«فقه اکبر» توانایی ساماندهی رابطه دین و رسانه را دارد

حجت‌الاسلام احمد طوبایی، مدیر بخش اندیشمندان مرکز پژوهش‌های اسلامی رسانه، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با بیان این که فضای مجازی در فقه از مسائل مستحدثه است، ابراز داشت: ابتدا باید فهم درستی از فضای مجازی پیدا کنیم؛ زیرا اگر موضوع را به درستی تشخیص ندهیم حکم درستی هم نمی‌توانیم صادر کنیم.

وی از بین رفتن امنیت اجتماعی، نقض حریم خصوصی، سرقت اطلاعات و اشاعه فحشاء و ترویج عقاید باطل و فرقه‌های انحرافی و تزویج لاابالی‌گری را از مباحث مهم فقه فضای مجازی دانست و افزود: این مسائل در حقیقت منکرات فضای مجازی هستند و احکامشان متناسب با حرمت و یا کراهت آن مشخص می‌شود.

حجت‌الاسلام طوبایی با بیان این که ما در مباحث فقهی دو نوع فقه اکبر و فقه الاحکام داریم، گفت: فقه اکبر که از مباحث کلام جدید و فلسفه دین است، رابطه دین و رسانه را مشخص می کند که اساساً آیا ما باید وارد این مسائل بشویم یا خیر و فقه به معنای فقه الاحکام که حلال و حرام افعال مکلفان که چه رفتاری در فضای مجازی حکمش چیست پیچیدگی کمتری دارد و همان‌طور که در فضای واقعی احکام روشن است در فضای مجازی هم همان احکام مطرح است.

حوزه باید گفتمان مدیریت فضای مجازی را حاکم کند

وی با بیان این که حوزه باید هم در مباحث فقه اکبر و هم فقه الاحکام در فضای مجازی ورود کند، ابراز داشت: حوزه نمی‌تواند بیرون گود باشد و از مسائل اجتماعی انتقاد کند؛ زیرا اگر در گذشته بحران خانواده در غرب مطرح بود امروز در جوامع اسلامی این بحران وجود دارد و کشور خودمان هم این بحران را دارد و حوزه باید از انفعال خارج شود و نقش فعال ایفا کند.

مدیر بخش اندیشمندان مرکز پژوهش‌های اسلامی رسانه با بیان این که تعدادی از حوزویان باید به فضای مجازی ورود آسیب شناسانه داشته باشند و استفاده از این فضا را به جامعه آموزش دهند، ابراز داشت: نگاه آسیب شناسانه به فضای مجازی کافی نیست و باید گفتمان مدیریت فضای مجازی را حاکم کنیم و تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم و از این محیط استفاده سازنده داشته باشیم.

باید در جنگ نرم فضای مجازی آرایش جدیدی پیدا کنیم

وی فضای مجازی را عرصه جنگ نرم دانست و افزود: باید در جنگ نرم فضای مجازی آرایش جدیدی پیدا کنیم و حوزویان و مسئولان نظام که متولی فرهنگ هستند، کمک کنند که نیروهای زبده وارد این فضا شوند و این فضا را مدیریت کنند تا بر دشمنان غلبه پیدا کنیم.

استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: در گذشته اگر در جنگ سخت جان انسان‌ها در خطر بود در فضای جنگ نرم روح انسان‌ها در خطر است و چه بسا یک نسل مورد تهاجم قرار بگیرد و نابود شود و الان در جنگ نرم فضای مجازی ضربه زدن به ریشه‌ها مطرح است و تربیت نیروهای زبده و متخصص که بتوانند زبان نسل جدید را بفهمد از کارهای مهم حوزه است و نباید غفلت کند.

سلطه کفار بر فضای مجازی برای ما محدود کننده نیست

وی با بیان این که بر اساس آیات قرآن کفار به دنبال زوال دین مسلمانان هستند، سلطه رسانه‌ای کفار را مهم دانست و گفت: آنان به دنبال تهاجم به اعتقادات نسل جوان هستند؛ اگرچه که آنان این فضا را برای این هدف طراحی کرده‌اند؛ ولی ما می‌توانیم از این فضا علیه خودشان استفاده کنیم و به آنها ضربه بزنیم.

حجت‌الاسلام طوبایی با اشاره به قدرت سایبری ایران ابراز داشت: سلطه کفار در عرصه فضای مجازی به گونه‌ای نیست که بتوان جلوی فعالیت ما را بگیرد و ما را محدود کند و باید با عنوان جهاد سایبری وارد جنگ با دشمنان شویم و در مقابل تهاجم دشمنان دفاع کنیم.

وی افزود: ما باید در بحث آموزش فضای مجازی، جوانان خود را به گونه‌ای تربیت کنیم که از آسیب در امن باشند و این با آگاه کردن از خطرات این فضا باید شروع شود و اگر این فرصت زمانی از بین برود و غفلت صورت بگیرد این آسیب‌ها یک نسل را به خطر می‌اندازد؛ مسئولان نباید این فرصت را از دست بدهند و در حوزه باید فقه فضای مجازی به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد./843/ت302/س