/ع