پاسخ آیت الله سبحانی به شبهه ای درباره جمع بین دو نماز
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه در دوازدهمین برنامه چشمه معرفت که در ماه مبارک رمضان از شبکه اول سیما پخش می شود با اشاره به شبهه ای که در ارتباط با چگونگی جمع بین دو نماز مطرح می شود، اظهار داشت: وقتی به مکه و مدینه می رویم می بینیم آن ها نمازها را در پنج وقت می خوانند؛ نماز ظهر و عصر را جدای از هم و نماز مغرب و عشاء را در زمان مخصوص خود می خوانند، در حالی که ما شیعیان هر دو را بدون فاصله می خوانیم، حال شرع کدام را آورده است؟.
رسول خدا به هر دو صورت نماز خوانده است
وی در جواب این سؤال ابراز داشت: هر دو سنت رسول اکرم(ص) است و ایشان نماز را به هر دو صورت خوانده است، چراکه هنگامی که زوال محقق می شود وقت هر دو نماز ظهر و هم عصر داخل می شود و تنها شرط این است که اول باید ظهر را و بعد عصر را خواند، بنابراین اگر نمازها را در اول وقت یا جدا بخوانیم در وقت خوانده ایم.
حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که برای اقامه نماز یک وقت اجزاء و یک وقت فضیلت وجود دارد، اضافه کرد: آن هایی که بین دو نماز فاصله می اندازند عمل به فضیلت کرده اند و آن هایی که در کنار هم و اول وقت می خوانند، نماز اول را در وقت فضیلت و نماز دوم را در وقت اجزاء و کفایت خوانده اند و اشکالی ندارد؛ اما به هر صورت رسول خدا برای به سختی نیافتادن امت به هر دو صورت خوانده است همچنانکه بیش از بیست روایت در این زمینه داریم که از جمله صحیح مسلم می گوید رسول خدا در مدینه ظهر و عصر را با هم و مغرب و عشا را بدون خوف و ضرر در کنار هم خواند.
اهل سنت نیز در مواردی قائل به جمع بین دو نماز هستند
وی افزود: البته فقهای اهل سنت در مواردی قائل به جمع هستند؛ حنفی ها قائلند که جایز است در شب عرفه نماز مغرب و عشا و در روز عرفه ظهر و عصر با هم خوانده شود و سه مذهب دیگر می گویند در سفر این مورد امکان دارد و برخی نیز امر را گسترش داده اند و در مواقع خوف و ضرر می گویند جمع بین ظهرین و عشائین جایز است؛ ولی امامیه در هر حالی جمع کرن را جایز می دانند البته افضل جدای از هم خواندن است بنابراین کنارهم خواندن چیز عجیبی نیست.
استاد برجسته درس خارج با اشاره به این که گاهی فضیلت در جمع کردن بین دو نماز است، خاطرنشان کرد: گاهی شرایط زندگی به گونه ای است که اگر بخواهیم مردم را دعوت به فضیلت بکنیم از اصل نماز جدا می شوند، به عنوان نمونه در کشور پاریس و برخی کشورهای غربی که جوان های مسلمان مشغول کار هستند اگر بخواهند نمازها را با فاصله بخوانند مشکل پیش می آید و همین مستحب سبب شده است برخی اصلا نماز نخوانند است.
وی تصریح کرد: خداوند در قرآن می فرماید «کلّاً وعد الله الحسنی» بنابراین هم آن هایی که جدا می خوانند و هم آن هایی که با تفریغ می خوانند شامل رحمت خداوند می شوند؛ بنابراین از فقهای اهل سنت می خواهیم با توجه به این روایات که پیامبر در غیر خوف و ضرر نمازها را در کنار هم نیز خوانده اند، این فتوا را بدهند که اگر مردم مایل فضیلت هستند نماز ها را از هم از هم جدا و اگر در اضطرار و مشکل هستند نماز را به صورت جمع بخوانند./1330/پ202/ج1