تفاوت معیارهای اسلامی و غربی در تولید ثروت و مصرفگرایی
حجت الاسلام حسین رضاپور، عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان در گفتوگو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با اشاره به ابعاد فردی و اجتماعی آسیبهای مصرفگرایی برای جامعه اظهار داشت: مصرفگرایی پایه و اساس سبک زندگی غربی بوده و مبنای تفکر سبک زندگی در جوامع غربی، مبتنی بر همین مصرفگرایی است.
شبکههای گسترده رسانهای و حرکت به سمت مصرفگرایی
پژوهشگر سبک زندگی اسلامی ابراز داشت: متأسفانه در زمان کنونی با توجه به ایجاد شبکههای مختلف اجتماع، ماهوارهای و حتی صداو سیمای ایران و فضای مجازی، الگوی رفتاری ما نیز به سمت مصرف گرایی حرکت کرده است.
وی ادامه داد: الگوهایی از این دست و رفتارهای ناشی از آن، علاوه بر بالا بردن توقعات انسان، سبب از بین رفت قناعت در او خواهد شد، به تعبیر دیگر، مبنای قناعت یک مبنای کاملا غیرعقلی تصور میشود، در حالی که در دین و شریعت اسلام مصرف بر مبنای عقل تعریف شده و اساسا برای رفع نیازهای واقعی انسان است نه نیازهای صرفا احساسی.
متأسفانه در زمان کنونی با توجه به ایجاد شبکههای مختلف اجتماع، ماهوارهای و حتی صداو سیمای ایران و فضای مجازی، الگوی رفتاری ما نیز به سمت مصرف گرایی حرکت کرده است.
حجت الاسلام رضاپور با اشاره به این که اصولا نیاز ما به مصرف در زمان کنونی، برای ارضای احساس نیاز است، گفت: در واقع احساس نیاز به شیء خاصی وجود دارد، نه این که نیاز حقیقی نسبت به آن وجود داشته باشد.
مصرفگرایی مبتنی بر احساس ارضای نیاز است
وی در این باره هشدار داد: اگر سبک زندگی ما مبتنی بر مصرفگرایی بر اساس احساس ارضای نیاز باشد، اتفاقا روز به روز بر این احساس افزوده شده و هیچگاه از آن کاسته نخواهد شد، چراکه طمع و چشم وهمچشمی و نوعی مسابقه و رقابت برای برتری طلبی بر دیگری هم در جامعه شکل خواهد گرفت و در نهایت انسان هرگز روی آرامش و آسایش را نخواهد دید.
عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان افزود: در این صورت با توجه به پیشرفت تکنولوژیهای مدرن در جامعه جهانی، مصرف جدیدتر و احساس نیاز جدیدتر پیوسته ایجاد شده و افزایش پیدا میکند.
وی ادامه داد: در بحث تربیت، مهمترین امری که در مسأله مصرفگرایی با ابتنای بر ارضای احساس نیاز اتفاق میافتد، پرتوقع کردن نسل آینده است، در حالی که تمام سخن اسلام، تقویت احساس قناعت و مصرف به منظور تأمین نیازهای واقعی انسان است.
حجت الاسلام رضاپور با تأکید بر این که اگر نیازهای واقعی برآورده شود، مازاد بر درآمد خود را برای مصرف جدیدتر قرار نداده و به امور تولید ثروت یا عامالمنفعه اختصاص پیدا میکند، ابراز داشت: اگر جامعه، سرمایهها و سپردههایی که بر اساس مافوق نیازهای مادی واقعی آنها محسوب میشود را جمع کرده و به تولید کشور اختصاص دهند، سبب پویایی اقتصاد کشور هم خواهد شد.
تفاوت معیارهای اسلامی و غربی در تولید ثروت
وی با اشاره به تفاوت معیارهای اسلامی و غربی در زمینه تولید ثروت بیان کرد: تولید ثروت در نگاه غربی، برعکس نگاه اسلامی است؛ تولید ثروت در نگاه اسلامی بر مبنای نگاه جمعی و پیشرفت همگانی جامعه است، در حالی در جامعه غرب بر مبنای نگاه فردی استوار بوده و با توجه به مصرف جوامع غربی [بر اساس احساس نیاز نه نیاز واقعی]، حس توقع و طمع نیز در آنها بیشتر خواهد شد.
تولید ثروت در نگاه غربی، برعکس نگاه اسلامی است؛ تولید ثروت در نگاه اسلامی بر مبنای نگاه جمعی و پیشرفت همگانی جامعه است، در حالی در جامعه غرب بر مبنای نگاه فردی استوار است.
پژوهشگر سبک زندگی اسلامی با بیان این که دو نوع دنیاگرایی وجود دارد، گفت: یکبار دنیاگرایی و تلاش بیشتر برای دستیابی به پیشرفت اهداف جامعه است که در نهایت موجب رشد بیشتر کشور خواهد شد و این امری پسندیده است، اما دنیاگرایی به سبک غربی، با هدف کسب منافع و اهداف مادی فردی و مصرفگرایی بیشتر است نه برای تولید و پیشرفت اهداف جامعه و تولید ثروتجمعی.
وی در پایان افزود: دنیاگرایی و مصرفگرایی هرچند سبب تکاپوی بیشتر میشود، اما باید توجه داشت که این دنیاگرایی، دنیاگرایی مذموم است نه تکاپوی مفید برای جامعه و دنیای ما.
گفتنی است، مشروح کامل این گفت وگو به زودی در سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا منتشر خواهد شد./876/ت302/س
خبرنگار: مهدی شاهی
گزیده ای از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید