عزای حسین در بیت آیت‌الله بروجردی؛ خانه‌ای که عطر معجزه دارد
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از مهر، خانه تاریخی آیت‌الله العظمی سید حسین بروجردی پس از پنجاه و اندی سال که از رحلت صاحب این خانه می‌گذرد هنوز هم محور اصلی عزاداری محرم در بروجرد است، انگار پس‌ازاین سال‌ها خانه آیت‌الله بروجردی، هنوز پناهگاه دل‌هایی است که در پی آرامش می‌گردند.
خانه «آقا» مامن دلدادگی عزاداران حسینی
اینجا خانه دل است و آینه آرامش... معنویت و سادگی بر در و دیوار و پنجره‌هایش سایه انداخته و این فضای معنوی آدمی را برای اشک معرفت ریختن بر حسین (ع) و یارانش آماده می‌کند.
هنوز هم پس از سال‌ها از رحلت مرجع شیعیان جهان اسلام، این خانه محور دلدادگان حسینی است؛ خانه‌ای که حتی وقتی درب‌هایش بسته است در سراسر سال عاشقان جد صاحب این خانه با نجوای مرادها و آرزوهای خود بر پیکره آن آرام می‌گیرند و با بستن پارچه سبز بر کلون درب از برآورده شدن حاجاتشان مطمئن می‌شوند.
شوق موجود در چشمان عزاداران حسینی این خانه که از سادات به نام این دیار و مرجع شیعیان جهان اسلام بوده است نشان این مهم را می‌دهد که پشتوانه همه این معنویات حسین(ع) است که سرسلسله شیداییان عشق است.
چشمانی که از خاک‌پای عزاداران حسین شفا پیدا کرد
حوض آبی در وسط اندرونی این خانه روحانی وجود دارد و گویی انعکاس دل را در خود به نمایش می‌گذارد؛ حوض آبی که محل وضوی آیت‌الله بروجردی و شاگردانش و نظاره‌گر دعا و راز و نیاز روزها و شب‌های آقا بوده است.
حوض آبی که چشمه دل را به دریای بیکران معرفت طوری وصل می‌کند و عاشقان و معتقدان این طریقت گاه برای برکت و به نیت حاجت جرعه‌ای از آب این حوض را همراه خود می‌برند.
منزلگاهی که خود آیت‌الله بروجردی از خاک‌پای عزاداران و سینه‌زنانی که به این منزل آمده بودند شفا گرفتخانه آیت‌الله بروجردی میعادگاهی است که عطر عود و گلاب و صدای همهمه عاشقان حسین(ع) و اشک ناله بی‌قراران طریقت سید و سالار شهیدان در آن احساس می‌شود، منزلگاهی که خود آیت‌الله بروجردی از خاک‌پای عزاداران و سینه‌زنانی که به این منزل آمده بودند شفا گرفت.
آیت‌الله محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری که وصف عزاداری باشکوه مردم لرستان را شنیده و خوانده است چندی پیش در سخنان خود می‌گفت: لرستانی‌ها در عزاداری سیدالشهدا نمونه هستند.
وی روایتی از خاطرات آیت‌الله بروجردی مرجع عالی‌قدر شیعیان جهان نقل می‌کند و ادامه می‌دهد: آیت‌الله بروجردی در کتاب خاطرات خود نوشته است «در ایام عاشورا در ایوان خانه نشسته بودم و دسته‌های عزاداری می‌آمدند، چشمم درد خیلی بدی داشت و مدت‌ها بود معالجه می‌کردم اما بهبود پیدا نمی‌کرد، همان‌جا نیت کردم بخش کوچکی از گِل لباس عزادار امام حسین(ع) را به چشمم بزنم، همان کار را هم کردم و چشمان من شفا پیدا کرد، دیگر نیازی به عینک پیدا نکردم و خطوط بسیار ریز را هم بدون عینک می‌خواندم».
گرفتن حاجت در این خانه شاهدش آن‌قدر در دل‌ها نفوذ دارد که در باورهای های عموم مردم نقشی زرین بسته است.
درب خانه «آقا» به روی عزاداران حسین باز است
هرساله با آغاز ماه محرم درِ این خانه به روی عاشقان شهدای دشت کربلا باز می‌شود و مراسم‌ها متنوعی در آن برپا می‌شود، خواندن شعر آیینی، برپایی نماز جماعت، سخنرانی افراد صاحب علم درباره وقایع عاشورا ازجمله برنامه‌هایی است که با شوق و شور فراوانی در دهه اول برقرار می‌شود.
سررشته هر مراسم معنوی در این شهر یا از خانه آقا آغاز می‌شود و یا آنکه به آنجا خاتمه پیدا می‌کنداز دیگر ویژگی‌های این بیت معنوی که چون خورشید درخشانی بروجرد را نورانی کرده این است که سررشته هر مراسم معنوی در این شهر یا از خانه آقا آغاز می‌شود و یا آنکه به آنجا خاتمه پیدا می‌کند.
از مراسم چهل‌منبر گرفته تا مراسم «حمام صبح» عاشورا و شام غریبان هرکدام به نحوی به این منزل نورانی خود را وصل می‌کنند، بیت آیت‌الله بروجردی محدود به آن خانه معنوی و پررمزوراز نیست بلکه این شهر بزرگان و عالمانی دارد که هرکدام به‌نوعی از عموزاده‌های آیت‌الله بروجردی هستند و خود اگرچه امروز در میانمان نیستند اما خانه‌هایشان بخشی از نسیم آرامش‌بخش آیین‌های سنتی دهه اول این دیار را محوریت می‌بخشد.
برگزاری مراسم دیرین «سقاخانه» در خانه «آقا»
دهه اول محرم در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر با گذشت پاسی از شب آرام‌آرام برخی خانه‌ها چراغ سردر خانه را روشن می‌کنند و درب منزل را به روی عزاداران باز می‌گذارند صدای نوحه‌های آیینی و سنتی زمینه دعا و ذکر کسانی است که با ورود به این خانه‌ها به سقاخانه می‌روند.
سقاخانه رسم دیرین مردم بروجرد است که برخی نذر دارند هرساله در دهه اول محرم با قرار دادن منبری نمادین در یک اتاق سیاه‌پوش و مزین به اشعاری در مدح سید شهدا با شربت وچای و نقل و خرما از مهمانان پذیرایی کنند و ذکر مصیبت نیز خوانده شود.
از مهم‌ترین اماکنی که در این دهه مراسم سقاخانه در آن برگزار می‌شود خانه تاریخی «افتخار اسلام» مشهور به «صدرالعلما» است که همواره این مراسم به شکل سنتی برگزار می‌شود.
خانه‌ای که مربوط به شخصیتی است که پدربزرگش برادر پدربزرگ آیت‌الله بروجردی است و هرساله جمعیت قابل‌توجهی نه‌تنها از بروجرد بلکه از دیگر نقاط کشور به این خانه تاریخی که از سادات طباطبایی است می‌آیند و پای منبر سقاخانه‌اش به راز و نیاز می‌پردازند.
درب بزرگ و سر درب زیبای خانه که با آیات الهی مزین شده حکایت از اعتقاد درونی صاحب‌خانه و مهمان‌نوازی وی دارد، خانه‌ای که در شب تصویرش در حوض بزرگ وسط حیاط نقش می‌بندد و دل را به‌سوی مشتاقان سوق می‌دهد.
ارادت مردم بروجرد به علما
حجت اله یارمحمدی مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان بروجرد در پاسخ به این سؤال که چرا در بروجرد خانه‌های سادات محور عزاداری قرار می‌گرفته‌اند گفت: این موضوع ابعاد بسیار گسترده‌ای دارد که نیاز به بررسی و مطالعات مردم‌شناسی دارد.
وی ادامه داد: به‌هرحال خانه‌های افراد بزرگی چون آیت‌الله‌العظمی بروجردی به‌واسطه آنکه انسان شریف و بزرگی بوده است و سال‌ها مردمان این دیار مکتب عاشورا را در منبر وی و خاندانش آموخته‌اند و بارها برکات زیادی از بیت شریف این مرد بزرگ دیده‌اند همچنین شان خانوادگی ایشان و شخصیت بزرگ و اجتماعی که داشته است در ایام عزاداری سید و سالار شهیدان موردتوجه عموم مردم قرار می‌گیرد.
مدیر اداره میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان بروجرد عنوان کرد: معمولاً علمای بروجرد خود صاحب‌عزا بوده‌اند و درب منزلشان به روی عزاداران باز بوده است و به علت ارادتی که هیئت‌های مذهبی به علما به‌خصوص جدشان داشته‌اند به‌صورت نوبتی به منزل آقای بروجردی می‌روند.
خانه‌های تاریخی بروجرد مامن عزاداران حسینی(ع)
معمولاً علمای بروجرد نوع معماری خانه‌هایشان به نحوی بوده که بتوانند پذیرای عزاداران حسینی باشندیارمحمدی افزود: معمولاً علمای بروجرد نوع معماری خانه‌هایشان به نحوی بوده که بتوانند پذیرای عزاداران حسینی باشند به‌نحوی‌که مشاهده می‌کنیم در خانه آیت‌الله بروجردی هیئت‌ها از یک درمی‌آیند و به‌منظور جلوگیری از ازدحام از درب دیگر خارج می‌شوند و خانم‌ها برای آنکه از معنویت این بیت محروم نشوند در حجره‌های فوقانی حاضر می‌شدند.
وی عنوان کرد: در بسیاری از خانه‌های تاریخی بروجرد طراحی به نحوی انجام‌گرفته است و حتی اسباب و اثاثیه به نحوی چیده شده است که بخشی از آن برمی‌گردد به عزاداری سید شهدا (ع)، به‌خصوص خانه تاریخی «افتخار الاسلام» و خانه «مغیث الاسلام» هنوز برخی از وسایل سقاخانه و روضه وجود دارد.
مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان بروجرد افزود: منبر، سقاخانه، چراغ‌ها، چادر حیاط، تیرک‌ها و... برای برگزاری مراسم‌ها در فصول مختلف از گذشتگان برجای‌مانده است که نشان می‌دهد ۲ ماه از سال در این خانه‌ها مراسم‌ها مذهبی روضه، سخنرانی، دعا و... برقرار بوده و پذیرایی از عاشقان سید و سالار شهدا انجام می‌گرفته است.
یارمحمدی بابیان این مطلب که در بروجرد پس از مسجد و امامزاده‌ها خانه‌های علما به‌عنوان یک عنصر مذهبی شناخته می‌شود گفت: شفا یافتن چشمان آیت‌الله بروجردی در منزل خودش در حضور عزاداران حسینی این موضوع را تقویت کرده و ارادت مردم به بیت شریفش همواره رو به افزایش است.
وعده‌ها برای ساماندهی خانه تاریخی آقا
با معاون اول رئیس‌جمهور برای ساماندهی این خانه تاریخی رایزنی‌های لازم صورت گرفته است این سخنان در حالی مطرح می‌شود که پیش‌ازاین هوشنگ بازوند استاندار سابق لرستان با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای ساماندهی خانه تاریخی «آیت‌الله بروجردی» در سخنانی گفته بود: در این راستا با معاون اول رئیس‌جمهور برای ساماندهی این خانه تاریخی رایزنی‌های لازم صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه ساماندهی خانه آیت‌الله بروجردی وظیفه همه ماست گفت: پیگیری در این زمینه ادامه دارد چراکه تاکنون در این مورد غفلت‌های زیادی صورت گرفته است.
عباس گودرزی نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی نیز پیش‌ازاین ضمن تأکید بر ساماندهی خانه تاریخی آیت‌الله بروجردی گفته بود: متأسفانه بسیاری از خانه‌های تاریخی بروجرد وضعیت مناسبی ندارند و نیاز بوده که در این زمینه اقداماتی انجام شود.
همچنین زهرا احمدی پور رئیس قبلی سازمان میراث فرهنگی برای پیگیری روند ساماندهی این خانه تاریخی و معنوی از خانه آیت‌الله بروجردی بازدید کرده و در این زمینه وعده‌هایی داده بود.
بنابراین گزارش خانه تاریخی آیت‌الله‌العظمی بروجردی به شماره ۱۴۴۷۵ در سال ۱۳۸۴ در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. این خانه تاریخی دارای حدود ۶۰۰ مترمربع زیربناست و در تملک نوادگان آیت‌الله بروجردی قرار دارد. این خانه تاکنون در چند مرحله مرمت شده است.
بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی هرساله از خانه تاریخی آیت‌الله بروجردی بازدید می‌کنند، ضمن اینکه این خانه تاریخی، در ایام محرم نیز، میزبان عزاداران حسینی است.
گاه در روزها و شب‌های تاسوعا و عاشورا جمعیت آن‌چنان به این خانه نورانی سرازیر می‌شود که تمام خیابان‌های منتهی به منزل «آقا» مملو از جمعیتی است که مشتاقانه به‌قصد حاجت بر در خانه فرزند پیامبر آمده‌اند.
گاه نیز بیماران و حاجتمندان از سراسر کشور به‌قصد طلب حاجت از جد بزرگوار آقا تمام ایام محرم را در این خانه نورانی سپری می‌کنند. اغلب دوستداران اهل‌بیت با چشمی اشک‌بار، شمعی در یک دست و عود در دست دیگر راهی خانه آیت‌الله بروجردی می‌شوند تا شاید خداوند به حرمت این مرجع بزرگ، قلم عفو بر گناهانشان کشد./۱۳۲۵//۱۰۳/خ